از جزییات خودکشی اعتراضی «کیانوش سنجری» چه می‌دانیم؟

توضیح فکت‌نامه:
اگر خود یا اطرافیانتان افکار خودکشی دارید، برای گرفتن کمک به مراکز مشاوره مراجعه کنید یا با اورژانس اجتماعی به شماره تلفن ۱۲۳، صدای مشاور ۱۴۸۰ یا اورژانس روان‌پزشکی تهران با شماره ۴۴۵۰۸۲۰۰ تماس بگیرید.

اگر در خارج از ایران سکونت دارید، لینک زیر به شماره کمک می‌کند تا شماره تلفن‌های مرتبط برای شرایط بحرانی را در تمام کشورها پیدا کنید.

https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_suicide_crisis_lines

بر اساس اخبار منتشر شده و روایت شاهدان عینی، مهدی سنجری‌باف (معروف به کیانوش سنجری) عصر روز چهارشنبه ۲۳ آبان ۱۴۰۳ در تهران «خودکشی اعتراضی» کرد. این فعال سیاسی و زندانی سیاسی سابق صبح ۲۳ آبان در توییتی در شبکه اجتماعی X نوشته بود:

اگر تا ساعت ۷ غروب امروز چهارشنبه ۲۳ آبان سال ۱۴۰۳ فاطمه سپهری، نسرین شاکرمی، توماج صالحی و آرشام رضایی از زندان آزاد نشوند و خبر آزادی‌شان در سایت خبری قوه قضاییه منتشر نشود، من در اعتراض به دیکتاتوری خامنه‌ای و شرکایش به زندگی‌ام پایان خواهم داد.

کیانوش سنجری در ساعت ۷ شب به وقت محلی عکسی در توئیترش منتشر کرد و نوشت: «۷ شب، پل حافظ، چهارسو»

در توییت بعدی‌اش هم نوشت: 

«الوعده وفا.
هیچ کس نباید به خاطر بیان عقایدش زندانی شود. اعتراض حق هر شهروند ایرانی‌ست.
زندگی من پس از این توییت به پایان خواهد رسید اما فراموش نکنیم که ما برای عشق به زندگی جان داده و می‌دهیم، و نه مرگ
آرزومندم روزی ایرانیان بیدار و بر بردگی چیره شوند. پاینده ایران». 

بر اساس شواهد موجود و اظهارات شاهدان عینی و دوستانش پس از انتشار این توییت، کیانوش سنجری با پریدن از بالای تراس ساختمان پاساژ چارسو به زندگی خود پایان داد. (لینک۱، لینک۲، لینک۳، لینک۴)

خبرگزاری رکنا گزارشی در این باره منتشر کرده و نوشت:

«عصر امروز [۲۳ آبان] این فرد همراه با روان درمانگر خود به ساختمان چارسو می‌رود و آخرین جلسه روان‌درمانی را در‌ این ساختمان برگزار می‌کند. در‌ انتهای جلسه این فرد به روان درمانگر خود‌ اعلام می‌کند از تصمیم خودکشی منصرف شده است و قول می‌دهد که ادامه روند جلسات را انجام خواهد داد.
دقایقی بعد از خداحافظی، خانم روان درمانگر برای اطمینان از حال کیانوش سنجری با وی تماس می‌گیرد اما پاسخی را دریافت نمی‌کند، بر همین اساس وی بلافاصله با بازگشت به ساختمان چارسو به حراست خبر می‌دهد که فردی قصد خودکشی از تراس یا پشت بام این مجموعه را دارد. در همین حین این فرد خود را از بالای ساختمان به پایین پرتاب کرده و در دم جان می‌دهد.»

حسین رونقی، فعال سیاسی و زندانی سیاسی سابق هم که در ساعات منتهی به مرگ کیانوش سنجری با او در تماس بوده درباره این ساعات در شبکه اجتماعی X خود نوشته:

