برو به محتوای اصلی
  • فکت‌نامه چیست؟
  • روش کار ما
English
پادکست
جستجو
خانهفکت‌خانهدرستی‌سنجی
شبکه‌های اجتماعی

شبکه‌های اجتماعی

تلگرام، توییتر، اینستاگرام، فیسبوک،...

گلدا مئیر، نخست‌وزیر پیشین اسرائیل گفته فلسطینی بوده و پاسپورت فلسطینی داشته.

درستی‌سنجی

زمان خواندن: ۵ دقیقه

گمراه‌کننده

گلدا مئیر و گذرنامه فلسطینی

طی هفته‌های اخیر با بالا گرفتن جنگ حماس و اسرائیل بار دیگر این بحث قدیمی که آیا دولت یا حکومت مستقل فلسطین پیش از جنگ ۱۹۴۷ (اولین جنگ فلسطین و اسرائیل) در این سرزمین وجود داشت یا نه، داغ شده است. پاسخ به این سوال کار مورخین و کارشناسان علوم سیاسی است و با توجه به اینکه هنوز بحث در جریان است به نظر می‌رسد جواب مورد توافقی در این زمینه وجود ندارد.

با وجود این، هواداران ایده فلسطین اشغال شده، در شبکه‌های اجتماعی در پاسخ به این که هیچ‌وقت کشوری به اسم فلسطین وجود نداشته است، استدلال‌هایی در اثبات وجود فلسطین پیش از ۱۹۴۷ ارايه می‌کنند. یکی از استنادات آنان ارجاع به مصاحبه‌ای از گلدا مئیر، نخست‌وزیر اسرائیل بین سال ۱۹۶۹ تا ۱۹۷۴ است. مئیر تنها رئیس دولت زن اسرائیل تا به امروز بوده است.

آنها با ارجاع به بریده‌ای از مصاحبه‌ای از خانم مئیر می‌گویند او اعلام می‌کند که فلسطینی است و از سال ۱۹۲۱ تا ۱۹۴۸ گذرنامه فلسطینی داشته است.

از جمله می‌توان به توییت روز ۲۴ مهر ۱۴۰۲ مجید تفرشی، تاریخ‌نگار و نویسنده اشاره کرد که نوشته بود:

«خانم گلدا مئیر اولین نخست‌ وزیر زن در اسرائیل به وضوح اعلام میکند که فلسطینی است و از سال ۱۹۲۱ تا ۱۹۴۸ گذرنامه فلسطینی داشته.»

مئیر در این ویدئوی ۱۶ ثانیه‌ای می‌گوید «من یک فلسطینی هستم، از ۱۹۲۱ تا ۱۹۴۸ پاسپورت فلسطینی داشتم، در این منطقه چیزی به عنوان یهودی‌ها، عرب‌ها و فلسطینی‌ها وجود نداشت، یهودی‌ها و عرب‌ها وجود داشت.»

اما واقعیت ماجرا چیست؟

این ویدیو بریده‌ای ۱۶ ثانیه‌ای از مصاحبه ۲۵ دقیقه‌ای تلویزیون بریتانیایی Thames TV با گلدا مئیر در سال ۱۹۷۰ ( )میلادی است.

بحثی بین مئیر و مجری جریان دارد و مجری از او در مورد آوارگان فلسطینی، کسانی که پیش از این در این سرزمین زندگی می‌کردند و بی‌جا شده‌اند و حالا در اردوگاه‌هایی در اردن زندگی می‌کنند، می‌پرسد:

مئیر می‌گوید: «ما قبلا اینجا بودیم، ما به اینجا برگشتیم…
مجری: ۲هزار سال پیش…
مئیر: بله، [...] تفاوت عرب‌هایی که این سوی اردن هستند، عرب‌های شرق و غرب کرانه رود اردن، با آنهایی که آن سو هستند چیست؟ فلسطینی‌ها در کجا به دنیا آمدند؟ همه این منطقه پیش از جنگ جهانی اول چه بود؟ وقتی بریتانیا قیمومیت فلسطین را دریافت کرد، فلسطین چه بود؟ فلسطین در آن وقت سرزمینی بین مدیترانه و مرز عراق بود.
مجری: شما می‌گویید چیزی به اسم فلسطین وجود نداشت؟
مئیر: نه، شرق و غرب کرانه رود اردن فلسطین بود، من یک فلسطینی هستم، از ۱۹۲۱ تا ۱۹۴۸ پاسپورت فلسطینی داشتم، در این منطقه چیزی به عنوان یهودی‌ها و عرب‌ها و فلسطینی‌ها وجود نداشت، یهودی‌ها و عرب‌ها وجود داشت.
مجری: شما انکار می‌کنید که قبلاً یک ملت عرب فلسطینی وجود داشته است، اما اکنون یک جنبش آزادیبخش فلسطین وجود دارد، جنبش‌های آزادیبخش رشد می‌کنند، آیا این یکی رشد نمی‌کند و در نهایت بزرگترین دشمن شما نمی‌شود؟
مئیر: من نمی‌گویم فلسطینی‌ها وجود ندارند، من می‌گویم، این چیزی که الان به عنوان مردم فلسطینی‌ متمایز از کل فلسطینی‌هایی که در اردن زندگی می‌کنند، هست، وجود نداشت، چرا فلسطینی‌های کرانه باختری، از سال ۶۷ از باقی فلسطینی‌ها نسبت به پیش از آن فلسطینی‌تر شده‌اند؟…»

با استناد به این گفت‌وگو می‌توان گفت که مئیر چنین اظهار نظری کرده و گفته است که فلسطین وجود داشته و او «فلسطینی» بوده است. با وجود این نخست‌وزیر پیشین اسرائیل تاکید دارد فلسطینی که از آن حرف می‌زند فقط سرزمین متمایزی که در غرب کرانه باختری، «فلسطین» فرض می‌شود نیست و سرزمینی وسیع از دریای مدیترانه تا مرز عراق بوده و غرب و شرق رود اردن را در برمی‌گرفته. او تاکید دارد که پیش از این یهودیان و عرب‌ها در کنار هم فلسطین را تشکیل می‌دادند.

