انتساب عکس یک مهاراجه هندی به روح‌الله خمینی

با فرا رسیدن سالروز مرگ روح‌الله خمینی، مطالب و عکس‌هایی از او از سوی مخالفان و هوادارانش در شبکه‌های اجتماعی منتشر شد.

یکی از عکس‌هایی که مخالفان خمینی سال‌هاست در تایید انتساب او به پدر و اجداد هندی‌اش منتشر می‌کنند عکسی است که گفته می‌شود او را در آغوش پدر (یا مادرش) نشان می‌دهد. این عکس سال‌هاست به عنوان عکس خمینی در سایت‌ها و شبکه‌های اجتماعی مخالفان او دست به دست می‌شود. (لینک۱، لینک۲، لینک۳) و حتی طرح روی جلد کتابی به نام دیو مقدس نوشته لطف‌الله روزبهانی است.

در عکس، مرد و کودکی دیده می‌شوند که با توجه به لباس و اجزای صورت‌شان به نظر هندی می‌رسند.

به دنبال منبع این عکس به کتابی به نام «وارث ملک کیان» نوشته حمید خواجه نصیری می‌رسیم که در سال ۱۳۶۲ (۱۹۸۳) منتشر شده. نویسنده در ابتدای کتاب با انتشار این عکس مدعی شده که عکس را از برادر روح الله خمینی، سید مرتضی پسندیده گرفته است.

کتاب ادعا دارد که حاوی زندگینامه روح‌الله خمینی است که نویسنده آن را از یک پیرمرد ۹۵-۹۰ ساله هندی، یا همان مرتضی پسندیده، برادر روح‌الله خمینی که او را در پاریس ملاقات کرده، شنیده است. در این کتاب ادعاهای زیادی مطرح شده که بیش آنکه تاریخی باشد، ادعاهایی شبیه به داستان‌های تخیلی است. ما نیز در این درستی‌سنجی به ادعاهای کتاب نمی‌پردازیم و تنها بر عکسی که منتشر شده و ادعایی که درباره آن مطرح شده تمرکز می‌کنیم.

اما آیا این ادعا درست است؟ این عکس روح‌الله خمینی را در آغوش پدرش (یا مادرش) نشان می‌دهد؟

جستجوی این عکس در منابع غیر فارسی ما را به نتایج دیگری می‌رساند. عکس را می‌توان در میان عکس‌های خانواده‌های سلطنتی هندی در اواخر قرن ۱۹ یافت.

در یک اکانت فیس‌بوک به نام The Princely India در توضیح این عکس آمده که مهاراجه یا شاه بزرگ شهر دهار هند به نام Shrimant Maharaja Anandrao Puar III را نشان می‌دهد که کودکی به نام Yuvaraja Udajirao Puar II را در آغوش گرفته.

در موزه آنلاین The Indian Portrait درباره اینکه مهاراجه «آناند رائو پوار سوم» چه کسی بود آمده که او بین سال‌های ۱۸۴۴ تا ۱۸۹۸ زیسته و نهمین مهاراجه دهار بود. او در ۱۸۶۴ به سلطنت رسید، دو بار ازدواج کرد، هر دو همسر او خیلی زود فوت کردند. مهاراجه، کوچکترین پسر برادر ناتنی خود، اوداجیرائو پور، (کودکی که در عکس دیده می‌شود)، را به فرزندی پذیرفت. اوداجیرائو تنها ۱۲ سال داشت که آناند رائو سوم درگذشت. او تا سال ۱۹۰۴ تحت نظارت شورای سلطنت، نايب‌السلطنه بود و در سال ۱۹۰۴ مهاراجه شد و در سال ۱۹۲۶ درگذشت.

عکس‌های دیگری هم از اوداجیرائو پور، که کلنل بهادر هم نامیده می‌شد در دسترس است که او را به همراه پدرخوانده‌اش و در سنین مختلف نشان می‌دهد. (لینک۱، لینک۲)

از این رو به وضوح کسانی که در عکس هستند هیچ ارتباطی با روح‌الله خمینی و خانواده او ندارند و افرادی از خانواده‌های سلطنتی هندوستان با تاریخ و سرگذشت مشخص هستند.

