درباره مشکلات تامین دارو در آلمان و اروپا چه می‌دانیم؟

علی‌اکبر رائفی‌پور، سخنران و مدیر موسسه مصاف در حساب کاربری خود در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: «در سال۲۰۲۴ کشور با کمبود قابل توجهی از داروها مواجه است. طبق گزارش‌ها، در حال حاضر بیش از ۵۰۰ داروی مختلف دچار مشکل در تأمین هستند، که شامل آنتی‌بیوتیک‌ها، مسکن‌ها و داروهای حیاتی برای بیماری‌های جدی می‌شود.

این کمبودها به ویژه در فصل پاییز و زمستان و همزمان با افزایش موارد بیماری‌های عفونی و ویروسی، مانند آنفلوانزا و ویروس سین‌سیشیال (RS)، شدیدتر شده‌است.

کدام کشور؟

بله آلمان!»

مدیر موسسه مصاف، همراه با این پست، تصویری از خبر یک وب‌سایت آلمانی زبان را نیز ضمیمه و منتشر کرده است. تلفیق مطلب منتشر شده با این تصویر، چنین حسی را به مخاطب منتقل می‌کند که گویی آنچه در این پست آمده بخشی از گزارش وب سایت مذکور است.

درباره تصویر منتشر شده چه می‌دانیم؟

تصویری که رائفی‌پور در پست خود از آن استفاده کرده، عنوان یک گزارش خبری است که وب سایت‌ صدای برلین از زیرمجموعه‌های وابسته به نشریه آلمانی بیلد، یازدهم اکتبر ۲۰۲۴ منتشر کرده است.

در عنوان این گزارش، نقل قولی از رئیس انجمن ملی پزشکان بیمه سلامت آلمان آورده شده که گفته است: «آلمان در سطح کشورهای جهان سوم است». این گزارش با سرفصل «کمبود دارو» در این وب سایت، دسته‌بندی شده است.

در بخشی از این گزارش با آندریاس گاسن، رئیس انجمن ملی پزشکان بیمه سلامت آلمان گفت‌وگو شده که با اشاره به کمبود عرضه «محلول سرم نمکی» در مطب پزشکان گفته: «پزشکان مجبور هستند بیماران را به خانه بفرستند، چون نمی‌توانند آنها را درمان کنند».

آندریاس گاسن می‌گوید: «این بازتابی از ضعف سیاست‌های سلامت در آلمان است» و ادامه می‌دهد: «عرضه دارو در آلمان در حد کشورهای جهان سوم است».

در همین گزارش اشاره شده بود که پیش از این پزشکان در ماه پیش میلادی (سپتامبر) نسبت به کمبود دارو هشدار داده بودند و حال همان پیش‌بینی‌ها به وقوع پیوسته است.

در ادامه این گزارش نیز با دو مقام صنفی حوزه بهداشت و درمان آلمان گفت‌وگو شده که محور آن بر کمبود محلول سرم نمکی سالین، (سدیم کلراید) متمرکز است.

این سرم برای شست‌وشوی زخم‌ها، جبران از دست دادن مایعات در برخی بیماری استفاده می‌شود اما عمده مورد مصرف آن کمک به تزریق سایر داروها به بیماران است.

گزارش‌ها درباره وضعیت دارو در آلمان و اروپا

نگاهی به گزارش‌های رسانه‌های آلمانی نشان می‌دهد مشکلات در تامین برخی از داروها، یکی از سوژه‌های این روزهای رسانه‌ای است.

مثلا وب سایت دویچه وله، همین هفته در گزارشی از وضعیت نامناسب عرضه دارو در آلمان خبرداد که به گفته تحلیلگران به زودی مرتفع نخواهد شد.

در بخشی از این گزارش، اشاره شده که این کمبودها دلایل مختلفی دارد اما «زنجیره‌های تامین طولانی‌تر که امکان اختلال در آنها وجود دارد» به عنوان یکی از عوامل اصلی این مشکلات بیان شده است.

در واقع تامین‌نشدن مواد اولیه دارویی که عمدتا از دو کشور چین و هند وارد آلمان می‌شود، به عنوان یکی از دلایل اصلی این مشکلات بیان شده است.

گزارش، توضیح می‌دهد که دستمزدها در این دو کشور، به نسبت آلمان پایین‌تر است و به همین دلیل، کارخانه‌های بزرگ داروسازی آلمان ترجیح می‌دهند تولیدات خود را در این دو کشور انجام دهند. بنا بر این گزارش، دلیل دیگری که شرکت‌های داروسازی آلمانی زنجیره تولید خود را از چین هند آغاز می‌کنند این است که قوانین محیط زیستی در آنها سهل‌گیرانه‌تر از قوانین اتحادیه اروپا برای شرکت‌های داروسازی است.

در ادامه نیز به نمونه‌هایی اشاره می‌شود که نشان می‌دهد، تامین‌کنندگان مواد اولیه دارویی در هند و چین، کاهش چشمگیری داشته‌اند.

بنابراین با وجود اینکه می‌توان ادعاهای مربوط به کمبود دارو در آلمان را در گزارش‌ها دید،‌ اما اشاره‌نکردن به دلیل این کمبودها یعنی مشکلاتی که در زنجیره تامین مواد اولیه در دو کشور چین و هند وجود دارد، بخش مهمی از واقعیت است.

نزدیک به دو ماه قبل نیز یورونیوز با انتشار گزارشی از اعلام هشدار صنعت داروسازی آلمان نسبت به کمبود دارو در ماه‌های آتی خبر داده بود.

در آن گزارش دلیل این کمبود، سخت‌گیری چین در اجرای قوانین ضدجاسوسی اعلام شده بود که نگرانی‌هایی را برای اعزام بازرسان کنترل کیفی به این کشور به دنبال داشت.

بر اساس گزارش یورو نیوز، چهار ایالت از ۱۶ ایالت آلمان اعزام بازرسان خود را به کارخانه‌های داروسازی چین برای صدور تاییدیه‌های لازم کنترل کیفی برای واردات دارو از این کارخانه‌ها به حالت تعلیق درآورد.

بنا بر اعلام انجمن صنعت داروسازی آلمان (BPI) در آلمان، تقریبا ۹۰ درصد از تمام آنتی بیوتیک‌های مصرفی در این کشور از چین تهیه می شود.

البته مشکل در عرضه دارو، چند سالی است که گریبانگیر اروپاست و کشورهای اروپایی در تامین دارو تنگناهایی دارند.

فکت‌نامه نیز به این گفته علی‌اکبر رائفی‌پور که آلمان با کمبود قابل توجهی از دارو مواجه است، نشان «نیمه‌درست» می‌دهد زیرا آمار درست است اما به بخش مهمی از واقعیت که مربوط به مشکلات زنجیره تامین مواد اولیه در چین و هند می‌شود اشاره نشده است.