«کیانوش ساعت ۱:۰۲ دقیقه بامداد ۲۳ آبان در توییتی نوشت: «اگر تا ساعت ۷ غروب امروز چهارشنبه ۲۳ آبان سال ۱۴۰۳ فاطمه سپهری، نسرین شاکرمی، توماج صالحی و آرشام رضایی از زندان آزاد نشوند و خبر آزادی‌شان در سایت خبری قوه قضاییه منتشر نشود، من در اعتراض به دیکتاتوری خامنه‌ای و شرکایش به زندگی‌ام پایان خواهم داد. شاید تلنگری باشد. پاینده ایران.»
پس از آن، بلافاصله با کیانوش در تلگرام تماس گرفتم اما پاسخ نداد. بسیاری از دوستان هم تماس گرفته بودند ولی به کسی پاسخ نداده بود، ساعت ۱:۰۹ دقیقه با برادرش تماس گرفتم و ساعت ۱:۳۰ بامداد جواب داد و اظهار بی‌اطلاعی کرد و سپس گفت به خانه می‌رود. او گفت «مادر خانه است و کیانوش تنها نیست؛ من هم به خانه می‌روم. تا مطمئن شود کیانوش خوب است». ساعت ۲:۴۸ دقیقه بامداد، آقای جلیلیان وکیل مشترکم با کیانوش پیام داد و گفت نگران است. موضوع را به او گفتم و قرار شد صبح برویم و پیگیر شویم.
تا ساعت ۳ صبح با برادرش صحبت کردیم و تاکید کردم که اجازه خروج از خانه را به کیانوش ندهید، ساعت ۳:۰۱ دقیقه بامداد برادرش گفت: «خیالتون راحت من هستم». و مکالمه ما تمام شد.
تا ساعت ۵:۱۰ با دوستانی درگیر موضوع بودیم و پس از آن خوابیدم و صبح ساعت ۹:۵۷ دقیقه به برادر کیانوش پیام دادم اما پاسخی نداد، تلفنش نیز خاموش بود، پس از صحبت با وکیل مشترکم با کیانوش، آدرس را پیدا کردیم و ساعت ۱۲:۵۸ ظهر ۲۳ آبان به خانه کیانوش رسیدم، مادرش در را باز کرد جز این دو نفر کسی در خانه نبود. رفتم پیش کیانوش نشستم و حرف زدیم و... از نگرانی همه گفتم تا مسائلی که نیاز بود بازگو شود. فکر می‌کنم نیم ساعت بعد خانم عالیه مطلب‌زاده با آن حال جسمانی (که درگیر درمان سرطان هستند) آن‌جا آمدند. با کیانوش بودیم و صحبت کردیم تا ساعت ۱۴:۳۲ دقیقه از خانه خارج شدیم. به مادرش گفتیم که حواست باشد.
ساعت ۱۵:۰۹ دقیقه خانم روان‌درمانگر کیانوش گفت که نزدیک است و می‌رسد، او که رسید کنار کیانوش بود و ما خیالمان راحت‌تر که یک شخص حرفه‌ای آنجاست. ساعت ۱۹:۱۴ خانم روانشناس تماس گرفت و گفت که کیانوش او را پیچانده و رفته است، گفتم کجایید؟ گفت: «نزدیک چهارسو هستیم»، گفتم که من تا برسم طول می‌کشد؛ بدو بدو لباس پوشیدم و رفتم، در آن میان ساعت ۱۹:۲۰ کیانوش عکسی را در توییتر منتشر کرد و سپس نوشت: «الوعده وفا. هیچ کس نباید به خاطر بیان عقایدش زندانی شود. اعتراض حق هر شهروند ایرانی‌ست. زندگی من پس از این توییت به پایان خواهد رسید اما فراموش نکنیم که ما برای عشق به زندگی جان داده و می‌دهیم، و نه مرگ. آرزومندم روزی ایرانیان بیدار و بر بردگی چیره شوند. پاینده ایران».

ساعت ۱۹:۴۸ دقیقه خانم روان‌درمانگر تماس گرفت و صدای فریاد و گریه می‌آمد. گفت: «تمام شد». ده دقیقه پس از آن دوستان گفتند باید اعلام کنیم، ساعت ۱۹:۵۸ در شرایطی سخت توییتی منتشر کردم که متن آن با دقت ننوشته شده بود. و بیان کردم که «کیانوش کشته شد.»

حدود یک ساعت بعد از اعلام این خبر در اکانت دوستان کیانوش سنجری، وحید آنلاین دو ویدیو در توییتر خود منتشر کرد (لینک۱، لینک۲) و در توضیح آن نوشت:

«ویدیوهای دریافتی: 'پاساژ چهارسو،‌ یکی خودش رو انداخته پایین' احتمالا #کیانوش_سنجری است».

