درباره ویدئویی که ادعا می‌شود مربوط به ماهیگیری چینی‌ها در دریای خزر است چه می‌دانیم؟

برخی از کاربران شبکه‌های اجتماعی فارسی‌زبان در اینستاگرام، ویدئویی را با توضیح «ماهیگیری چینی‌ها در دریای خزر» بازنشر می‌کنند. این ویدئوی کوتاه، دستگاهی را نشان می‌دهد که تور ماهیگیری را به صورت خودکار جمع می‌کند و تعداد زیادی ماهی را به داخل یک قایق ماهیگیری می‌آورد.

جستجوی معکوس در سرویس عکس گوگل نشان می‌دهد این ویدئو دست‌کم از اوایل ۲۰۲۴ (دی ۱۴۰۲) در حساب‌های کاربری غیرفارسی‌زبان منتشر شده است.

بسیاری از حساب‌های کاربری در شبکه‌های اجتماعی بنگلادشی یا حساب‌های عرب‌زبان نیز این ویدئو را منتشر کرده‌اند.
ما نمی‌توانیم با اطمینان بگوییم، این ویدئو دقیقا در چه زمان و مکانی ضبط شده است. ما گزارش معتبری درباره این ویدئو پیدا نکردیم. نشانه‌ای نیز در ویدئو وجود ندارد که زمان یا مکان این ویدئو را نشان دهد. اما به نظر می‌رسد به دلیل نحوه جمع‌شدن تور ماهیگیری و همچنین تعداد زیاد ماهی‌ها، ماه‌هاست به عنوان یک ویدئوی جالب در شبکه‌های مختلف فارسی و غیرفارسی دست‌به‌دست می‌شود.

آیا چینی‌ها در دریای خزر ماهیگیری می‌کنند؟

این ادعا که ویدئو مربوط به دریای خزر است، ادعای بی‌اساسی است. مشخص نیست این ادعا با استناد به چه گزارشی مطرح شده است.

با وجود اینکه گزارش‌های رسمی و رسانه‌ای درباره مجوز و حضور ماهیگیران چینی در «خلیج فارس» و «دریای عمان» در جنوب ایران وجود دارد، اما گزارش یا نشانه‌ای وجود ندارد که نشان دهد کشتی‌های چینی، در «دریای خزر» مشغول ماهیگیری باشند. توجه به این نکته ضروری است که چین (برخلاف دسترسی مستقیم به آب‌های خلیج فارس و دریای عمان) از طریق راه‌های آبی نمی‌تواند به طور مستقیم به دریاچه خزر برسد و در آنجا ماهیگیری کند.

درباره حق ماهیگیری در دریای خزر چه می‌دانیم؟

حسن روحانی، رئیس‌جمهور وقت ایران در مرداد ۱۳۹۷ کنوانسیون دریای خزر را با چهار کشور ساحلی دریای خزر یعنی روسیه، جمهوری آذربایجان، قزاقستان و ترکمنستان امضا کرد. در بخشی از این کنوانسیون تاکید شده که همه کشورهای ساحلی خزر از حق ۱۵ مایل (حدود ۲۴ کیلومتر) دریایی آب‌های سرزمینی و ۱۰ مایل (حدود ۱۶ کیلومتر) دریایی حق انحصاری ماهیگیری برخوردارند.

در نهایت، فکت‌نامه به این ادعا که ویدئویی قدیمی مربوط به ماهیگیری چینی‌ها در دریای خزر است نشان «نادرست» می‌دهد.