ویدئوهایی از چهار زن فلسطینی در دو شهر مختلف

همزمان با ادامه تنش بین اسرائیل و حماس، برخی از کاربران شبکه‌های اجتماعی که به نظر می‌رسد مخالف فعالیت‌های حماس هستند، پست‌هایی را در شبکه‌های اجتماعی منتشر کردند که ادعا می‌کرد، دو زن فلسطینی در غزه، در روزهای اول پس از حمله حماس به اسرائیل خوشحالند اما پس از چند روز از حمله‌های اسرائیل، همان دو زن در حال «بازی‌کردن نقش قربانی» جلوی دوربین‌ها هستند.

به همراه این پست، دو ویدئو منتشر شده بود که در ویدئوی اول، دو زن را می‌بینیم که اسلحه به دست دارند و یکی از آنها در میان جمعیت، سخنرانی می‌کند و در ویدئوی دوم، دو زن، جلوی آمبولانس‌ها و چند دوربین فیلمبرداری در حال گریه و سوگواری‌اند.

اما آیا این ادعا درست است و ما در حال مشاهده تصویر افراد یکسانی هستیم؟

از ویدئوی اول چه می‌دانیم؟

جستجو در شبکه‌های اجتماعی (کانال تلگرامی فلسطین‌ بوست) نشان می‌دهد ویدئوی اولی که در آن دو زن با تفنگ در حال سخنرانی‌اند، ارتباطی با غزه و حمله‌های اخیر ندارد.

این ویدئو مربوط به روز ۶ مهر ۱۴۰۲ و اردوگاه بلاطه در کرانه باختری (استان نابلس) است. این دو زن، مادران محمد جمال حشاش ۱۷ ساله و علا مهدی الفالح ۱۸ ساله هستند. او دو پسر جوان، جان خود را در انفجاری که روز ۲۳ خرداد ۱۴۰۲ در این اردوگاه رخ داده از دست داده‌اند.

گزارش‌های مختلفی از این انفجار و جان‌باختن این دو نفر در رسانه‌ها وجود دارد.

ویدئوی اول مربوط به سخنرانی این دو مادر در مراسم یادبود فرزندانشان است.

از ویدئوی دوم چه می‌دانیم؟

ویدئوی دوم مربوط به روز ۱۷ مهر (دو روز بعد از حمله اولیه حماس به اسرائیل) است که روبروی بیمارستان الشفا در غزه ضبط شده است. در این ویدئو دو زن دیگر در حال سوگواری برای دختری هستند که از اقوامشان بوده و او را از دست داده‌اند. هانی ابو رزق، خبرنگاری است که در غزه زندگی می‌کند و این ویدئو رو را در حساب اینستاگرام خود منتشر کرده است.

بنابراین این دو ویدئو مربوط به چهار زن مختلف است؛ دو زن در ۶ مهر در کرانه باختری و دو زن دیگر در ۱۷ مهر در نوار غزه.

انتشار این شایعه در شبکه‌های اجتماعی

این شایعه که دو زنی که در ویدئوها هستند، یکسانند و در ویدئوی دومی در حال نقش‌بازی‌کردن دیده می‌شوند، هم در شبکه‌های اجتماعی فارسی و هم در شبکه‌های اجتماعی غیرفارسی و سایت‌هایی مثل ردیت بارها دیده شده است.

شایان سرداری‌زاده از بی‌بی‌سی وریفای و پیتر برگر از سایت فکت‌چکینگ هلندی Nieuwscheckers این دو ویدئو را بررسی و فکت‌چک کرده‌اند.

پست و ویدئوهایی که با عنوان خوشحالی دو زن از حمله حماس و عزاداری نمایشی همان دو نفر بعد از حمله اسرائیل به غزه منتشر شده، بارها و بارها در شبکه‌های اجتماعی فارسی و غیرفارسی دیده شده است. این ویدئوها مربوط به چهار نفر مختلف است. دو زن اول، مادران دو جوانی هستند که در انفجاری در کرانه باختری کشته شده‌اند و دو زن دیگر در نوار غزه در حال سوگواری برای دختری هستند که از بستگانشان است.

فکت‌‌نامه به این ادعا که دو زن در حال شادیند و همان‌ها چند روز بعد در حال عزاداری نمایشی‌اند نشان نادرست می‌دهد زیرا این دو ویديو مربوط به چهار نفر مختلف است.