ویدیوی ساختگی درباره نابودی زمین و نقل‌قول جعلی از ایلان ماسک

برخی حساب‌های کاربری در شبکه‌های اجتماعی بویژه اینستاگرام مدعی شده‌اند ویدیویی لو رفته از آرشیو ناسا، تصاویری از نابودی زمین در سال ۲۰۲۶ را نشان می‌دهد.

در این پست‌ها ویدیویی دیده می‌شود که کره زمین را در حالی از زوایای مختلف نشان می‌دهد که چیزی شبیه به انفجارهای بسیار بزرگی، سطح زمین را می‌پوشاند. روی این ویدیو نوشته شده «ویدیو واقعی از پایان جهان در سال ۲۰۲۶» و در توضیح این پست‌ها نیز آمده است:

«ویدیو لو رفته از آرشیو ناسا که توسط قوی ترین تلسکوپ از فاصله 10میلیون سال نوری از زمین گرفته شد نشان میدهد سیاره زمین در سال 2026 نابود میشود!
ایلان ماسک گفت : تا ۶ماه آینده تمام ساکنین زمین به مریخ انتقال میدهد.»

این ادعا شاخ‌دار است. ویدیوی استفاده شده در این پست‌ها، واقعی نیست، بلکه با نرم‌افزارهای ساخت ویدیو و انیمیشن ساخته شده است.

این ویدیوی کوتاه، قسمت‌هایی از یک ویدیوی حدودا چهار دقیقه‌ای است که بیش از شش سال قبل منتشر شد. یک حساب کاربری در فیس‌بوک، از اولین اکانت‌هایی بود که این ویدیو را در سال ۲۰۱۸ منتشر کرد و بعد از آن بارها دست به دست شد. بررسی دقیق‌تر نشان می‌دهد که ساخت ویدیو احتمالا با کنار هم گذاشتن تصاویری درست شده که از سوی «مارتین کارنمسر» (Martin Kornmesser) طراحی شده‌اند. او یک طراح گرافیک است که سابقه همکاری با آژانس فضایی اروپا و پروژه هابل ناسا را در کارنامه دارد.

ایده اصلی این ویدیوی حدودا چهار دقیقه‌ای، توضیح درباره یک تئوری کاوشگرانه و پاسخ به این سوال است که «اگر یک سیاهچاله فضایی به ابعاد یک سکه در کره زمین پدیدار شود، چه اتفاقی رخ خواهد داد؟»

به طور منطقی، و مانند بسیاری موارد مشابه دیگر، ساخت محتوای تصویری درباره پدیده‌ای که تاکنون رخ نداده است، با استفاده از انیمیشن، «شبیه‌سازی» می‌شود.

در سال‌های اخیر این ویدیو یا اسکرین‌شات‌هایی از آن، همراه با مقاله‌هایی در سایت‌ها و حساب‌های کاربری علاقه‌مند به موضوعات مرتبط با فضا (بویژه به زبان چینی)، بازنشر شده و درباره سوال اصلی آن یعنی موضوع سیاهچاله‌ها صحبت شده است. (لینک۱، لینک۲)

ادعایی که به تازگی در برخی حساب‌های کاربری مطرح شده، به قدری از نظر علمی ضعیف است که بدیهی است ناسا، نه چنین ویدیو و خبری منتشر کرده، نه چیزی تحت عنوان «ویدیوی لو رفته از ناسا» وجود خارجی دارد. جستجوهای فکت‌نامه نیز نشان می‌دهد که چنین ویدیو و ادعایی به نقل از ناسا (به‌صورت انتشار یافته یا لو رفته) وجود ندارد.

اظهارات ایلان ماسک درباره سفر به مریخ

در توضیحات ویدیوی ساختگی منتسب به ناسا، ادعا شده که «ایلان ماسک گفت: تا ۶ ماه آینده تمام ساکنین زمین به مریخ انتقال میدهد.»

جدا از اینکه چنین جمله‌ای به شدت غیرمنطقی است و حتی اگر سفر به مریخ هم‌اکنون برای بشر امکان‌پذیر بود باز هم ظرفیت چنین انتقالی وجود نداشت، اما باز هم به اظهارات ایلان ماسک درباره سفر به مریخ نگاهی انداختیم تا مطمئن شویم که آیا این ادعا یا مشابه آن از زبان او بیان شده است یا خیر؟

ایلان ماسک،‌ بنیانگذار شرکت فضایی اسپیس ایکس، بارها برنامه‌های بلندپروازانه‌اش برای سفر انسان به مریخ را بیان کرده و زمان‌بندی‌های احتمالی نیز برای آن عنوان کرده، اما در هیچ‌کدام از این اظهارات، حتی جمله‌ای شبیه به این ادعا گفته نشده است.

او اخیرا گفته بنا دارد تا آخر سال آینده (۲۰۲۶) فضاپیمای استارشیپ را همراه با ربات به مریخ بفرستد و اگر همه‌چیز خوب پیش برود، احتمال می‌دهد که تا سال ۲۰۳۱ یا شاید حتی سال ۲۰۲۹ بتواند نخستین انسان را در این سیاره فرود بیاورد.

چند روز قبل نیز یکی دیگر از ایده‌های خود را تکرار و ادعا کرد که در ۲۰ سال آینده حدود یک میلیون انسان می‌توانند در مریخ و در داخل «گنبدهای شیشه‌ای» (glass domes) زندگی کنند.

با این حال، بسیاری از کارشناسان، نسبت به زمان‌بندی‌های ایلان ماسک ابراز تردید کرده‌اند. مثلا «خوزه هرناندز»، فضانورد سابق ناسا، می‌گوید «ایلان ماسک نمی‌داند درباره چه چیزی صحبت می‌کند. ما ۱۵ سال با سفر به مریخ فاصله داریم، نه پنج سال؛ آنطور که ماسک ادعا می‌کند».

همچنین دکتر «ربکا آلن» از مؤسسه فناوری و صنعت فضایی دانشگاه سوئینبرن، در گفت‌وگویی، ضمن اینکه طولانی بودن سفر به مریخ را یادآوری کرده، تاکید می‌کند که زندگی و سفر به مریخ چالش‌های مهمی خواهد داشت؛ از جمله اینکه مریخ عملا یک «محیط متخاصم» است، اتمسفر آن به شدت نازک بوده و هوای آن نیز به راحتی قابل تنفس نخواهد بود. این‌ها و چالش‌های دیگر، ایده زندگی در مریخ را با موانع حیاتی روبرو می‌کند.

هرچند ایلان ماسک همچنان بر ایده‌های خود پافشاری می‌کند، اما حتی خود او ادعای جعلیِ مهاجرت تمام انسان‌ها به مریخ آن هم ظرف تنها چند ماه را مطرح نکرده است.

با این توضیحات، فکت‌نامه به ویدیوی منتسب به ناسا و نابودی سیاره زمین، که با اظهارنظری جعلی از ایلان ماسک همراه شده است، نشان «شاخ‌دار» می‌دهد.