شبکه‌های اجتماعی
تلگرام، توییتر، اینستاگرام، فیسبوک،...
فیلمی که ادعا می‌شود مربوط به شروع آتشسوزی عمدی در لس‌آنجلس است.
نادرست
این فیلم قدیمی، ارتباطی با آتش‌سوزی‌های لس‌آنجلس ندارد
اگر وقت ندارید …
- ویدیویی در شبکه‌های اجتماعی منتشر و ادعا شده است که منشا عمدی شروع آتشسوزی لس‌آنجلس را نشان می‌دهد.
- بررسی‌های فکت‌نامه نشان می‌دهد، این ویدیو ربطی به آتشسوزی لس‌آنجلس ندارد.
- این ویدئو را ما‌ه‌ها قبل از این آتشسوزی، در آوریل سال ۲۰۲۴ یک حساب اینستاگرامی اسپانیولی‌زبان منتشر کرده است.
- این کاربر با انتشار این ویدیو تکنیک کنترل حریق «آتش در برابر آتش» را توضیح داده که در آن آتش اصلی و آتشی که به صورت کنترل شده به وجود آمده به یکدیگر می‌رسند و دیگر هیچ سوخت گیاهی باقی نمی‌ماند تا شعله‌ها بتوانند به گسترش خود ادامه دهند.
- به گفته کارشناسان، این تکنیک که آن را «آتش‌سوزی‌های تجویزی» هم می‌نامند یکی از روش‌های کنترل آتش‌سوزی‌های گسترده است.
- آتش‌سوزی‌های تجویزی را برای کاهش مقدار بوته‌های خشک در مناطقی که در معرض آتش‌سوزی‌های جنگلی قرار دارند هم انجام می‌دهند.
- با وجود انتشار گزارش و گمانه‌زنی‌های متعدد در رسانه‌های محلی و ملی ایالات متحده و بازداشت چند نفر به اتهام آتش‌افروزی عمدی، هنوز دلیل آغاز این آتشسوزی عظیم مشخص نیست و بررسی‌ها در این زمینه ادامه دارد.
در روزهای گذشته ویدئوهای متعددی درباره آتش‌سوزی‌های کم‌سابقه و ویرانگر در لس‌آنجلس کالیفرنیا منتشر شده که برخی از آنها مدعی هستند منشا شروع آتش را که به گفته آنان عمدی بوده، نشان می‌دهند. در این ویدیوها وسیله‌ای شبیه آتش‌بار دیده می‌شود که با آن به کناره‌های جنگلی آتش ریخته می‌شود. ( لینک۱ ، لینک۲)
هرچند برخی حسابهای کاربری تلاش کرده‌اند درباره این ویدئو توضیحات درست‌تری ارائه دهند (لینک) و بگویند این ویدئو از یک آتشسوزی کنترل شده، ثبت شده است، اما حسابهای زیادی در اینستاگرام ( لینک۱ ، لینک۲ ، یوتیوب (لینک)، تیک‌تاک (لینک) و حتی برخی سایت‌های فارسی زبان این ویدئو را به عنوان شروع آتشسوزی لس‌آنجلس بازنشر کرده‌اند.
آتش علیه آتش
بررسی‌های فکت‌نامه نشان می‌دهد این ویدیو ربطی به آتشسوزی لس‌آنجلس ندارد بلکه ویدئویی از یک آتشسوزی کنترل شده برای پیشگیری از آتشسوزی بزرگتر است. روشی که در جنگل‌های لس‌آنجلس هم پیش از این استفاده شده است.
این ویدئو را یک حساب اینستاگرامی اسپانیولی‌زبان در آوریل سال ۲۰۲۴ منتشر کرده و اشاره کرده است که نمونه‌ای‌ست از مبارزه با آتش‌سوزی‌های بزرگ به کمک آتش کنترل شده:
«آتش در برابر آتش به این صورت عمل می‌کند که دو آتش به یکدیگر می‌رسند و دیگر هیچ سوخت گیاهی باقی نمی‌ماند تا شعله‌ها بتوانند به گسترش خود ادامه دهند. این روش در برخی موارد مؤثر است، اما تنها در صورتی که کنترل اوضاع از دست نرود».
