بیانیه صد پزشک اسرائیلی در حمایت از بمباران بیمارستان‌های غزه

در شبکه‌های اجتماعی و رسانه‌های داخلی خبری منتشر شده با عنوان «صد پزشک اسرائیلی بیانیه‌ای در حمایت از بمباران کامل تمام بیمارستان‌های غزه امضا کردند.»

در ادامه با جستجوی منبع این خبر و بررسی اطلاعاتی که از به همراه این خبر منتشر شده تلاش می‌کنیم تا ببینیم آیا می‌توان فهمید که این خبر چقدر صحت دارد؟

منبع خبر کجاست؟

این خبر از طریق چند کانال مختلف منتشر شده‌است. برای پیدا کردن منبع اصلی این خبر و ارزیابی اعتبار آن، هر کدام از این سرنخ‌ها را بررسی می‌کنیم تا ببینیم به کجا می‌رسیم:

۱) رسانه‌های ایرانی چه نوشته‌اند؟

روزنامه همشهری این خبر را در سایتش با عنوان «درخواست پزشکان اسرائیلی از ارتش رژیم اشغالگر: بیمارستان‌های غزه را بمباران کنید» منتشر کرده‌است. همان‌موقع روزنامه فرهیختگان هم اسکرین‌شات متنی به زبان عبری اما با ظاهری به‌هم‌ریخته را منتشر کرده‌است.

روزنامه همشهری، این خبر را به‌نقل از «گزارش پایگاه اینترنتی شبکه الجزیره»، نقل کرده‌است. اما در وب‌سایت الجزیره چنین گزارشی دیده نمی‌شود.

۲) در توییتر فارسی چه گفته‌اند؟

یک روز قبل از انتشار خبر در رسانه‌های رسمی جمهوری اسلامی، افراد نسبتا شناخته‌شده‌ای در توییتر فارسی این ادعا را مطرح کرده‌بودند (لینک۱، لینک۲، لینک۳).

منبع همه این توییت‌های فارسی افراد ایرانی، یک توییت با متن انگلیسی از سوی کاربری به نام «Ghassan Abu Sitta» است که خود را جراح زیبایی و ترمیم و عضو بنیانگذار سازمان مردم نهاد INNARA معرفی می‌کند. بنیاد خیریه INNARA برای کمک به کودکان در غزه، افغانستان و مراکش، سوریه و اوکراین کمک مالی جمع‌آوری می‌کند. غسان ابو سته در توییتر خود نوشته:

۱۰۰ پزشک اسرائیلی طوماری را امضا کرده و خواستار تخریب تمام بیمارستان‌های غزه شدند…

توییت غسان ابو سته تا بامداد پنج‌شنبه به وقت ایران، ۲/۳ میلیون‌بار دیده شده‌است. منبع ادعای ابو سته توییت دیگری اینبار به زبان عربی از روزنامه‌نگاری به‌نام مونا (مُنیٰ) العمری «Muna Omari» ساکن حیفا اسرائیل است. او در پست مفصلش در توییتر می‌نویسد: 

۱۰۰ پزشک در اسرائیل از ارتش اسرائیل می‌خواهند که بیمارستان‌های غزه را بمباران و منفجر کند زیرا این بیمارستان‌ها زیرساختی برای جنبش حماس هستند…

توییت عمری هم تا شامگاه جمعه ۱۹ آبان ۱۴۰۲ به وقت ایران، بیش از ۲ میلیون و ۳۰۰ هزار بار دیده شده‌است. اما نکته مهم‌تر این است که توییت عمری یک تصویر ضمیمه دارد که به زبان عبری نوشته‌شده‌است. این همان تصویری است که دو روز بعد روزنامه فرهیختگان منتشر کرده‌است.

با این اوصاف به نظر می‌رسدمنبع رسانه‌های ایرانی و توییتر فارسی در این مساله با چند واسطه به توییت مونا العمری می‌رسد. نه توییت عمری و نه هیچ‌کدام یک از متون قبلی، لینکی به منبعی خارج از توییتر نداده است. 

۳) جستجوی خبر در توییتر چه نتیجه‌ای می‌دهد؟

در یک توییت در همان ساعات نخست انتشار خبر، به «القدس نیوز» (Al Quds News) به عنوان منبع اشاره شده‌است.

