صدا و سیما
رسانه
رئیس‌جمهور ایران با پذیرفته‌شدن مبینا نعمت‌زاده در رشته پزشکی، بدون شرکت در کنکور موافقت کرده است.
نادرست
درباره تحصیل مبینا نعمت‌زاده در رشته پزشکی چه می‌دانیم؟
اگر وقت ندارید …
- این روزها مساله ادامه تحصیل مبینا نعمت‌زاده، برنده مدال برنز المپیک پاریس ۲۰۲۴ در شبکه‌های اجتماعی و رسانه‌ها، بازتاب زیادی داشته است.
- مجری صداوسیما در برنامه‌ای با حضور این ورزشکار و خانواده‌اش ادعا می‌کند مسعود پزشکیان، رئیس‌جمهور ایران، درخواست نعمت‌زاده مبنی بر ادامه تحصیل بدون کنکور در رشته پزشکی را پذیرفته است؛ گفته‌ای که نعمت‌زاده همان‌جا از آن اظهار بی‌اطلاعی می‌کند.
- این ادعا درست نیست و تا زمان انتشار گزارش فکت‌نامه، هیچ خبر یا گزارش رسمی‌ای تایید نمی‌کند که رئیس‌جمهور یا دولت ایران، این درخواست را تایید کرده باشند.
- از سویی دیگر، دانشگاه‌های مختلف از جمله دانشگاه تهران، شهید بهشتی و الزهرا اعلام کرده‌اند دارندگان مدال المپیک می‌توانند بدون کنکور در این دانشگاه‌ها تحصیل کنند. اشاره به این نکته ضروری است که بر اساس قانون، این ورزشکاران می‌توانند تنها در رشته‌های مربوط به تربیت بدنی و ورزش، ادامه تحصیل دهند؛ مساله‌ای که مسئولان سازمان سنجش و وزارت ورزش نیز به آن تاکید کرده‌اند.
این روزها خبرهای مربوط به دانشگاه‌رفتن مبینا نعمت‌زاده، تکواندوکار ایرانی، یکی از سوژه‌های بحث‌برانگیز در شبکه‌های اجتماعی است.
نعمت‌زاده پس از آنکه توانست مدال برنز المپیک ۲۰۲۴ پاریس را به دست آورد، در یک مصاحبه زنده با صداوسیما از پاریس، ابزار تمایل کرد که بتواند در یک دانشگاه خوب، در رشته‌ای که دوست دارد تحصیل کند. او گفت: «از مسئولین یک خواهشی داشتم، خواهشی داشتم از رئیس‌جمهورمان. من در این مدت خیلی تمرین کردم، خیلی تلاش کردم، و دو سال است که در اردو هستم. درسم خوب است اما نتوانستم کنکور بدهم. از آنها می‌خواهم که من یک دانشگاه، رشته‌ای که دوست دارم را ادامه بدهم.»
اما ادعایی که بعدتر در صداوسیما و شبکه‌های اجتماعی مطرح شد این بود که مسعود پزشکیان، رئیس‌جمهور ایران نیز با این درخواست موافقت کرده است و بر اساس این موافقت، مبینا نعمت‌زاده قرار است در رشته پزشکی در دانشگاه تهران پذیرفته شود.
به طور مشخص، در برنامه‌ای که روز ۲۴ مرداد ۱۴۰۳ از صداوسیما پخش شد، مجری برنامه چنین ادعایی را مطرح کرد؛ ادعایی که به مرور همراه با این ویدئو در شبکه‌های اجتماعی هم بازنشر شد.
مجری صداوسیما در این برنامه که با حضور مبینا نعمت‌زاده و پدر و مادر او تهیه شده بود گفت:
«حالا دختر خانمتان هم که انشاءالله به امید خدا قرار است که با صحبتی که با رئیس‌جمهورمان داشتند، و تاییدی که از ایشان گرفتند، وارد دانشگاه تهران بشوند.»
مبینا نعمت‌زاده در جواب، می‌گوید که هنوز نمی‌داند این درخواست قبول شده است یا نه.