دانشنامه بریتانیکا درباره این روش با عنوان «آتش‌سوزی‌های تجویزی» که با نام «سوزاندن کنترل‌شده» هم شناخته می‌شوند، می‌نویسد:
«آتشسوزی تجویزی، شکلی از مدیریت زمین است که در آن آتش به‌طور عمدی بر روی پوشش گیاهی اعمال می‌شود. آتش‌های تجویزی تحت شرایط مورد نظر انجام می‌شوند تا به اهداف خاصی دست یابند، مانند بازگرداندن رژیم‌های آتش در اکوسیستم‌های سازگار یا محدود کردن مقدار پوشش گیاهی خشک در مناطقی که مستعد آتش‌سوزی‌های جنگلی هستند».
وب سایت درستیسنجی پلیتی‌فکت در فکت‌چکی که در روز ۱۲ ژانویه درباره دلایل آتش‌سوزی‌های لس‌آنجلس منتشر کرده، به نقل از گاوین نیوسام، فرماندار کالیفرنیا نوشته که «آتش‌سوزی‌های تجویزی (سوزاندن‌های کنترل‌شده برای مدیریت آتش‌سوزی‌های جنگلی) از سال ۲۰۲۱ تا ۲۰۲۳ بیش از دو برابر شده‌اند».
یکی از اهداف سوزاندن کنترل شده حذف پوشش گیاهی اضافی (مانند برگ‌های خشک، علف‌ها و شاخه‌ها) است. اتفاقا فرماندار کالیفرنیا در توضیح دلایل آتش‌سوزی‌های لس‌آنجلس گفته که بی‌توجهی به رشد بیش از اندازه علف‌های هرز در دو سال گذشته و در پی بارندگی‌های بیش از نرمال بوده است: «بارندگی‌های شدید در سال‌های ۲۰۲۲ و ۲۰۲۳ در لس‌آنجلس باعث رشد فراوان پوشش گیاهی شد».
در یوتیوب، ویدیوهای بسیاری درباره محافظت از جنگل‌ها با این تکنیک وجود دارد. جنگل‌بانی‌ها و سازمان‌های آتش‌نشانی ایالات مختلف در آمریکا و کانادا (لینک)، چنین ویدیوهایی را برای آموزش و ارائه گزارش، منتشر می‌کنند.
با گسترش این ادعا کاربران در شبکه های اجتماعی مختلف نیز سعی کردند چگونگی استفاده از این تکنیک برای مهار آتش را شرح دهند. ( لینک۱، لینک۲)
درباره احتمال «عمدی‌بودن» آتشسوزی لس‌آنجلس چه می‌دانیم؟
اما به غیر از این ویدئو که مشخصا ارتباطی با آتشسوزی لس‌آنجلس ندارد، این سوال در رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی وجود دارد که منشا این آتش‌سوزی‌ها چیست؟ آیا دلیل این اتفاق، اقدامی عمدی بوده یا یک حادثه غیرعمدی باعث آتشسوزی شده است.
رسانه‌های آمریکایی و بین‌المللی در روزهای گذشته گزارش‌های متعددی ( لینک۱ ، لینک۲ ، لینک۳ ، لینک۴ ) درباره منشا احتمالی این آتش‌سوزی‌ها منتشر کرده‌اند. نقطه مشترک همه گزارش‌ها هم یک جمله ثابت است: «احتمالاً زمان زیادی طول خواهد کشید تا علت رسمی آتشسوزی گزارش شود».
بنابراین ما در زمان انتشار این فکت‌چک، گزارش قابل اعتنایی درباره علت اصلی این آتش‌سوزی‌ها نداریم و به همین دلیل هنوز نمی‌توان گفت که آیا این اتفاق عمدی بوده است یا نه.
همزمان، مسئولان لس‌آنجلس و گزارش‌های رسانه‌ای احتمال عمدی بودن آتش‌سوزی‌ها را رد نمی‌کنند، اما سوال‌هایی که هنوز پاسخ آنها مشخص نیست درباره احتمال عمدی‌بودن این آتشسوزی وجود دارد.
این در حالی است که به جز احتمال «عمدی‌بودن» این سوال نیز وجود دارد که آیا آتشسوزی بر اثر اتفاقی طبیعی رخ داده یا انسان در آن دخالت داشته است. مثلا لس آنجلس تایمز در گزارشی که روز ۱۴ ژانویه، دراین‌باره منتشر کرده، نوشته است:
«طبق تخمین‌ها، تا ۹۵ درصد آتش‌سوزی‌ها در کالیفرنیا به دست انسان ایجاد می‌شوند، از جمله بی‌احتیاطی، نقص‌های زیرساختی و آتش‌افروزی‌های عمدی».
