سوالات و ابهامات درباره حمله پاکستان به خاک ایران
ارتش پاکستان روز پنجشنبه ۲۸ دی به روستایی مرزی در سراوان در استان سیستان و بلوچستان ایران حمله کرد. به گفته مقامات ایرانی در این حمله دو مرد و ۱۰ زن و کودک کشته شدند. این حمله دو روز بعد از حمله «موشکی و پهپادی» ایران به هدفی در داخل پاکستان در شب سه‌شنبه ۲۶ دی، صورت گرفت، حمله ایران دو کشته به جا گذاشت. حمله ایران هم در پی حمله‌های ۲۰ دی و ۲۴ آذرماه سال جاری گروه جیش العدل به پاسگاه‌های انتظامی ایران در شهر راسک صورت گرفت.
از زمان اعلام خبر حمله به خاک ایران در بامداد روز پنجشنبه، خبرهای ضد و نقیض فراوانی درباره این حمله منتشر شده؛ اینکه حمله موشکی بوده، پهپادی و یا با هواپیمای جنگی؟ در چه عمقی از خاک ایران بوده و در نهایت اینکه هدف کشتن چه کسانی بود و کشته‌شدگان که بودند؟ همچنین عکس‌ها و فیلم‌های ساختگی‌ای از این حمله و کشته‌شدگان آن در شبکه‌های اجتماعی و گاه در رسانه‌ها منتشر شد.
محتوای نادرست در شبکه‌های اجتماعی:
۱. عکسی در شبکه های اجتماعی با عنوان عکس کودکان کشته شده در حمله موشکی پاکستان به روستایی در مرز شرقی ایران منتشر شده ارتباطی با این اتفاق ندارد و قدیمی است.
این عکس پیش از این در فرودین ۱۴۰۰ در رسانه‌های ایران منتشر شده است. این عکس کودکانی است که در تصادفی مرگبار در سیستان و بلوچستان کشته شدند. در آن تصادف ۱۴ نفر جان باختند.
از کودکان جان‌باخته در این حمله عکس‌های دیگری هم منتشر شده که منبع انتشار آن سایت حال‌وش بوده و به نظر می‌رسد که این عکس‌ها موثق باشند. حال‌وش یک مجموعه خبری است که با تمرکز بر حقوق بشر در استان سیستان و بلوچستان فعالیت می‌کند.
۲. ویدیویی در شبکه‌های اجتماعی ایران منتشر شده که مدعی است ورود جنگنده‌های پاکستانی به عمق ۲۰ کیلومتری خاک ایران را نشان می‌دهد:
با دقت در جزییات این ویدیو تابلویی در (پایین سمت چپ) آن دیده می‌شود که نام شهر لاهور، یکی از شرقی‌ترین نقاط مرز پاکستان روی آن نوشته شده.
این در حالی است که درگیری ایران و پاکستان در مرز غربی این کشور اتفاق افتاده. فاصله این دو نقطه حدود ۱۶۰۰ کیلومتر است.
بنری که در این تصویر مشاهده می‌شود هم مربوط به روز ۲۳ مارس «روز پاکستان» است.
بیست و سوم ماه مارس، روز تصویب قطعنامه لاهور برای تشکیل پاکستان اسلامی در سال ۱۹۴۰ در این کشور به نام روز پاکستان معروف است. از این رو این ویدیو احتمالا یکی از مانورهای نظامی مربوط به این روز در شهر لاهور پاکستان است.
چنانچه از دیگر بنرهای این روز نیز برمی‌آید، مانور نظامی با جنگنده‌ها از برنامه‌های این روز در شهر لاهور است. از این رو این ویدیو مربوط به حمله جنگنده‌های پاکستان به خاک ایران نیست.
آیا جدایی‌طلبان پاکستان در ایران مستقرند؟
۱. ارتش پاکستان در بیانیه‌ای اعلام کرده که حملات در نقاط مرزی ایران شش پایگاه وابسته به «ارتش آزادی بخش بلوچستان» را هدف قرار داده است. اسم رمز عملیات «مرگ بر سرمچار» بود. سرمچار به معنی «فدایی» است و عنوانی است که در پاکستان برای نامیدن گروه‌های استقلال‌طلب بلوچ به کار برده می‌شود.
از سوی دیگر امروز معین‌الدین سعیدی، نماینده چابهار در مجلس این ادعای پاکستان را رد کرده است:
«برخلاف آنچه که بیانیه وزارت خارجه پاکستان اعلام می‌کند هیچ تروریستی علیه پاکستان در ایران وجود ندارد.»
این در حالی است که همزمان با موضع‌گیری‌های مقامات ایران و پاکستان، ارتش آزادیبخش بلوچستان (BLA) با صدور بیانیه‌ای حضور نیروهای خود در ایران را تکذیب کرده است.
در بخشی از بیانیه ارتش آزادی بخش بلوچستان (BLA) آمده است:
«هیچ یک از نیروهای BLA و دیگر گروه های آزادیخواه در خاک ایران حضور ندارند.»
