تکرار ادعای شاخ‌دار درباره لباس مهسا امینی

روز نهم آذر ۱۴۰۲ مناظره‌ای با موضوع «حجاب اجباری» در اکانتی به نام «کافه خبر» در آپارات منتشر شد. یکی از مهمانان این برنامه، مهدی جمشیدی، عضو هیات علمی پژوهشگاه فرهنگ و انديشه‌ اسلامی، در این مناظره گفت که پوشش مهسا امینی در زمان بازداشت «افتضاح» بوده و تصاویری که پلیس منتشر کرده «اصل» نیستند. جمشیدی تاکید کرد که «خجالت» می‌کشد نوع پوشش او را توصیف کند. به گفته او پلیس «نجیب» است و به همین دلیل توضیح نداده که خانم امینی را با چه پوششی بازداشت کرده.

پیشتر در روز ۲۸ شهریور سال ۱۴۰۱، حسین رحیمی، فرمانده انتظامی تهران بزرگ هم ادعای تقریبا مشابهی، مطرح کرده بود (لینک بایگانی). او گفته بود که لباس مهسا امینی در لحظه دستگیری «نامناسب» بوده و بعد مناسب شده است. این گفته در همان زمان درستی‌سنجی شد و از فکت‌نامه نشان «شاخ‌دار» گرفت.

مهدی جمشیدی هم می‌گوید که لباس مهسا امینی در زمان بازداشت به شکل غیرقابل توصیفی «افتضاح» بوده و ویدیو‌هایی که پلیس منتشر کرده «اصل» نیست.

اگر منظور جمشیدی از اصل نبودن این ویدیوها این است که لباس او پیش از ظاهر شدن در ویدیو عوض شده ادعای مطرح شده (مانند آنچه رحیمی گفت) بدان معناست که در فاصله بازداشت مهسا امینی که به گفته رحیمی در پارک طالقانی انجام شده تا انتقال او به وزرا لباسش تغییر کرده است. رحیمی هم گفته بود: «پوشش و لباس خانم امینی با آنچه در تصویر کلاس آموزشی منتشر شده متفاوت بوده است.»

ادعای تغییر لباس خانم امینی از لحظه بازداشت در پارک طالقانی تا زمانی که دوربین‌های مداربسته او را در بازداشتگاه وزرا نشان می‌دهند به دلایل متعدد بی‌اعتبار است:

۱. در عکسی که از مهسا امینی در مترو کمی پیش از بازداشت‌اش گرفته شده و خانواده او منتشرش کرده، او دقیقا همان لباسی را به تن دارد که در فیلم‌های مداربسته ورود به بازداشتگاه وزرا، حضور در سالن و صحبت با ماموران گشت ارشاد به تن داشت.

پیش‌تر مادر مهسا امینی نیز در مصاحبه‌ای گفته بود او روز حادثه مانتو بلند مادرش را به تن، "روسری سه متری" روی سر داشته و آرایش نداشته است.

۲. در فیلم دوربین مدار بسته که نیروی انتظامی منتشر کرده، در لحظه پیش از افتادن، مهسا امینی در حال بحث درباره لباس خود با مامور گشت ارشاد دیده می‌شود. از مواجهه مامور زن با او و این که با تحکم شال او را کنار می‌زند و به مانتوی جلوباز و شلوارش اشاره می‌کند به نظر می‌رسد که بحث بر سر همان لباسی است که او به تن دارد و باعث بازداشتش شده.

۳. خود رحیمی رئیس پلیس تهران هم در بخشی از نشست خبری (لینک بایگانی) به این گفت‌وگوی مهسا امینی با مامور گشت ارشاد اشاره می‌کند و می‌گوید که او در حال صحبت درباره «مشکل لباس»اش با مامور است.

۴. ​​رحیمی مدعی شده بود که لباس سه زن دیگری که همراه مهسا امینی بودند هم «مشمول بحث عدم رعایت شئونات می‌شدند» اما قابل رفع بودند و از این رو آنها به وزرا منتقل نشدند. با این حساب اگر در فاصله بین بازداشت خانم امینی و انتقال او به وزرا بحث عدم انطباق لباس او با شئونات هم قابل رفع بوده و در لحظه خروج از ون او «لباس مناسب» را بر تن داشته اساسا چه ضرورتی در انتقال او وجود داشت و چرا مانند بقیه با او رفتار نشد.