بازداشتی‌ها، سوار آتش‌بار نبودند
در همین حال رسانه‌های آمریکایی از بازداشت چند نفر به اتهام آتشسوزی عمدی در لس‌آنجلس خبر دادند.
با وجود این بررسی خبرها نشان می‌دهد که هیچ‌کدام از آنان با آتش‌بار، جایی را آتش نزده‌اند.
نشریه نیوزویک در گزارشی که روز ۱۲ ژانویه ۲۰۲۵ منتشر و در ۱۳ ژانویه آپدیت کرد، به نقل از مقامات محلی درباره بازداشت یک نفر به اتهام آتشسوزی عمدی در لس‌آنجلس نوشت: «یک مرد اواخر شب جمعه دستگیر شد و اعتراف کرد یک آتشسوزی درختچه‌ای در پارک پایونیر در آزوسا، کالیفرنیا ایجاد کرده است».
به نوشته نیوزویک، پلیس او را «خوزه کارانزا-اسکوبار» و فردی بی‌خانمان معرفی کرده است که «در نزدیکی شعله‌ها ایستاده بود و به روشن کردن آتش اعتراف کرد. او سپس به ظن آتش‌افروزی دستگیر شد و در حال حاضر در بازداشت است».
همچنین پلیس فردی دیگر را به اسم گلوریا لین مندیچ، ۶۰ ساله در ارتباط با آتشسوزی در نزدیکی پارک ایالتی لئو کاریو در لس‌آنجلس دستگیر کرده است.
همچنین نشریه تایم در گزارشی که روز ۱۰ ژانویه منتشر کرده، به نقل از پلیس لس‌آنجلس (LAPD) نوشت:
«در ساعت ۴:۳۲ بعدازظهر، یک تماس رادیویی در بلوک ۲۱۷۰۰ خیابان یبرا رود برای یک مظنون احتمالی آتش‌افروزی ایجاد شد. صدایی شنیده شد که فردی می‌گفت مظنون در حال "تلاش برای روشن کردن آتش" است. مظنون بازداشت شده و به ایستگاه تاپانگا منتقل شده است.»
به نوشته این رسانه، پنجشنبه شب پلیس لس‌آنجلس به خبرنگار NewsNation گفت که مقامات معتقدند کسی عمداً آتشسوزی کنث را ایجاد کرده است.
روزنامه نیویورک پست هم در روز ۱۴ ژانویه جزئیات بیشتری درباره بازداشت‌شده‌ها منتشر کرد که نشان می‌دهد هیچ‌کدام با آتش‌بار اقدام به آتش‌زدن جنگل نکرده‌اند:
«پلیس لس‌آنجلس ۴ نفر را به اتهام آتش‌افروزی و تلاش برای روشن کردن آتش‌های جدید دستگیر کرد. این ۴ نفر در حوادث جداگانه آتش‌افروزی که خارج از مناطق آتشسوزی رخ داده بود، دستگیر شدند. این ۴ مظنون ظاهراً تلاش کردند در میان این فاجعه و ویرانی، هرج‌ومرج بیشتری ایجاد کنند.»
یکی از آنها همان خوزه جراردو اسکوبار است که به نوشته نیویورک پست، با سه اتهام مختلف آتش‌افروزی روبه‌رو است و احتمالا به ۹ سال زندان محکوم می‌شود. او متهم است که عمداً روز جمعه گذشته در «آزوسا» کالیفرنیا، خارج از مناطق فعال آتشسوزی اما در شرق آتشسوزی ایتون، آتشی روشن کرده است.
سی‌ان‌ان هم نوشته که مظنون دیگر که اتهام آتش‌افروزی بازداشت شده، با استفاده از «فندک باربیکیو» شب یکشنبه در «نورث هالیوود» آتش روشن کرده است.
سومین نفر که در یک ون بازداشت شد، به نوشته نیویورک پست یک درختچه را آتش زده است: «هنگامی که ماموران به صحنه رسیدند، آتش‌نشانان لس‌آنجلس در حال خاموش کردن شعله‌ها بودند.»
چهارمین مظنون در غرب لس‌آنجلس درحالی دستگیر شد که یکی از شاهدان گزارش داد که این شخص سطل زباله‌ای را آتش زده است. پلیس با کمک مردم، مظنون را دستگیر کردند.
با توجه به این مستندات، فکت‌نامه به ادعای «فیلم لو رفته از شروع آتشسوزی عمدی در لس آنجلس» نشان نادرست می‌دهد.