مئیر قبل و بعد از این مصاحبه همواره تاکید داشته که پیش از این چیزی به نام ملت فلسطین وجود نداشته.

دو سال بعد، در سال ۱۹۷۲ در گفت‌وگویی با روزنامه نیویورک تایمز از مئیر پرسیده شده که آیا هنوز بر سر اظهارات پیشین خود که در سال ۱۹۶۹ به Sunday Times لندن گفته بود «چیزی به نام فلسطینی‌ها وجود ندارد» اصرار دارد؟ او پاسخ داد: «من گفتم هرگز ملت فلسطین وجود نداشته است.»

پاسپورت فلسطینی گلدا مئیر

بین سال‌های ۱۹۲۵ تا ۱۹۴۸، برای تسهیل سفر ساکنان سرزمین فلسطین تحت قیمومیت بریتانیا، یک «گذرنامه فلسطینی» به دستور دولت بریتانیا صادر می‌شد. این مدرک توسط کمیساریای عالی فلسطین صادر می‌شد و «گذرنامه بریتانیا، فلسطین» نام داشت. صدور این گذرنامه‌ها با پایان ماموریت بریتانیا در سال ۱۹۴۸ متوقف شد. با توجه به سکونت خانم مئیر در این سرزمین در آن دوره از زندگی‌اش، به نظر می‌رسد پاسپورتی که او از آن صحبت می‌کند، همین پاسپورت باشد.

صدور مدارکی توسط حکومت فلسطین تحت قیمومیت بریتانیا در آن دوره اتفاق معمول بود و در بیوگرافی سایر یهودیانی که در آن دوره ساکن فلسطین بودند هم، مدارک اقامت یا شهروندی فلسطین صادر می‌شد.

مدارک درخواست شهروندی شیمون پرز، نهمین رئیس جمهور اسرائیل هم از جمله این مدارک است.

اسرائیل بعد از ۱۹۴۸، و توقف صدور پاسپورت فلسطینی توسط بریتانیا شروع به صدور اسناد مسافرتی (Travel documents) با اعتبار اولیه دو سال کرد. پس از تصویب قانون ملیت اسرائیل در سال ۱۹۵۲ توسط کنست (پارلمان اسرائیل)، این اسناد سفر به پاسپورت یا گذرنامه بدل شد. اولین پاسپورت اسرائیلی برای گلدا مئیر صادر شد.

جمع‌بندی

ویدیویی از گلدا مئیر، نخست‌وزیر پیشین اسرائیل در شبکه‌های اجتماعی منتشر شده که هوادارن فلسطین آن را یکی از اسناد وجود دولت فلسطین پیش از سال ۱۹۴۸ می‌دانند.

گلدا مئیر در این ویدئو می‌گوید: «من یک فلسطینی‌ام، از ۱۹۲۱ تا ۱۹۴۸ پاسپورت فلسطینی داشتم، در این منطقه چیزی به عنوان یهودی‌ها، عرب‌ها و فلسطینی‌ها وجود نداشت، یهودی‌ها و عرب‌ها وجود داشت.»

این ویدیوی ۱۶ ثانیه‌ای بریده‌ای از یک مصاحبه ۲۵ دقیقه‌ای در سال ۱۹۷۰ است. اتفاقا این ۱۶ ثانیه بخشی از استدلال مئیر برای اثبات این ادعا است که کشوری مستقل به اسم فلسطین، در کرانه باختری وجود نداشته است. او قبل و بعد از این جمله به صراحت می‌گوید که از نظر او دولت فلسطین، به عنوان منطقه‌ای محدود به کرانه باختری وجود نداشته است. مئیر می‌گوید «فلسطین» نه محدوده کنونی بلکه سرزمینی وسیع از دریای مدیترانه تا مرز عراق بوده که پیش از این یهودیان و عرب‌ها در آن زندگی می‌کردند.

پاسپورتی که در این ویدیو به آن اشاره می‌شود، گذرنامه موقتی است که بین سال‌های ۱۹۲۵ تا ۱۹۴۸، برای تسهیل سفر ساکنان سرزمین فلسطینِ تحت قیمومیت بریتانیا، صادر می‌شد. گلدا مئیر اولین کسی بود که در سال ۱۹۴۸ گذرنامه اسرائیلی دریافت کرد.

صرف نظر از درست یا غلط بودن استدلال خانم مئیر، استناد به حرف‌های تقطیع‌شده او، بدون اشاره به زمینه صحبت و بقیه چیزی که می‌گوید می‌شود، گمراه‌کننده است.

گمراه‌کننده

گفته یا آمار، نادرست نیست اما به گونه‌ای بیان شده تا بر فکت مهمی سرپوش بگذارد یا واقعیت را منحرف کند.

درباره نشان‌های میرزاروش کار ما
پرش به فهرست

فکت‌نامه

فکت‌نامه اولین سایت درستی‌سنجی (فکت‌چکینگ) سیاسی درباره ایران است.

درباره ما

  • فکت‌نامه چیست؟
  • روش کار ما
  • نشان‌های میرزا
  • تیم ما

پروژه‌ای از

حریم خصوصی

این وبسایت تحت پروانه کریتیو کامنز اختیار-غیرتجاری اشتراک همانند 4.0 بین المللی است.