ادعای نادرست درباره بی‌توجهی مردم به استقبال مسئولان در دهه فجر در فرودگاه چابهار

در شبکه‌های اجتماعی ویدیویی منتشر شده که در آن ادعا می‌شود مسافران فرودگاه کنارک با بی‌اعتنایی شاخه‌های گلی که به مناسبت دهه فجر تهیه شده بود را نپذیرفتند: 

ویدئوی ارسالی نشان می‌دهد روز چهارشنبه ۱۱ بهمن ماه ۱۴۰۲، مسئولان فرودگاه چابهار که به همراه برخی فرماندهان نظامی با شاخه گل به مناسبت دهه فجر به استقبال مسافران در پلکان هواپیما رفته بودند تا شاخه‌های گل را به آنان تقدیم کنند، با بی‌اعتنایی روبرو شدند.

این ویدیو ۳۷ ثانیه‌ای خروج مسافران یک هواپیمای مسافربری را نشان می‌دهد در حالی که کنار پلکان هواپیما گروهی از مسئولان دولتی و انتظامی با شاخه‌های گل منتظر ایستاده‌اند و دسته سرود نظامی در حال نواختن زنده یک مارش حماسی است.

این ویدیو بلافاصله مورد توجه رسانه‌های فارسی زبان و کاربران شبکه‌های مجازی قرار گرفت (ایران اینترنشنال، بی‌بی‌سی فارسی، کیهان لندن، کمپین فعالان بلوچ). حال‌وش همچنان روی صحت این ادعا اصرار دارد.

آیا مقامات در حال اهدای گل به مسافران هستند؟

با توجه به ظواهر و چیدمان، این مراسم، به ظاهر یک مراسم استقبال است. اما هیچ شاهدی وجود ندارد که این مراسم «استقبال از مسافران پای پلکان هواپیما» در این سطح از مقامات باشد طوری که نفر چهارم در صف استقبال‌کنندگان، فرماندار کنارک، عبدالغفور حوت است.

در تمام طول ویدیو، هیچ‌کس از استقبال‌کنندگان به سمت مسافران نمی‌رود و تنها در یک مورد، بین یک مسافر و یکی از استقبال‌کنندگان تعاملی صورت می‌گیرد که نشان می‌دهد استقبال‌کنندگان قصد اهدای گل به مسافران هواپیما را ندارند.

لازم به ذکر است که دهه فجر روز ۱۲ بهمن آغاز می‌شود در حالی که این خبر مدعیست این مراسم در روز چهارشنبه ۱۱ بهمن ماه ۱۴۰۲ برگزار شده‌ است.

برای اینکه بفهمیم این مراسم برای چه منظوری برگزار شده، تلاش می‌کنیم ببینیم آیا می‌شود زمان و مکان آن را پیدا کرد؟

محل استقبال از مسافران کجاست؟

حال‌وش مدعی شده این مراسم در فرودگاه کنارک-چابهار است. این ادعا درست است. فرودگاه کوچک چابهار-کنارک، نظامی بوده و چون در ۵۰ کیلومتری بندر چابهار است، تبدیل به فرودگاهی بین‌المللی شده و قبلا پروازهای منظمی به دوبی داشته‌است. منطقه آزاد چابهار حامی مالی آن، در حال توسعه یک فرودگاه بین‌المللی جدیدتر است که گفته‌شده توسعه آن محل اختلاف مقامات دو شهرستان است (ویدیو۱، ویدیو۲). به‌هرحال فکت‌نامه از روی شواهد زیر، مکان را تایید می‌کند.

زمان استقبال کی است؟ 

پس از انتشار این ویدیو، خبرگزاری جمهوری اسلامی به سراغ عبدالغفور حوت، فرماندار کنارک (نفر چهارم در صف استقبال‌کنندگان) رفت و از قول او نوشت:

فیلم منتشر شده در فضای مجازی که به دنبال القای شیطنت بوده، مربوط به سال گذشته و مراسم اهدای گل به کادر پرواز در این فرودگاه است.
در این مراسم قرار بود کادر پرواز ابتدا از هواپیما خارج شوند اما برای اینکه مسافران معطل نشوند ابتدا مسافران پیاده و سپس مسوولان شاخه گل‌ها را به کادر پرواز اهدا کردند.
با توجه به تعداد گل‌های در دست مسئولان کاملا مشخص است که برای طیف خاصی در نظر گرفته شده و در انتهای ویدیو هم مشخص است که گل به کادر پرواز اهدا می‌شود اما این بخش در ویدیو سانسور شده‌بود.

