ادعای عجیب روزنامه همشهری در دفاع از تعطیلی روز پنجشنبه

روزنامه همشهری در گزارشی نوشته است چین و آمریکا با وجود ۱۵۰۰ میلیارد دلار رابطه مالی هیچ روز مشترک کاری ندارند.

این ادعا برای توجیه عدم تعطیلی روزهای شنبه و یک‌شنبه در ایران مطرح شده است.

«موافقان تعطیل‌شدن روز شنبه مطرح می‌کنند که تعطیلی پنجشنبه‌ها به «قطع ارتباط تجاری ایران با جهان» می‌انجامد. این در حالی است که بررسی‌ها نشان می‌دهد چیزی حدود ۸۵ درصد تجارت خارجی ایران با ۱۰ کشور انجام می‌شود که بخش عمده‌ای از آنها کشورهای اسلامی هستند و بقیه کشورها سهم ۱۵ درصدی در تجارت خارجی ایران دارند. در چنین شرایطی طرح این موضوع که تعطیلی پنجشنبه‌ها به قطع ارتباط تجاری با جهان می‌انجامد، بیش‌از هر چیزی به‌مثابه گزاره‌ای برای همراه کردن افکار عمومی با تعطیلی شنبه‌هاست. مثال نقض این گزاره، تبادلات تجاری ۱۵۰۰ میلیارد دلاری آمریکا و چین، آن‌هم در صورتی است که دو طرف به‌دلیل اختلاف زمانی موجود، هیچ روز و ساعت کاری اداری مشترکی ندارند.»

۱- ارزش تجارت خارجی چین و آمریکا چقدر است؟

طبق آخرین آمار اداره سرشماری ایالات متحده آمریکا، در سال ۲۰۲۳ ارزش واردات این کشور از چین در سال ۴۲۷ میلیارد دلار و ارزش صادرات آمریکا به چین نزدیک ۱۴۸ میلیارد دلار بوده است. اگر حجم تجارت خارجی را مجموع صادرات و واردات در نظر بگیریم ارزش تجارت خارجی دو کشور در سال ۲۰۲۳ میلادی حدود ۵۷۵ میلیارد دلار است. این رقم در سال‌های ۲۰۱۸ تا ۲۰۲۲ به ترتیب ۶۵۹، ۵۵۶، ۵۵۷، ۶۵۶ و حدود ۶۹۰ میلیارد دلار در سال بوده است. این ارقام اختلاف قابل ملاحظه‌ای با عدد روزنامه همشهری یعنی ۱۵۰۰ میلیارد دلار دارند.

۲- آیا اختلاف ساعت تاثیری روی تجارت و ارتباط بازارهای مالی آمریکا و چین دارد؟

هر چند فاصله زمانی پایتخت چین و آمریکا (پکن و واشنگتن) ۱۲ ساعت است اما هم در آمریکا و هم در چین روز‌های کاری هفته معمولاً از دوشنبه تا جمعه در نظر گرفته شده و شنبه و یک‌شنبه در هر دو کشور به عنوان تعطیلات آخر هفته در نظر گرفته شده است. به عبارتی در هر دو کشور بازارهای مالی و بانک‌ها و شرکت‌ها از صبح روز دوشنبه تا عصر روز جمعه فعالند.

اختلاف ساعت میان عرض‌های جغرافیایی پدیده‌ای طبیعی است که بازارهای مالی خود را با آن منطبق کرده‌اند، به‌گونه‌ای که بازارهای مالی در تاریخ مشخص هر روز از کشورهای شرقی شروع می‌شود و در منتهی‌الیه غربی آمریکا تعطیل می‌شوند.

ماجرای روزهای تعطیل اما کاملا متفاوت است، به گونه‌ای که تعطیلی رسمی بازار یک کشور در میانه یک روز کاری، عملا بازارهای مالی آن کشور را از زنجیره ارتباط میان بازارها خارج می‌کند.

۳- ترتیب تعطیلات آخر هفته در کشورها چگونه است؟

تعطیلی آخر هفته در اکثر کشورهای دنیا شامل روزهای شنبه و یکشنبه است، اما در برخی کشورها هم ترکیبی از روزهای جمعه و شنبه و یکشنبه برای تعطیلات آخر هفته در نظر گرفته شده است. به عنوان مثال هفته کاری در کشورهای الجزایر، افغانستان، بحرین، بنگلادش، مصر، اسرائیل، عراق، اردن، کویت، لیبی، مالزی، مالدیو، عمان، فلسطین، قطر، عربستان سعودی، سودان، سوریه و یمن از یک‌شنبه تا پنج‌شنبه است و روزهای جمعه و شنبه تعطیل رسمی است.

جست‌وجوهای فکت‌نامه نشان می‌دهد روز پنج‌شنبه در هیچ کشوری تعطیل رسمی نیست. در صورت نهایی شدن لایحه تعطیلی پنج‌شنبه‌ها ایران تنها کشوری در جهان خواهد بود که روز پنج‌شنبه خواهد بود.

در این صورت تعداد روزهای کاری مشترک ایران با اغلب کشورهای جهان به ۳ روز و با برخی کشورها به ۴ روز کاهش پیدا خواهد کرد.

روزنامه همشهری در گزارشی نوشته است: تعطیلی پنج‌شنبه‌ها تاثیری در ارتباط تجاری ایران ندارد، چنانکه چین و آمریکا ۱۵۰۰ میلیارد دلار رابطه مالی دارند اما هیچ روز مشترک کاری ندارند.

اولا ارزش تجارت خارجی آمریکا و چین ۱۵۰۰ میلیارد دلار نیست. جمع صادرات و واردات چین و آمریکا در سال‌های اخیر بین ۵۵۰ تا ۷۰۰ میلیارد دلار است.

دوم، مقایسه اختلاف ساعت با روزهای تعطیل مقایسه درستی نیست. اختلاف ساعت میان عرض‌های جغرافیایی پدیده‌ای طبیعی است بازارهای مالی و تجاری در کل دنیا خود را با آن منطبق کرده‌اند.

اما موضوع تعطیلات آخر هفته در ایران یک پدیده منحصر به فرد است. نمی‌توان انتظار داشت بازارهای مالی و تجاری، مانند اختلاف ساعت خود را با آن منطبق کنند. در اغلب کشورهای جهان روزهای شنبه و یکشنبه تعطیل رسمی آخر هفته است، در برخی کشور‌ها نیز روزهای جمعه و شنبه تعطیل رسمی‌اند. در صورت قطعی شدن تعطیلی پنج‌شنبه‌ها، ایران تنها کشوری خواهد بود که در آن پنح‌شنبه تعطیل رسمی آخر هفته است. از این جهت تعداد روزهای کاری مشترک ایران با اغلب کشورها به سه روز و با برخی کشورها به چهار روز کاهش پیدا می‌کند.

بنابراین ما به این ادعای روزنامه همشهری که چین و آمریکا ۱۵۰۰ میلیارد دلار رابطه مالی دارند اما هیچ روز مشترک کاری ندارند نشان «شاخ‌دار» می‌دهیم.