وب‌سایت خبری alquds.com که متعلق به روزنامه «القدس» پرتیراژترین روزنامه فلسطینی که چاپ بیت‌المقدس است این خبر را منتشر کرده‌است. نویسندگان مقاله، دو نفر به نام‌های Tali Shapiro و  Jonathan Ofir است. این دو کنشگر اسرائیلی مخالف سیاست‌های اسرائیل هستند، این خبر را در سایت mondoweiss.net نیز منتشر کرده‌اند و لینک منبع خود را گذاشته‌اند که توییت دیگری از یک حساب در شبکه‌های اجتماعی با نام «قدس نیوز نتورک» است که این خبر را منتشر کرده‌است.

قدس نیوز نتورک، این خبر را یک ساعت بعد از توییت عربی مونا عمری (و نیم ساعت قبل از توییت انگلیسی غسان ابو سیتا) منتشر کرده و متن آن چنین است:

حدود ۱۰۰۰ [هزار] پزشک اسرائیلی با امضای نامه‌ای سرگشاده از ارتش اشغالگر اسرائیل می‌خواهند بیمارستان های غزه را بمباران کنند.

تصویر قدس نیوز نتورک، همان تصویر توییت مونا عمری است. اما این توییت تا بامداد پنج‌شنبه ۱۸ آبان، ۱۲ میلیون بار دیده شده‌است.

در خبر اصلی که Tali Shapiro و Jonathan Ofir در سایت mondoweiss.net نیز منتشر کرده‌اند اشاره شده که حتی وبسایت‌های عبری‌زبان نیز این خبر را منتشر کرده‌اند و به دو سایت ارجاع می‌دهد: لینک۱، لینک۲.

این سایت‌ها خود را یهودی اولترا ارتدوکس (האתר החרדי הגדול בעולם) معرفی می‌کنند. اما در آنجا هم لینک نامه یا پتیشن وجود ندارد. یکی از این سایت‌ها به‌ظاهر لینکی گذاشته که به فایل روی کامپیوتر شخصی نویسنده خبر ارجاع داده‌است.

یهودیت ارتدوکس شاخه‌ای یهودیت است که پیوران‌تندرویی دارد. برای آنها عمل به دستورات دینی سختگیرانه تر از بقیه شاخه‌های یهودیت است. اغلب پیروان آن، تلمود و متون خود را از جانب خدا می‌دانند و بیشتر به متن صریح رجوع می‌کنند.

۴) جستجو خبر در گوگل چه نتیجه‌ای می‌دهد؟

جستجوی خبر در گوگل تقریبا به هیچ بنگاه خبری معتبری نمی‌رسد. نتایج تنها محدود به چند سایت خبری و تحلیلی نزدیک به «محور مقاومت» است؛ از جمله میدل‌ایست مانیتور، المیادین، میدلیست آی، لایو مینت، و … در این گزارش‌ها هم توییت مونا عمری به‌عنوان منبع ذکر شده‌است.

این خبر را مدتی بعد، سرویس جهانی رادیو تلویزیون ترکیه و پرس تی‌وی پوشش دادند.

۵) جستجوی معکوس تصویر چه نتیجه‌ای می‌دهد؟

تا اینجا، در تلاش برای پیدا کردن منبع خبر همه راه‌ها به توییت مونا العمری ختم شد. بنابراین تصویری که او در توییترش گذاشته را جستجوی معکوس می‌کنیم. نتیجه، پیدا شدن نسخه واضح‌تری از این تصویر و به همراه صفحه دوم آن در توییتر است که در مجموع نام ۹۲ نفر به عبری در آن دیده می‌شود.

قدیمی‌ترین نسخه‌ای که از این ادعا پیداکردیم، حدود ۱۰ ساعت پیش از مونا عمری، ارسال شده‌بود.

همچنین یک نسخه فارسی از این توییت کاملتر هم چند ساعت بعد منتشر شده‌بود که این قدیمی‌ترین توییت به زبان فارسی است که ما پیدا کردیم.

متن نامه چه می‌گوید؟

برگردان عنوان درشت بالای صفحه می‌شود: «[بیانیه] پزشکان درباره حقوق سربازان ارتش اسرائیل» امضاکنندگان، خود را «پزشکانی که به طور مسئولانه و حرفه‌ای در سیستم مراقبت بهداشتی کار می‌کنند» معرفی می‌کند و در پاراگراف نخست آن صراحتا از نیروهای نظامی اسرائیل درخواست می‌کند:

به محض اینکه سازمان‌های تروریستی جنایتکار، مقرهای قتل و ترور خود را در داخل بیمارستان‌ها و جزئی از ساختمان آن بسازند، آن بیمارستان را به هدفی مشروع [برای حمله نظامی] تبدیل کردند…
حمله به مقرهای تروریستی واقع در داخل یک بیمارستان حق و حتی وظیفه ارتش اسرائیل است. رها کردن شهروندان اسرائیل و محافظت از بسیاری از قاتلان فقط به دلیل مخفی شدن آنها در بیمارستان‌ها غیرقابل تصور است.