مجری برنامه اما دوباره می‌گوید: « گویا پذیرفته شده. در خبرها.»
و پدر مبینا نعمت‌زاده نیز این مساله را تایید می‌کند.
مجری ادامه می‌دهد: « آقای رئیس‌جمهور محترممان این درخواست شما را پذیرفتند و اینکه چی می‌خوای بخونی الان؟ پزشکی؟»
که نعمت‌زاده در پاسخ می‌گوید دوست دارد در دانشگاه پزشکی بخواند.
بنابراین نعمت‌زاده تایید می‌کند که از مسئولان درخواست کرده و دوست دارد در دانشگاه رشته پزشکی بخواند اما نمی‌داند که این مساله تایید شده است یا نه.
آیا رئیس‌جمهور ایران این با درخواست مبینا نعمت‌زاده موافقت کرده است؟
تا زمان انتشار این فکت‌چک در سایت فکت‌نامه، هیچ خبر رسمی یا اظهارنظری از سوی مسعود پزشکیان یا افراد نزدیک به او مبنی بر اینکه او در این باره دستوری صادر کرده باشد، منتشر نشده است و مشخص نیست مجری صداوسیما بر اساس چه گزارش یا خبری، این مساله را اعلام کرده است؛ به خصوص که خود مبینا نعمت‌زاده نیز در همان برنامه از چنین تاییدی اظهار بی‌اطلاعی می‌کند.
مبینا نعمت‌زاده، روز جمعه ۲۶ مردادماه در یک برنامه تلویزیونی دیگر باز هم تکرار کرد که او فقط از علاقه‌مندی خود صحبت کرده و آن چیزی را که دوست داشته عنوان کرده و نه هنوز قطعی شده و نه هنوز درباره آن فکر شده است.
این در حالی است که مراجعه به قوانین و همچنین، اظهارنظرها و گزارش‌هایی از دیگر مسئولان دانشگاهی و دولتی درباره این ادعا مطرح می‌شود، مساله را روشن‌تر می‌کند.
مثلا حسین قناعتی، رئیس دانشگاه علوم پزشکی تهران در گفت‌وگو با ایسنا، ادعای پذیرش بدون کنکور «مبینا نعمت زاده» در رشته پزشکی این دانشگاه را تکذیب کرد و گفت: «پذیرش دانشجو در این دانشگاه طبق ضابطه خواهد بود.»
قانون درباره حضور مدال‌آوران در دانشگاه چه می‌گوید؟
بر اساس آنچه در اسناد قانونی و اظهارنظرهای رسمی اعلام شده، مدال‌آوران المپیک از جمله مبینا نعمت‌زاده می‌توانند در هر دانشگاهی که تمایل دارند «در رشته‌های مربوط به ورزش» بدون کنکور تحصیل کنند.
کما اینکه چند رئیس دانشگاه نیز اعلام کردند مبینا نعمت‌زاده می‌تواند بر اساس قوانین در آن دانشگاه‌ها پذیرفته شود. توجه کنیم که هیچ کدام از این دانشگاه‌ها، اشاره‌ای به تحصیل او در «رشته پزشکی» نکرده‌اند.
واکنش دانشگاه تهران:
مثلا محمد مقیمی، رئیس دانشگاه تهران در اطلاعیه‌ای اعلام کرد که «بررسی لازم از نظر مقررات آموزشی وزارت علوم برای پذیرش بدون کنکور مدال‌آوران صورت گرفت و قوانین اجازه پذیرش بدون کنکور این افتخار تکواندوی ایران را می‌دهد.»
واکنش دانشگاه شهید بهشتی:
محمودرضا آقامیری، رئیس دانشگاه شهیدبهشتی نیز بدون نام آوردن از ورزشکار مشخصی، اعلام کرد: «کلیه مدال آوران آسیایی، جهانی و المپیک می‌توانند بدون کنکور، در دانشگاه شهید بهشتی تحصیل کنند.»