از سوی دیگر صبح امروز، ۲۴ آبان و یک روز پس از جان باختن کیانوش سنجری، محمد شهریاری سرپرست دادسرای امور جنایی تهران هم هویت او را تایید کرد و درباره جزییات جان باختن کیانوش سنجری گزارش داد. در این گزارش آمده:

«حسب صحبت‌های اولیه افراد حاضر در محل عنوان می‌شود مرد جوانی، خودش را از بالای ساختمان چارسو به پایین پرتاب کرده است. تحقیقات میدانی نشان داد همراه متوفی که هویت وی به نام کیانوش سنجری اعلام شد، خانمی تحت عنوان روان‌درمانگر بوده و این خانم در محل حضور داشته است.
شهریاری گفت: اظهارات این خانم اخذ شد. این خانم در اظهاراتش گفت از سال ۹۴ به دلیل بیماری‌های روحی و روانی با متوفی در ارتباط بوده است. خانم روان‌درمان‌گر در ادامه اظهارات خود عنوان کرد از آنجایی که متوفی در فضای مجازی تهدید به خودکشی کرده بود قبل از وقوع این اتفاق او را دیدم و همراه وی در ساختمان چارسو کنار وی حضور داشتم.
قاضی شهریاری گفت: این خانم در اظهارات خود که ثبت و ضبط شده، گفته است متوفی به وی اعلام کرده از خودکشی منصرف شده و موضوع حل شده است، به همین دلیل این خانم از محل خارج می‌شود و به سمت منزل می‌رود، اما به دلیل اینکه دستگاه پاور بانک متوفی نزد وی مانده بوده و متوفی گفته به پاور بانک احتیاج دارد، با او تماس می‌گیرد که پاوربانک را به او تحویل دهد که وقتی متوفی جواب تماس را نمی‌دهد به ساختمان چارسو باز می‌گردد و، چون احتمال می‌داده مرحوم دست به خودکشی بزند، موضوع را به انتظامات ساختمان اطلاع می‌دهد و زمانی که به پشت بام ساختمان می‌رسند، متوفی خودش را به پایین پرتاب کرده بود.»

در پی قطعی شدن خبر درگذشت این فعال سیاسی، در شبکه‌های اجتماعی برخی گمانه‌زنی‌ها و تردید‌ها درباره شکل مرگ او، دلیل و حواشی آن مطرح شد.

حواشی و تردیدها

ساعت به روز شدن خبر در ویکی‌پدیا

برخی از کاربران نزدیک به جمهوری اسلامی ایران (نمونه۱، نمونه۲) با انتشار تصاویری از صفحه ویکی‌پدیای کیانوش سنجری مدعی شدند که:

«تاریخ ویکی‌پدیای منسوب به کیانوش سنجری، در ساعت ۱۸:۰۲ بخش خودکشی وی را اضافه کرده، در صورتی که بخش زیادی از مخاطبان توییت‌های کیانوش، خودکشی او را دور از ذهن دانسته و برآورد داشتند که کیانوش چنین کاری را نمی‌کند و حتی مرحوم آخرین توییت هشدار خودکشی خود را در ساعت ۱۹:۲۰ یعنی ۸۰ دقیقه قبل از ادیتِ صفحه ویکی پدیای او با محور خودکشی منتشر کرده است!»

با وجود این، این ادعا که صفحه ویکی‌پدیای کیانوش سنجری پیش از ساعت ۷ بعدازظهر به وقت ایران، با موضوع خودکشی او به‌روز رسانی شده نادرست است. زمانی که در ویکی‌پدیا نمایش داده می‌شود به وقت جهانی UTC است از این رو این بخش ویکی‌پدیای او در واقع در ساعت ۲۰:۱۶ به وقت ایران نوشته شده است. یعنی حدود یک ساعت بعد از انتشار خبر آن در شبکه‌‌های اجتماعی.

درباره محلی که او از آن به پایین پریده چه می‌دانیم؟

ادعای دیگری که مطرح شده این است که:

«پاساژ چارسو طبیعتا هم سیستم نظارتی (دوربین‌ها) قوی‌ای دارد و هم نیروهای حراستیِ مسلط؛ چگونه این جوان به همراهِ لااقل دونفر (بنا از اظهار نظر یک کاربر) توانستند به قسمت‌هایِ بالایی پاساژ بروند بدون هیچ گونه ممانعتی؟! یعنی این اتفاق برای مجتمع‌های مشابه با طبقاتِ زیاد شدنی هست که هر فردی دلش خواست بدون دردسر و بازکردن قفلی به طبقات بالایی آن برود؟!»

