علی خامنه‌ای
رهبر جمهوری اسلامی ایران
جومونگ خیالی است اما این مفاخر تاریخی ما، مثل جومونگ خیالی نیستند.
نادرست
شخصیت جومونگ خیالی نیست
اگر وقت ندارید …
- روز ۱۷ آبان ۱۴۰۳، رسانه‌های وابسته به رهبر جمهوری اسلامی ایران، ویدیویی از دیدار او با دست‌اندرکاران «همایش بین‌المللی جعفر بن ابی‌طالب» در ۲۹ مرداد ۱۴۰۳ را برای نخستین‌بار منتشر کردند.
- سيدعلی خامنه‌ای در بخشی از صحبت‌هایش «جعفر بن ابی‌طالب» و «حمزه بن عبدالمطلب» از شخصیت‌های روایت‌شده در صدر اسلام (به ترتیب پسرعمو و عموی پیامبر اسلام) را با «جومونگ» مقایسه می‌کند.
- رهبر جمهوری اسلامی می‌گوید: «این‌ها مفاخر تاریخی‌اند، واقعیت هم دارند، وجود هم دارند، مثل جومونگ خیالی هم نیستند اما مثل جومونگ جنگ کردند، مبارزه کردند مبارزه سیاسی کردند، مبارزه نظامی کردند، حضور داشتند، بعد هم شهید شدند.»
- جومونگ یا «پادشاه چومو» موسسه سلسله گوگوریو است که بیش از ۷۰۰سال (از ۳۷ قبل از میلاد تا ۶۶۰ میلادی) در منچوری و شبه‌جزیره کره حاکم بود.
- در «سنگ‌نوشته گوانگ‌گائتو» در سال ۴۱۴ میلادی از جومونگ با نام «چومو وانگ» به معنای پادشاه چومو یاد شده‌است.
- بسیاری از کارهایی که به جومونگ نسبت داده می‌شود در کتب تاریخی چینی «سامگوک ساگی» (۱۱۴۵ میلادی) و «سامگوگ یوسا» (۱۲۰۶-۱۲۸۹ میلادی) به معنی تاریخ سه امپراتوری، ثبت شده که بیش از هزار سال بعد از دوران جومونگ نگاشته شده‌اند.
- همچون بسیاری از شخصیت‌های تاریخی که پیش از دوران مدرن و ایجاد استانداردهای روایت تاریخی، درباره آنها اغراق و بزرگ‌نمایی شده، این کتاب‌ها نیز از این نظر مستثنی نبوده و نمی‌توانند معیار تاریخی باشند.
- این کتب نهایتا مجموعه‌ای از روایت‌ها درباره این شخصیت‌های تاریخی هستند. با توجه به اینکه شخصیت جومونگ، در دوره‌ای از تاریخ کره به‌عنوان خدا-شاه پرستش می‌شده، احتمالا بسیاری از چیزهایی که درباره او گفته شده، دقت و صحت کافی نداشته و اغراق‌آمیز باشد.
- شخصیت جومونگ، به عنوان موسس امپراتوری گوگوریو، هر چقدر هم درباره او بزرگ‌نمایی و اغراق شده‌باشد، یک شخصیت حقیقی تاریخی است و خیالی نیست.
روز ۱۷ آبان ۱۴۰۳، رسانه‌های خبری وابسته به دفتر حفظ و نشر آثار سيدعلی خامنه‌ای (khamenei.ir مؤسسه پژوهشی فرهنگی انقلاب اسلامی) ویدیویی از دیدار او با دست‌اندرکاران «همایش بین‌المللی جعفر بن ابی‌طالب» در ۲۹ مرداد ۱۴۰۳ را برای نحستین‌بار منتشر کردند که او در بخشی از آن «جعفر بن ابی‌طالب» و «حمزه بن عبدالمطلب» از شخصیت‌های روایت‌شده در صدر اسلام (به ترتیب پسرعمو و عموی پیامبر اسلام) را با «جومونگ» مقایسه کرده و می‌گوید: «مفاخر تاریخی ما، مثل جومونگ خیالی نیستند» (توییتر، سایت خامنه‌ای، ویدیوها). متن کامل این بخش از گفته‌های او:
در مورد ساخت فیلم هم، دوستان دفتر ما اینجا حضور دارند، بگویند به مسئولین صداوسیما؛ هم در مورد جناب حمزه، هم در مورد جناب جعفر. این‌ها دنبال موضوع می‌گردند؛ به قول خودشان دنبال سوژه می‌گردند، کدام موضوع بهتر از این‌ها؟ این‌ها مفاخر تاریخی‌اند، واقعیت هم دارند، وجود هم دارند، مثل جومونگ خیالی هم نیستند اما مثل جومونگ جنگ کردند، مبارزه کردند مبارزه سیاسی کردند، مبارزه نظامی کردند، حضور داشتند، بعد هم شهید شدند.
آیا جومونگ خیالی است؟
جومونگ (به کرهای: 주몽 편) یک سریال تاریخی حماسی کرهای است که از سال ۲۰۰۶ تا ۲۰۰۷ به مناسبت چهل و پنجمین سالگرد تاسیس شبکه MBC کره‌جنوبی از این شبکه پخش شد. دو سال بعد این سریال با عنوان «افسانه جومونگ» در ایران منتشر شد که با استقبال کم‌سابقه‌ای مواجه شد.