همان‌طور که در متن به وضوح روشن است به استفاده از بیمارستان به عنوان مقر یک گروه «تروریستی» اشاره دارد. اما مونا عمری در ترجمه خود از متن عبری به عربی این عبارت را کمی کمرنگ تر کرده و آن را با «زیرساخت‌های حماس» (باعتبارها بنية تحتية لحركة حماس…) جایگزین کرده‌است:

۱۰۰ پزشک در اسرائیل از ارتش اسرائیل می‌خواهند که بیمارستان‌های غزه را بمباران و منفجر کند زیرا این بیمارستان‌ها زیرساختی برای جنبش حماس هستند…

اما هم قدس نیوز نتورک، هم غسان ابو سیتا این بخش را نیز در ترجمه خود از عربی به انگلیسی حذف کرده‌اند. قدس نیوز نتورک نوشته:

حدود ۱۰۰۰ پزشک اسرائیلی با امضای نامه‌ای سرگشاده از ارتش اشغالگر اسرائیل می‌خواهند بیمارستان‌های غزه را بمباران کنند.

غسان ابو سیتا نوشته:

۱۰۰ پزشک اسرائیلی طوماری را امضا کرده و خواستار تخریب تمام بیمارستان‌های غزه شدند…

راویان فارسی‌زبان خبر در توییتر نیز همین متن را منتشر کرده‌اند، برای مثال یاسر میردامادی نوشته:

صد پزشک اسرائیلی طی نامه‌ای خواستار نابودی تمام بیمارستان‌های غزه شدند. 

ظاهر نامه چه نشان می‌دهد؟

حتی در توییتر فارسی هم عده‌ای به سر و شکل نامه (صفحه اول) ایراد گرفته‌اند. به‌هرحال تصویری که منتشر شده، نه نشان و سربرگی دارد، نه سر و شکل و اندازه فونت‌ها و استایل پاراگراف‌بندی آن، حرفه‌ای و اصولی است.

در انتهای نامه تنها نام امضاکنندگان دیده می‌شود و هیچ نشانی از وابستگی (Affiliation) یا هر اطلاعات دیگری از آنها نیست. این متن بیشتر از آنکه تصویر یک بیانیه باشد شبیه یک اسکرین‌شات از یک نسخه اولیه درحال آماده‌سازی است.

با این‌حال، شکل و ظاهر، دیگر این روزها نمی‌تواند به سادگی مانع رد کردن موضوع شود. زیرا اسکرین‌شات را می‌توان در هر مرحله‌ای از آماده‌سازی نامه، ضبط کرد. ممکن است تصویر، برشی از یک متن در یک سایت Petition باشد. حتی این تصویر می‌تواند متنی باشد که در گروهی در یک نرم‌افزارهای پیام‌رسان در حال انتشار است. 

امضا‌کنندگان چه کسانی هستند؟

دو نویسنده فلسطینی خبر در روزنامه القدس و سایت mondoweiss.net یعنی Tali Shapiro و Jonathan Ofir در متنی که منتشر کرده‌اند، تخصص پزشکان و محل زندگی یا طبابت آنها را نیز مشخص کرده‌اند. البته آنها اینکار را صرفا برای نه نفر اولی که نام‌شان در صفحه نخست این نامه دیده می‌شود (و در توییت مونا عمری آمده بوده) انجام داده‌اند.

• Dr. Tal Nir [elected ”most dedicated doctor” under COVID in 2021, orthodox Jewish Chabad member]
• Dr. Audray Azran [Gynecologist, Haifa]
• Dr. Shlomi Ben-Nun [Pediatrician, retired 2022, Afula]
• Dr. Hannah Katan [Religious-Zionist gynecologist, founded the Family Center at the settlement of Elkana, serves as its president]
• Dr. Ori Attias [Pediatrician, Intensive Care Rambam Hospital, Jerusalem]
• Dr. Hannah Kremer [family doctor at the Elkana settlement clinic]
• Dr. Yeruham Priner [pediatrician, Beitar Illit settlement]
• Dr. Carmit Almog [specializes in Nephrology, high blood pressure, Rabin Medical Center, Tel Aviv area]

فکت‌نامه این اسامی و عنوان تخصص‌شان را در کنار هم در گوگل جستجو کرد اما نتیجه‌ای قابل قبول که با آن بتوان هویت امضاکنندگان را تایید کرد، تا این لحظه به‌دست نیامده‌است.