فکت‌نامه با اطلاعات موجود نمی‌تواند به این سوال که مقر این نیروها در کدام سوی مرز است پاسخی دقیق و قطعی بدهد.
چه کسانی هدف قرار گرفتند؟
- سایت حال‌وش جزییاتی درباره این حمله منتشر کرده و نوشته که در این حمله «منازل دو تن از فرماندهان ارشد از گروه‌های استقلال طلب بلوچ به نام‌های «بشام بلوچ» و «دوستین» از اهداف اصلی بوده اند» که در نتیجه این حملات دستکم چهار تن از جمله خواهر و خواهرزاده‌های بشام کشته و خودش به همراه همسرش مجروح شده بود، و در منزل دوستین نیز سه کودک و همسر او کشته شدهاند.
علیرضا مرحمتی، معاون امنیتی استاندار سیستان و بلوچستان درباره جانباختگان این حمله گفت که در این حمله چهار منزل مسکونی تخریب شده ۱۰ نفر زن و کودک کشته شدند که اتباع پاکستانی هستند. او گفت ایران در حال بررسی چگونگی سکونت آنان در منطقه مرزی است.
- حمله در چه عمقی از خاک ایران بوده؟
ارتش پاکستان از اصابت موشک به سه منطقه در سراوان، شمسر و هنگ (Sarawan, Sham-e-Sar and Hanag) خبر داد.
در شبکه‌های اجتماعی اخبار متعددی اینجا و اینجا از حمله به شمسر و حق آباد (Hanag) گزارش شده است این دو روستا شرقی‌ترین نقاط خاک ایران اند که در نقطه صفر مرزی ایران و پاکستان قرار گرفته‌اند.
- یکی دیگر از مناطقی که به آن حمله شده دزک در شهرستان سراوان است. فاصله این منطقه با مرز ایران و پاکستان در کمترین حالت کمی بیشتر از ۳۰ کیلومتر در خط مستقیم است.
بنابراین می‌توان گفت که در اثر این حمله مواضعی در عمق بیش از ۳۰ کیلومتری خاک ایران هدف قرار گرفته‌اند.
از چه تسلیحاتی استفاده شده؟
درباره شکل حمله و در واقع تسلیحاتی که پاکستان با آن به ایران حمله کرده نیز اظهارات متعددی مطرح شده است:
- در اولین اظهار نظر مقامات رسمی ایران علیرضا مرحمتی، معاون امنیتی استاندار سیستان و بلوچستان صبح پنجشنبه گفت که این حمله موشکی بوده است. او همچنین از وقوع انفجاری در نزدیکی شهر سراوان (دزک) خبر داد ولی اطلاعاتی درباره عامل این انفجار ارائه نکرد.
این در حالی است که سایت حال وش با انتشار عکس زیر از تخریب منزل فردی به نام مولوی «عارف سپاهی» در دزک سراوان گزارش داده است:
«صاحب یکی از منازلی که بامداد امروز ۲۸ دی ماه ۱۴۰۲، مورد هدف موشکی و پهپادی ارتش پاکستان در دزک واقع در شهرستان سراوان، گرفته شده بود شناسایی شد. صاحب منزل مولوی «عارف سپاهی» اهل و ساکن دزک و شهروند ایرانی توسط حال وش احراز شده و ساکنین این منزل به صورت جزئی مجروح شدهاند. حدودا هفت منزل شهروندان اهل دزک در این شهر تخریب شده و باعث مجروح شده ساکنین منزل شده و دام و حیوانات بر اثر حمله موشک کشته شدهاند.»
- اکانتی منسوب به ارتش پاکستان ویدیویی از پرتاب موشک در این عملیات منتشر کرد. البته این اکانت یک حساب دولتی نیست و حساب‌های رسمی دولت پاکستان هم آن را دنبال نمی‌کنند. ارتش پاکستان ساعاتی پس از حمله رسما اعلام کرد که در این عملیات از هواپیماهای بدون سرنشین (پهپاد) قاتل، راکت، مهمات پرسه‌زن و سلاح‌های ایستاده انجام شد. مهمات پرسه زن یا پهپاد انتحاری نوعی سلاح هوایی است که می تواند در اطراف منطقه مورد نظر منفعلانه منتظر بماند تا زمانی که هدف مشخص شود سپس با برخورد به هدف به آن حمله می‌کند.
- در نهایت بعد از گذشت چند ساعت، مقامات ایران و مشخصا مرحمتی معاون امنیتی استاندار سیستان و بلوچستان که خبر از حمله موشکی داده بود، در خبر نیمروزی ۲۸ دی ماه گفت که حمله ارتش پاکستان به سه نقطه مسکونی در یکی از روستاهای کشور با سه فروند پهپاد صورت گرفته است.
- این در حالی است که شایعاتی هم در شبکه‌های اجتماعی فارسی‌زبان (اینجا و اینجا) از حمله پاکستان با «هواپیمای جنگی» و نفوذ آنها به عمق چند ده کیلومتری خاک ایران منتشر شده است. تاکنون شواهدی برای تایید این ادعاها به دست نیامده است.