تخصیص بودجه ۲۰۰۰ میلیارد تومانی برای سفرهای استانی رئیس جمهور

غلامرضا نوری قزلجه، نماینده بستان آباد روز ۱۰ اردیبهشت ۱۴۰۳ در صحن علنی مجلس و با اخطار اصل ۵۳ قانون اساسی، گفت (لینک بایگانی): «اختصاص ردیف اعتباری خاص برای سفر رئیس‌جمهور بدعت است».

او در توضیح این اخطار گفته:

«آقای رئیس جمهور و همکاران در این جدول ردیفی در خصوص اجرای مصوبات سفر آقای رئیس جمهور آورده شده است که نزدیک به ۲ همت اعتبار به آن اختصاص داده شده است و ۷۵۰ میلیارد تومان آن هزینه‌ای است. در جایی از بودجه عنوان شده که تقریبا ۹۵ هزار همت به دولت داده می‌شود تا همگی به صورت هزینه‌های بلاعوض به عنوان هزینه سفر صرف شود؛ اختصاص ردیف اعتباری برای سفر رئیس جمهور بدعت محسوب می‌شود که با عدالت بودجه‌ریزی و اقدامات کارشناسی همخوانی ندارد. بی‌تردید انحرافاتی با اختصاص این اعتبار در مناطق مختلف رخ خواهد داد و در بودجه دستگاه‌های اجرایی هزینه‌های مربوط به سفر مشخص نخواهد بود، امیدواریم با این ردیف اختصاص داده شده مخالفت شود.»

اما آیا اختصاص ردیف اعتباری خاص برای سفر رئیس جمهور در لایحه بودجه سنواتی بدعت است؟ آیا پیشتر چنین ردیفی در لایحه بودجه وجود نداشته است؟ بودجه سفر رئیس جمهور در لایحه بودجه سال ۱۴۰۳ چه تغییری کرده است؟ «فکت‌نامه» در این گزارش به این پرسش‌ها پاسخ می‌دهد.

آیا اختصاص ردیف اعتباری خاص برای سفر رئیس جمهور در لایحه بودجه سنواتی بدعت است؟

خیر؛ سال‌هاست در جدول ۹ لایحه بودجه سالانه با عنوان «برآورد اعتبارات ردیف‌های متفرقه»، یک ردیف خاص، تحت عنوان «اعتبارات خاص و پیش‌بینی نشده» وجود دارد. در ذیل این ردیف اعتباری همواره ۳ هزینه تامین اعتبار شده است:

۱- هزینه‌های پیش‌بینی نشده (که در قالب کمک اعطا می‌شود)

۲- اعتبار طرح‌های مربوط به تعهدات سفرهای رهبر جمهوری اسلامی

۳- اجرای مصوبات سفرهای رئیس جمهور

تنها تغییر قابل ملاحظه در سال‌های اخیر، افزایش چشمگیر اعتبارات سفرهای استانی ریاست جمهوری است. چنانکه در نمودار زیر پیدا است، از زمان روی کار آمدن دولت ابراهیم رئیسی و تدوین بودجه ۱۴۰۱ مبلغ اعتبارات سفرهای استانی از حدود ۸۰ میلیارد تومان در سال ۱۴۰۰ به ۲۰۰۰ میلیارد تومان در سال ۱۴۰۳ افزایش پیدا می‌کند. بودجه سفرهای رهبری هم پس از یک دوره طولانی از ۱۰۰۰ میلیارد تومان به ۲۰۰۰ میلیارد تومان افزایش پیدا می‌کند.

تاکنون نه در گزارش تفریغ بودجه دیوان محاسبات، نه در گزارش‌های سازمان برنامه و بودجه و نه در گزارش دیگری، اطلاعات عملکرد و نحوه هزینه‌کرد ردیف سفرهای استانی رئیس‌جمهور و رهبر جمهوری اسلامی منتشر نشده است.

نگاهی دقیق به لایحه بودجه سال ۱۴۰۳ نشان می‌دهد که علاوه بر بودجه ۲۰۰۰ میلیارد تومانی سفرهای استانی رئیس جمهور، نهاد ریاست جمهوری در جدول شماره ۷ اعتباری معادل ۹۵ میلیارد تومان تحت عنوان کمک به اشخاص حقیقی و حقوقی در اختیار دارد. بودجه‌ای که به تشخیص نهاد ریاست جمهوری قابل هزینه‌کرد است، بدون اینکه رئیس جمهور در این خصوص مکلف به پاسخگویی باشد.

پیشتر علی مزروعی، نماینده اصفهان در مجلس ششم و عضو هیات رئیسه کمیسیون تلفیق بودجه در این خصوص به «ایران بودجه» گفته بود: «تصویب بودجه‌های در اختیار، سنتی است که هنوز ادامه دارد. این بودجه خارج از شمول است و حسابرسی هم نمی‌شود».

برای دانلود قوانین بودجه سالانه روی لینک‌های زیر کلیک کنید:

قانون بودجه ۱۳۹۴، قانون بودجه ۱۳۹۵، قانون بودجه ۱۳۹۶، قانون بودجه ۱۳۹۷، قانون بودجه ۱۳۹۸، قانون بودجه ۱۳۹۹، قانون بودجه ۱۴۰۰، لایحه بودجه ۱۴۰۱، قانون بودجه ۱۴۰۲، لایحه بودجه ۱۴۰۳

غلامرضا نوری قزلجه نماینده بستان‌آباد می‌گوید: «اختصاص ردیف اعتباری خاص برای سفر رئیس‌جمهور بدعت است».

این طور نیست. در بخش ردیف‌های «خاص و پیش‌بینی نشده» بودجه متفرقه، هر سال دو ردیف اعتباری برای سفرهای استانی مقام رهبری و ریاست جمهوری در نظر گرفته می‌شود.

آنچه تازگی دارد افزایش چشمگیر بودجه‌‌ سفرهای استانی رئیس جمهوری بعد از روی کار آمدن دولت ابراهیم رئیسی است چنانکه مبلغ این اعتبارات از حدود ۸۰ میلیارد تومان در سال ۱۴۰۰ به ۲۰۰۰ میلیارد تومان در سال ۱۴۰۳ افزایش یافته.

این بودجه برای جبران تعهدات وعده‌های بدون پشتوانه مالی، در سفرهای استانی رئیس جمهور و در سفرهای احتمالی رهبر جمهوری اسلامی به بودجه اضافه می‌شود. تاکنون نه در گزارش‌های تفریغ بودجه و نه در گزارش‌های دیگری، اطلاعاتی از عملکرد و نحوه هزینه‌کرد بودجه سفرهای استانی رئیس‌جمهور و رهبر جمهوری اسلامی منتشر نشده است.

انتقادهای زیادی به تصمیم‌گیری برای اجرای طرح‌های کارشناسی نشده در سفرهای استانی مقام‌های عالی کشور و تاثیرات آن روی انضباط مالی و اداری دولت وجود دارد، چنانکه خود آقای نوری قزلجه هم در صحبت‌های خود به آن اشاره کرده و گفته است:

«انحرافاتی با اختصاص این اعتبار در مناطق مختلف رخ خواهد داد و در بودجه دستگاه‌های اجرایی هزینه‌های مربوط به سفر مشخص نخواهد بود.»

صرف نظر از این انتقادات این گزاره که «اختصاص ردیف اعتباری خاص برای سفر رئیس‌جمهور بدعت است»، گزاره درستی نیست و فکت‌نامه به آن نشان نادرست می‌دهد.