ایرنا در این خبر مدعیست که نفر دوم در صف استقبال، امام جمعه سابق کنارک است که خود نشان می‌دهد که این ویدیو قدیمی است. امام جمعه (شیعه) کنارک نعیم بامری بوده که در ۳۰ شهریور ۱۴۰۲ جای خود را به مرتضی یعقوبی داده است.

اما لباس‌ها و پوشش مسافران هنگام پیاده‌شدن کاملا زمستانی است و بدیهیست که این پرواز هم داخلی است. پس زمان این پرواز، در فصل سرد سال است. به این ترتیب زمان تصویر حداقل یک سال پیش است.

علت استقبال چه بوده‌است؟

خبرگزاری فارس ویدیوی دیگری از این رویداد را از زاویه و زمان دیگر منتشر کرده که لحظات پس از خروج مسافران را نشان می‌داد و این ادعای فرماندار که این برنامه، استقبال از کادر پرواز بوده‌است را تایید می‌کرد. ابتدا خلبان و سپس خدمه پرواز از پلکان پایین می‌آیند و مورد استقبال قرار می‌گیرند.

نفر اول (که مقامی نظامی است) گلی را به خلبان می‌دهد [ویدیو اینجا کات می‌خورد که موسیقی زمینه نشان می‌دهد فاصله زیادی است] سپس سایر کادر پروازی پایین می‌ایند. امام جمعه به نفر دوم (احتمالا سرمهمان‌دار) و سایر مقامات، یک گل به هر کدام از خدمه پرواز اهدا می‌کنند.

در ویدیو دیده می‌شود که هواپیما متعلق به هواپیمایی وارش است. این هواپیمایی که هاب آن در ساری (فرودگاه دشت‌ناز) قرار دارد ۸ فروند بویینگ ۷۳۷ کلاسیک دارد (هواپیمایی که در تصویر دیده می‌شود).

وارش نخستین‌بار در روز ۳۰ آبان ۱۴۰۱ پروازهای خود از ساری به فرودگاه کنارک را آغاز کرد. این پروازها مدتی بعد به‌دلیل غیراقتصادی بودن متوقف شدند و وارش تنها از مبدا تهران به کنارک پرواز دارد. اما افتتاح این خط بین ساری و چابهار در سال گذشته، بسیار مورد استقبال مقامات محلی در مازندران قرار گرفته بود. (لینک۱، لینک۲).

در خبرها به نقل از مقام‌های هوایی استان مازندران و هواپیمایی وارش گفته‌شده بود پروازهای چابهار روزهای دوشنبه ساعت ۱۱:۴۵ و روزهای جمعه ساعت ۱۱:۳۰ از ساری به سمت چابهار پرواز می‌کنند. بنابراین زمان ورود هواپیما از ساری به فرودگاه کنارک باید حدود ساعت ۱۳:۰۰ به بعد باشد. با این حال از روی جهت سایه‌ها مشخص است که زمان این استقبال در ساعت حدود ۸:۰۰ (با دقت به اضافه و منهای ۳۰ دقیقه) است.

هواپیمایی وارش، یک پرواز دیگر به چابهار دارد و آن پرواز از مبدا تهران (پرواز VHR 5858) است که زمان ورود آن در روزهای مختلف، متفاوت است و از حدود ساعت ۷:۰۰ تا ۹:۴۵ صبح هم در فرودگاه کنارک بر زمین می‌نشیند. این پرواز از ۲۰ اسفند ۱۳۹۹ برقرار شده‌است.

با توجه به انتصاب فرماندار جدید در آبان ۱۴۰۰ و تودیع امام جمعه قبلی در شهریور ۱۴۰۲ ممکن است این مراسم استقبال از خدمه پرواز تهران چابهار هواپیمایی وارش در زمستان سال ۱۴۰۰ یا ۱۴۰۱ باشد. هرچند تعداد زیاد افرادی که ماسک به صورت دارند، احتمال زمستان ۱۴۰۰ را بیشتر می‌کند، اما هیچ شاهدی بر این مدعا یا دلیل استقبال تا این لحظه پیدا نکردیم.

در هر صورت می‌دانیم که ویدیو جدید نیست و مراسم استقبال هم از مسافران نیست و برنامه ویژه‌ای برای کادر پروازی است. بنابراین فکت‌نامه به این ادعای شبکه‌های اجتماعی که مسافران پرواز چابهار با بی‌اعتنایی به مراسم دهه فجر شاخه‌های گل را دریافت نکردند نشان نادرست می‌دهد.