با توجه به زاویه آخرین عکسی که در حساب کاربری کیانوش سنجری منتشر شده، به نظر می‌رسد او در یکی از طبقات بالای پاساژ چارسو و رو به تقاطع پل حافظ و خیابان جمهوری ایستاده، به طوری که بانک پاسارگاد را به صورت ضربدری در چشم‌انداز خود داشت.

بر اساس توضیحات موجود در وبسایت چارسو این پاساژ ۸ طبقه دارد که طبقات ۶ تا ۸ آن پردیس‌های سینمایی هستند و از این رو رفتن به این طبقات و دسترسی به آنها آزاد است. ساختمان مجموعه چارسو از سه تکه نامنظم ساخته شده که روی همدیگر قرار گرفتند.

در طبقه ششم این ساختمان، فودکورت قرار دارد. در محل عمومی که همگان به آن دسترسی دارند، درب تراس این طبقه قرار دارد و معمولا از آن برای سیگار کشیدن استفاده می‌شود. طبقات بالایی هم پریس سینمایی هستند.

در عکسی که کیانوش سنجری منتشر کرده نمایی از نرده کرم رنگ در مقابل و کمی پایینتر از جایی که ایستاده بود دیده می‌شود.

از این رو به نظر می‌رسد که اگر عکس را در حالت زوم نگرفته باشد می‌تواند در فضای اتصال تکه دوم و سوم پاساژ ایستاده و این عکس را گرفته است.

شکل و رنگ نرده‌ای که در عکس کیانوش سنجری دیده می‌شود دقیقا منطبق بر شکل و رنگ نرده جایی است که در واقع تراس پاساژ چارسو محسوب شده و دسترسی به آن برای عموم آزاد است.

با توجه به عکس‌های موجود شکل و رنگ نرده‌های پشت‌بام چارسو متفاوت است. پشت‌بام اصلی ساختمان یک حفاظ توری فلزی دارد که در تصویر دیده می‌شود، اما در عکس کیانوش سنجری اثری از آن دیده نمی‌شود. به احتمال قریب به یقین او نه روی پشت‌بام، که از روی تراس بوده. هر چند با توجه به شکل خاص ساختمان چارسو که پیشتر توضیح دادیم تراس مورد اشاره، در واقع پشت‌بام قطعه میانی ساختمان است.

از این رو برای رسیدن به این نقطه نیاز به هماهنگی خاص یا گشودن قفلی نبود و کیانوش سنجری می‌توانست بدون مشکل به روی تراس مجموعه در طبقه ششم برود. 

از سوی دیگر این ادعا که او همراه دو نفر دیگر در این مکان بوده هم بی‌اساس است. بنابر گفته‌های روان‌شناسی که آقای سنجری را تا پاساژ همراهی کرد و بعد از اینکه او به وی اطمینان داد که از فکر خودکشی منصرف شده با او خداحافظی کرد، دیگر کسی همراه او نبوده.

آیا فاصله زمانی بین توییت‌های کیانوش سنجری غیرطبیعی است؟

برخی کاربران شبکه اجتماعی ایکس هم نوشته‌اند که کیانوش سنجری بعد از پستی که با عنوان «تولد ۱۷ سالگی شاهزاده رضا پهلوی» منتشر کرد، به مدت ۱۳ روز هیچ فعالیتی در این شبکه اجتماعی نداشته و گفته‌اند این مورد هم، مشکوک و سوال‌برانگیز است. 

این فاصله ۱۳ روز نبوده و این موضوع هم بی‌سابقه نیست.

فاصله پست مورد اشاره کیانوش سنجری تا توییت بعدی او، نه ۱۳ روز، بلکه ۱۱ روز است. ضمن اینکه وجود فاصله‌های زمانی چندروزه بین پست‌های او در ایکس «بی‌سابقه نیست». برای مثال، او از ۲۶ تا ۳۱ اکتبر به مدت ۵ روز و از ۱۴ تا ۲۵ اکتبر به مدت ۱۱ روز، مطلبی در حساب کاربری خود منتشر نکرده بود.