واکنش دانشگاه الزهرا:
زهرا ناظم بکایی، رئیس دانشگاه الزهرا نیز اعلام کرد این دانشگاه برای پذیرش بدون کنکور بانوان مدال‌آور المپیک آمادگی دارد. در این خبر به مبینا نعمت‌زاده و ناهید کیانی، دیگر تکواندوکار ایرانی که در المپیک پاریس موفق به کسب مدال نقره این رقابت‌ها شد، اشاره شده است.: «این دانشگاه همچون سنوات گذشته همه بانوان مدال‌آور المپیک و سایر مسابقات جهانی را جهت ادامه تحصیل بدون آزمون در رشته‌های دانشکده علوم ورزشی خود می پذیرد.»
واکنش وزارت ورزش:
محسن معتمدکیا، مدیرکل روابط عمومی وزارت ورزش و جوانان، نیز در شبکه اجتماعی X، ضمن اینکه «دغدغه مبینا نعمت‌زاده برای ادامه تحصیل لحظاتی پس از کسب مدال ارزشمند المپیک» را «قابل ستایش» توصیف کرد، نوشت: «طبق قانون او می‌تواند در هر دانشگاهی که بخواهد، در رشته تربیت بدنی تحصیل کند.»
واکنش سازمان سنجش:
عبدالرسول پورعباس، سرپرست سازمان ملی سنجش و ارزشیابی نظام آموزش کشور روز ۱۸ مرداد ۱۴۰۳ اعلام کرد: بر اساس مصوبه جلسه ۱۰۶ مورخ ۱۲ اسفند ۱۳۶۵ شورای عالی انقلاب فرهنگی، تمامی قهرمانان ورزشی دارای مدال طلا، نقره و برنز مسابقات المپیک، جهانی و آسیایی می‌توانند بدون شرکت در آزمون در رشته [تربیت‌بدنی و] علوم ورزشی ادامه تحصیل دهند.(لینک سازمان سنجش)
پورعباس همچنین اشاره کرد که این قهرمانان باید درخواست‌های خود را از طریق کمیته ملی المپیک به وزارت علوم، تحقیقات و فناوری ارائه کنند.
واکنش شورای عالی انقلاب فرهنگی:
جلال موسوی، معاون ستاد تعلیم و تربیت شورای عالی انقلاب فرهنگی هم در گفت‌وگو با خبرگزاری فارس این مسأله را تائید کرد و گفت: «براساس آخرین آئین‌نامه اجرایی ورود قهرمانان ورزشی به دانشگاه‌ها و مؤسسات آموزش عالی، قهرمانان ورزشی فقط در رشته تربیت بدنی در دانشگاه مورد نظر خود می‌توانند تحصیل کنند.»
البته معاون شورای عالی انقلاب فرهنگی با اشاره به ابلاغ «مصوبه آئین‌نامه جذب و پذیرش استعدادهای برتر ملی» در بهمن ماه ۱۴۰۲ از امکان تحصیل مدال‌آوران ورزشی بدون کنکور در دانشگاه فرهنگیان نیز خبر می‌دهد.
براساس این آیین نامه، جذب و پذیرش استعدادهای برتر ملی در حوزه‌های علمی، پژوهشی، فناوری، فرهنگی، هنری، تربیتی، قرآنی و ورزشی در دانشگاه فرهنگیان امکان پذیر است.
در این مصوبه به مدال‌آوران و قهرمانان المپیکی اشاره‌ای نشده و ملاک قبول «استعدادهای برتر دانش آموزی» برای تحصیل بدون کنکور در دانشگاه فرهنگیان، «برگزیدگان مسابقات رسمی ورزشی در سطوح استانی و کشوری» است که با تایید مرجع «معاونت تربیت‌بدنی و سلامت وزارت آموزش و پرورش یا سازمان رسمی مسئول» افراد امتیاز بندی شده و در صورت کسب حد نصاب ۱۲۵ امتیاز می‌توانند بدون کنکور برای تحصیل در دانشگاه فرهنگیان پذیرفته شوند.
به طور مثال، برای رتبه اول مسابقات ورزشی کشوری، ۳۵۰ امتیاز در نظر گرفته شده است.