معنی «اصل» نبودن تصاویر پخش شده از مهسا امینی چیست؟

اما صرف نظر از این دلایل منطقی، حرف جمشیدی مبنی بر اینکه ویدیوهایی که پلیس منتشرکرده «اصل» نیست، همچنین می‌تواند به این معنی باشد که پلیس، فیلم‌های دوربین مداربسته‌ای را منتشر کرده که اساسا ساختگی است و یک فیلم اصلی در کار است که به افکار عمومی نشان داده نشده.

اگر این فرض را بپذیریم یعنی همه استناد‌های پلیس به این ویدیوها که از آن به عنوان سندی برای توضیح روند وقایع و اثبات اینکه آنها هیچ آسیب فیزیکی به مهسا امینی نرساندند، زیر سوال می‌رود و این ادعاها را نامعتبر می‌کند.

ابهام و سوالی که باقی می‌ماند این است که در «ویدئوی اصلی» چه اتفاقی افتاده است و در مواجهه پلیس با مهسا امینی چه گذشته که به مرگ این زن جوان منجر شد.

مهدی جمشیدی، عضو هیات علمی پژوهشگاه فرهنگ و انديشه‌ اسلامی، می‌گوید پوشش مهسا امینی در زمان بازداشت «افتضاح» بوده و تصاویر منتشر شده از او «اصل» نیستند.

صرف نظر از ارزش‌گذاری لباس زنان با واژه‌های مانند «مناسب» یا «افتضاح»، آنچه مشخص است گوینده به‌طور ضمنی مدعی تغییر لباس خانم امینی در فاصله میان بازداشت تا زمانی می‌شود که تصاویر دوربین مداربسته وزرا ضبط و بعدا پخش شده است.

اولین بار نیست که چنین ادعای مطرح می‌شود. پیش‌تر حسین رحیمی، فرمانده وقت انتظامی تهران هم گفته بود لباس مهسا امینی در فاصله زمان بازداشت تا رسیدن بازداشتگاه وزرا تغییر کرده.

اما شواهد و دلایل منطقی زیادی وجود دارد که نشان می‌دهد این ادعا خلاف واقعیت و «شاخ‌دار» است.

اولا عکسی که لحظاتی پیش از بازداشت در مترو از مهسا امینی گرفته شده، ثابت می‌کند او پیش از بازداشت دقیقا همان لباسی را پوشیده که در فیلم‌های ورود به وزرا و لحظه بحث با مامور زن به تن دارد.مادر مهسا امینی نیز در مصاحبه‌ای گفته بود او روز حادثه مانتو بلند مادرش را به تن، «روسری سه متری» روی سر داشته و آرایش نداشته که با شواهد و قرائن همخوانی دارد، اما این تنها دلیل منطقی برای رد ادعای تغییر لباس مهسا امینی نیست.

در فیلم دوربین مدار بسته که نیروی انتظامی منتشر کرده، در لحظه پیش از افتادن، مهسا امینی در حال بحث درباره لباس خود با مامور گشت ارشاد دیده می‌شود. چنانکه در تصاویر دوربین مداربسته پیدا است موضوع بحث خانم امینی با مامور گشت ارشاد، وضعیت لباسی است که به تن دارد و باعث بازداشت او شده.

رئیس پلیس وقت تهران نیز با استناد به همین تصویر، وجود مکالمه‌ای را میان مهسا امینی و مامور گشت ارشاد درباره مناسب بودن لباس او در زمان بازداشت، تایید کرده است.

مقام‌های پلیس، از جمله حسین رحیمی، رئیس پلیس وقت تهران، همان ابتدا اعلام کردند ۳ زن دیگر هم همراه مهسا امینی بودند که پس از اصلاح لباسشان آزاد شدند، رئیس پلیس تهران و سایر مقام‌های پلیس تاکنون توضیح منطقی درباره این تناقض ارائه نکرده‌اند که اگر ادعای تغییر لباس خانم امینی درست است، پس چرا او مانند بقیه آزاد نشد؟

صرف نظر از این دلایل منطقی، ادعای «اصل» نبودن تصاویر، به معنای پنهان‌کاری پلیس، صداوسیما و حکومت و مطرح کردن فرضیه پخش تصاویر ساختگی به جای نسخه‌های «اصل» است که خود زمینه طرح سوال‌ها و ابهام‌های تازه‌ای را فراهم می‌کند. با قبول چنین فرضی همه استنادات پلیس و نهادهای رسمی جمهوری اسلامی به این ویدیوها، برای اثبات اینکه آنها هیچ آسیب فیزیکی به مهسا نرساندند، پیشاپیش نامعتبر است.