جعل و بازنشر یک خبر قدیمی درباره مهاجران افغانستانی

در شبکه‌های اجتماعی ایران اسکرین‌شاتی منتشر شده که به نظر می‌رسد تصویر خبری از وبسایت دولتی ایرنا است و در تیتر آن آمده: «تجاوز وحشیانه ۲۵ مرد افغانستانی به دختران ایران در قزوین». (لینک بایگانی ۱، لینک بایگانی ۲)

در بالای سمت راست این تصویر تاریخ ۱۵ مرداد ۱۴۰۳ ثبت شده است (چهار روز پیش از انتشار گزارش فکت‌نامه) که به طور معمول در نسخه تلفن همراه وبسایت ایرنا هم تاریخ در همین مکان ثبت می‌شود.

اما با وجود این، فونت و سایز تیتر خبر با روال فعلی این وب سایت سازگار نیست. از سوی دیگر در بالا و سمت راست این تصویر اسکرین‌شات کلمه «صفحه اول» نوشته شده که در خبرهای اصلی و به اصطلاح خبرهای یک این وبسایت نوشته نمی‌شود. سایز و فونت کلمه «ایرنا» که در ابتدای خبر نوشته شده هم با روال فعلی این خبرگزاری انطباقی ندارد.

همچنین در خبر یک نسخه موبایل در ایرنا عناصری وجود دارد که در این تصویر به چشم نمی‌خورد از جمله؛ تاریخ و کد خبر در زیر تیتر و کلمه Languages برای تغییر زبان وب‌سایت در بالا سمت راست. همچنین نام شهری یا استانی که خبر به آن مربوط است هم در ابتدای خبر نیامده است.

تصویر اسکرین شات زیر نسخه موبایل یکی از خبرهای تیتر یک ایرنا را در روز ۱۹ مرداد نشان می‌دهد.

این ایرادهای فرمی و همچنین عنوان کلی «دختران ایرانی» در تیتر که نامانوس به نظر می‌رسد باعث شد این خبر را درستی سنجی کنیم.

یک اسکرین‌شات دستکاری‌شده

در خبرهای روز ۱۵ مرداد ایرنا چنین خبری به چشم نمی‌خورد و جستجوی این تیتر نتیجه‌ای در پی ندارد. با وجود این جستجوی متن این خبر ما را به خبر دیگری (لینک بایگانی) در ایرنا در سال ۱۳۸۴ می‌رساند.

خبری که در آن، ۱۹ سال پیش، مسئول روابط عمومی فرماندهی نیروی انتظامی استان قزوین اعلام کرده بود: «چهار نفر از افغان‌هایی که در روستای فتح آباد شهرستان بویین زهرا اقدام به تجاوز به عنف کرده بودند، دستگیر شدند.» در متن این خبر همچنین تاکید شده بود که «در مجموع در این اقدام ۲۵ نفر از افغان‌های ساکن روستای فتح آباد دست داشتند».

از این رو این اسکرین‌شات بازنشر و دستکاری یک خبر قدیمی است به صورتی که تازه به نظر بیاید.

از این رو فکت‌نامه به «خبر تجاوز ۲۵ افغان‌ به دختران ایرانی در روزهای اخیر» نشان نادرست می‌دهد.