آیین نامه «تسهیلات تشویقی قهرمانان رتبه‌های اول تا سوم» نیز در آذرماه سال ۱۳۷۵ از سوی سازمان تربیت‌بدنی تدوین و برای تصویب به هیات دولت وقت تقدیم شد. این آیین‌نامه در مردادماه سال ۱۳۷۶ به تصویب رسید.
بر اساس ماده یک این آیین‌نامه، قهرمانان مسابقات المپیک می‌توانند بدون کنکور تا مقطع کارشناسی ارشد تربیت بدنی تحصیل کنند.
علاوه بر این، بر اساس بند شش ماده یک، «قهرمانان مسابقات المپیک جهانی و آسیایی و قهرمانی دانشجویان جهان در صورت تمایل به شرکت در آزمون مقطع کارشناسی ارشد از ۲۰ درصد ارفاق در نمرات حاصله استفاده خواهند نمود.»
تسهیلات این بند قاعدتا ادامه تحصیل در رشته‌های به غیر از تربیت بدنی و علوم ورزشی را شامل می‌شود.
مورد مشابه درباره علیرضا دبیر
بی‌بی‌سی فارسی نیز در گزارشی که به همین موضوع اختصاص دارد، به پرونده مشابهی در سال ۲۰۰۰ میلادی درباره علیرضا دبیر، برنده مدال طلای المپیک اشاره می‌کند و می‌نویسد: «علیرضا دبیر هم در آن زمان خواستار ورود به دانشگاه و تحصیل در رشته کارشناسی ارشد مدیریت بازرگانی شد و گفته شده است که این امکان در آن زمان با «موافقت» محمد خاتمی، رئیس جمهور پیشین ایران فراهم شد.»
واکنش‌ها ادامه دارد
به نظر می‌رسد واکنش‌ها به این موضوع همچنان ادامه داشته باشد. مثلا، ساعاتی قبل از انتشار مقاله فکت‌نامه، مبینا نعمت‌زاده در یک برنامه تلویزیونی دیگر تاکید کرد که او منظور خاصی نداشته و درباره مصاحبه خود بعد از گرفتن مدال، توضیحاتی داد.
در صورتی که در آینده، خبر مهمی در این زمینه منتشر شود، فکت‌نامه نیز گزارش خود را به‌روز خواهد کرد.
جمع‌بندی
این روزها مساله ادامه تحصیل مبینا نعمت‌زاده، برنده مدال برنز المپیک پاریس ۲۰۲۴ در شبکه‌های اجتماعی و رسانه‌ها، بازتاب زیادی داشته است.
مجری صداوسیما در برنامه‌ای با حضور این ورزشکار و خانواده‌اش ادعا می‌کند مسعود پزشکیان، رئیس‌جمهور ایران، درخواست نعمت‌زاده مبنی بر ادامه تحصیل بدون کنکور در رشته پزشکی را پذیرفته است؛ گفته‌ای که نعمت‌زاده همان‌جا از آن اظهار بی‌اطلاعی می‌کند.
این ادعا درست نیست و تا زمان انتشار گزارش فکت‌نامه، هیچ خبر یا گزارش رسمی‌ای تایید نمی‌کند که رئیس‌جمهور یا دولت ایران، این درخواست را تایید کرده باشند.
از سویی دیگر، دانشگاه‌های مختلف از جمله دانشگاه تهران، شهید بهشتی و الزهرا اعلام کرده‌اند دارندگان مدال المپیک می‌توانند بدون کنکور در این دانشگاه‌ها تحصیل کنند. اشاره به این نکته ضروری است که بر اساس قانون، این ورزشکاران می‌توانند تنها در رشته‌های مربوط به تربیت بدنی و ورزش، ادامه تحصیل دهند؛ مساله‌ای که مسئولان سازمان سنجش و وزارت ورزش نیز به آن تاکید کرده‌اند.
فکت‌نامه نیز به این ادعا که رئیس‌جمهور ایران با ادامه تحصیل مبینا نعمت‌زاده در رشته پزشکی موافقت کرده، نشان «نادرست» می‌دهد.