ارتباط روح‌الله خمینی با هندوستان

سابقه انتساب روح‌الله خمینی به هند در مطبوعات و رسانه‌‌ها به مقاله‌ای به قلم فردی به نام احمد رشیدی مطلق در روزنامه اطلاعات در ۱۷ دی سال ۱۳۵۶ برمی‌گردد. در این مقاله نوشته شده بود:

«روح الله خمینی معروف به "سيد هندی" بود. درباره انتصاب او به هند هنوز حتي نزدیکترین کسانش توضیحی ندارند، به قولی او مدتی در هندوستان بسر برده و در آنجا با مراکز استعماری انگليس ارتباطاتی داشته است و به همين جهت به نام سيد هندی معروف شده است. قول ديگر اين بود که او در جوانی اشعار عاشقانه می‌سروده و به نام هندی تخلص می‌کرده است و به همين جهت به نام هندی معروف شده است و عده اي هم عقيده دارند که چون تعليمات او در هندوستان بوده فاميل هندی را از آن جهت انتخاب کرده است که از کودکی تحت تعليمات يک معلم بوده است.»

در شرح زندگی‌نامه روح الله خمینی در پرتال او هم به اجداد پدری و مادری‌‌اش اشاره شده است. درباره جد پدری او آمده:

«سید دین علی شاه فرزند سید صفدر: جد دوم امام خمینی (س)، معروف به سید بزرگ، فرزند سید صفدر بوده است. وی به همراه پدر از دولت آباد هند به لکهنو رفت. او یک بار به کشمیر رفت؛ ولی در غائله فرقه گرایان علیه شیعیان سرینگر زخمی شد و پس از بازگشت به لکهنو درگذشت و در کوله گنج دفن شد…

جد نخست امام خمینی (س)، متولد کشمیر هند و عالم دینی بوده است. او در حدود سال های ۱۲۴۰–۱۲۵۰ق، به قصد زیارت و تجدید دیدار دوستان به کربلا و نجف رفت و در آنجا با یوسف خان از اهالی روستای فرفهان در نزدیکی خمین، آشنا شد…»

در سالگرد مرگ روح‌الله خمینی شبکه‌های اجتماعی عکسی منتسب به او و پدرش با تاکید بر هندی بودن آنان منتشر شده است. این عکس سال‌هاست که در سایت‌ها و کتاب‌های مخالفان رهبر پیشین انقلاب اسلامی دست به دست می‌شود.

عکس مذکور تصویر یک مهاراجه هندی به نام «آناند رائو پوار سوم» و فرزند‌خوانده‌اش اوداجیرائو پور یا کلنل بهادر است. آنها مهاراجه‌ها یا به عبارتی فرمانروایان شهر دهار هند بودند. کودکی که گفته می‌شود خمینی است از سال ۱۸۹۸ تا زمان مرگش در ۱۹۲۶ مهاراجه دهار بود.

به نظر می‌رسد این عکس در منابع فارسی‌زبان، اولین بار در سال ۱۳۶۲ در کتابی به نام «وارث ملک کیان» نوشته حمید خواجه نصیری منتشر شده باشد. نویسنده مدعی شده که عکس را از برادر روح الله خمینی، سید مرتضی پسندیده گرفته است؛ کسی که به گفته آقای خواجه نصیری در ۹۵ سالگی در پاریس شرح زندگی روح‌الله خمینی را برای او بازگو کرده‌است. این کتاب حاوی ادعاهای عجیب و نادرستی است که در این مطلب به آن نمی‌پردازیم.

بنابراین با توجه به اطلاعات موجود فکت‌نامه به عکس منتسب به روح‌الله خمینی و پدرش نشان شاخ‌دار می‌دهد.