این سریال درباره شخصیت تاریخی «جومونگ» بنیانگذار امپراتوری گوگوریو است. این امپراتوری حدود ۷۰۰ سال (از ۳۷ پیش از میلاد تا ۶۶۰ میلادی) بر بخش وسیعی از منچوری و شبه‌جزیره کره حاکم بود. در تاریخ غیر نام «جومونگ» از اسامی دیگری هم برای این پادشاه کرهای یاد شده عبارتند از: «پادشاه دونگ‌میونگ»، «پادشاه چومو»، «چومو نیرومند»، «دونگ‌میونگ نیرومند»، «چومو وانگ»، «چومونگ»، «جونگمو»، «ناکامو»، «تومو»، «جونگهه»، «سانگهه».
در «سنگ‌نوشته گوانگ‌گائتو» از جومونگ با نام «چومو وانگ» به معنای پادشاه چومو یاد شده‌است. این سنگ نوشته در سال ۴۱۴ میلادی در محل قبرستان خانوادگی سلسله گوگوریو به یاد پادشاه گوانگ‌گائتو ساخته و نصب شده‌است.
بنابراین جومونگ یک شخصیت خیالی، افسانه‌ای یا داستانی نیست و در تاریخ نشانه‌هایی از شخصی واقعی به این نام وجود دارد.
آیا همه روایت‌ها درباره جومونگ، واقعی است؟
بسیاری از کارهایی که به جومونگ نسبت داده می‌شود در کتب تاریخی چینی «سامگوک ساگی» (۱۱۴۵ میلادی) و «سامگوگ یوسا» (۱۲۰۶-۱۲۸۹ میلادی) به معنی تاریخ سه امپراتوری، ثبت شده که بیش از هزار سال بعد از دوران جومونگ نگاشته شده‌اند.
روایت‌های این کتاب، همچون بسیاری از شخصیت‌های تاریخی که پیش از دوران مدرن و ایجاد استانداردهای روایت تاریخی، درباره آنها اغراق و بزرگ‌نمایی شده، از این نظر مستثنی نبوده و نمی‌توانند معیار تاریخی باشند. این کتب نهایتا مجموعه‌ای از روایت‌ها درباره این شخصیت‌های تاریخی هستند. با توجه به اینکه شخصیت جومونگ، در دوره‌ای از تاریخ کره به‌عنوان خدا-شاه پرستش می‌شده، احتمالا بسیاری از چیزهایی که درباره او گفته شده و هزار سال بعد در منابع چینی ثبت شده، دقت و صحت کافی نداشته و اغراق‌آمیز باشد.
اما به هرحال، شخصیت جومونگ، به عنوان موسس امپراتوری گوگوریو، هر چقدر هم درباره او بزرگ‌نمایی و اغراق شده‌باشد، یک شخصیت حقیقی تاریخی است و خیالی نیست.
سابقه رهبر جمهوری اسلامی در اشاره به جومونگ
در زمان پخش این سریال در ایران در سال ۱۳۸۸، سیدعلی خامنه‌ای رهبر ایران در یک سخنرانی در جمع شاعران (۱۴ شهریور ۱۳۸۸) گفته‌بود:
می‌بینید، دیگران با این کارهای هنرمندانه‌‌‌‌‌‌‌ای که بعضاً دارند، دارند یک باطل‌هائی را تبلیغ می‌کنند؛ شگفت اینکه ما هم همان حرف‌ها را قبول میکنیم! همین سریال کرهای [جومونگ]...، یک تاریخ‌‌‌‌‌‌‌سازی و افسانه باطل است؛ آدم اگر بخواهد توی شاهنامه بگردد و اینجور داستانی را پیدا کند، ده پانزده تا از این داستان‌ها می‌شود پیدا کرد. منتها طرف هنر به کار برده؛ وقتی کسی هنرمندانه کار می‌کند، پاداشش همین است که جنابعالی هم که هیچ علاقه‌‌‌‌‌‌‌ای به آن تاریخ و به آن فرهنگ ندارید، می‌نشینید و با کمال علاقه گوش می‌کنید و خواهی نخواهی آن فرهنگ را جذب می‌کنید! این خاصیت هنر خوب است. هنر خوب لازم است.
https://www.aparat.com/v/c49n364
در سال‌های بعد نیز در میان سخنان مسئولان جمهوری اسلامی از جمله عزت‌الله ضرغامی، نقل قول سیدعلی خامنه‌ای از سریال جومونگ، به عنوان نمونه موفق انتقال فرهنگ به چشم می‌خورد. ضرغامی در سال ۱۳۹۷ نیز گفته بود: «مقام معظم رهبری به‌طور پیوسته سریال «جومونگ» را دنبال می‌کردند».
فکت‌نامه به ادعای سید علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی ایران که «جومونگ خیالی است اما این مفاخر تاریخی ما، مثل جومونگ خیالی نیستند.» نشان نادرست می‌دهد.