به‌نظر می‌رسد این اطلاعات مغشوش است. برای مثال فردی به نام دکتر تل نیر اهل حیفا وجود دارد، اما او متخصص مخابرات وایرلس است. یا پزشکی به نام تل نیر، روانشناس بالینی در آمریکا است.

از یکی از امضاکنندگان به‌نام دکتر Hannah Katan که گفته‌شده متخصص زنان است، اطلاعات دیگری  در اینترنت منتشر شده که به‌نظر می‌رسد هویت او درست باشد. اما باز هم معلوم نیست او چنین نامه‌ای را امضا کرده یا نه. بنابراین اطلاعات اسامی نه نفر امضا‌کننده نامه، نادرست و مغشوش است.

در مجموع منبع چندان معتبر یا لینکی از چنین نامه‌ای یا پتیشن برای امضا وجود ندارد و بعضی از اسامی افرادی که نام‌شان در اسکرین‌شات دیده می‌شود نیز ساختگی به‌نظر می‌رسد. 

بنابراین منابع خبری به منبع دقیقی ارجاع نمی‌دهد اما اینکه پزشکانی با دیدگاه‌های یهودی ارتدوکس چنین حرف‌های زده‌باشند یا متنی منتشر کرده باشند هم به‌سادگی قابل رد کردن نیست.

در شبکه‌های اجتماعی خبری منتشر شده با عنوان «صد پزشک اسرائیلی بیانیه‌ای در حمایت از بمباران کامل تمام بیمارستان‌های غزه امضا کردند.»

روزنامه همشهری این خبر را در سایتش با عنوان «درخواست پزشکان اسرائیلی از ارتش رژیم اشغالگر: بیمارستان‌های غزه را بمباران کنید» منتشر کرده و به الجزیره ارجاع داده در حالی که چنین گزارشی در الجزیره دیده نمی‌شود.

روزنامه «القدس» پرتیراژترین روزنامه فلسطینی، چند سایت خبری و تحلیلی کمتر شناخته شده و وب‌سایت پراودا انگلیسی، سرویس جهانی رادیو تلویزیون ترکیه و پرس تی‌وی وابسته به جمهوری اسلامی، خبر را پوشش دادند.

منبع همه این اخبار فردی به‌نام «Muna Omari» است که خود را روزنامه‌نگار ساکن حیفا اسرائیل معرفی کرده‌است

مونا العمری در پست مفصلی می‌نویسد: «۱۰۰ پزشک در اسرائیل از ارتش اسرائیل می‌خواهند که بیمارستان‌های غزه را بمباران و منفجر کند زیرا این بیمارستان‌ها زیرساختی برای جنبش حماس هستند…»

در توییتر فارسی، عده‌ای به سر و شکل نامه (صفحه اول) ایراد گرفته‌اند. تصویری که منتشر شده، نه نشان و سربرگی دارد، نه سر و شکل و اندازه فونت‌ها و استایل پاراگراف‌بندی آن، حرفه‌ای و اصولی است.

در انتهای نامه تنها یک اسم از امضاکنندگان دیده می‌شود و هیچ نشانی از وابستگی (Affiliation) یا هر اطلاعات دیگری از آنها نیست.

این متن نمی‌تواند تصویر یک بیانیه باشد. این متن نهایتا می‌تواند یک اسکرین‌شات از یک نسخه اولیه درحال آماده‌سازی باشد.

دو وبسایت‌ عبری‌زبان که خود را یهودی اولترا ارتدوکس معرفی می‌کنند نیز این خبر را منتشر کرده‌اند اما در آنجا هم لینک نامه یا پتیشن وجود ندارد.

یک وب‌سایت هم برای نه نفر اولی که نام‌شان در صفحه نخست این نامه دیده می‌شود، تخصص و محل کار یا طبابت‌شان را پیدا کرده‌است. با این حال جستجوی اولیه نشان می‌دهد این اطلاعات نادرست است.

به‌این ترتیب خبر «صد پزشک اسرائیلی بیانیه‌ای در حمایت از بمباران کامل تمام بیمارستان‌های غزه امضا کردند» منبع درستی ندارد اما اینکه پزشکانی با دیدگاه‌های یهودی ارتدوکس چنین حرف‌های زده‌باشند یا متنی منتشر کرده باشند هم به‌سادگی قابل رد کردن نیست. 

بنابراین ادعای «صد پزشک اسرائیلی بیانیه‌ای در حمایت از بمباران کامل تمام بیمارستان‌های غزه امضا کردند» نشان غیر قابل اثبات می‌گیرد.