تصویر ساختگی از ماه و خورشید در یک قاب

به تازگی عکسی از هلال ماه و انعکاس خورشید در آینه یک خودرو در شبکه‌های اجتماعی با عنوان «ماه و خورشید» منتشر شده و توجه بسیاری از کاربران در توییتر را به خود جلب کرده است. 

جستجو‌های فکت‌نامه نشان می‌دهد که این عکس قبلا در اینترنت منتشر شده‌است. تابستان ۲۰۲۲ فردی با نام کاربری Pramod Tiwari این تصویر را منتشر کرده و مدعی شده تصویر را با دوربین و تنظیمات زیر گرفته‌است:

۱۰ ماه پیش در اواخر تابستان ۱۴۰۱ هم تصویر روی یوتیوب بارگذاری شده‌بود.

آیا این تصویر واقعی است؟‌

خیر. از نظر فیزیکی امکان ثبت چنین تصویری در دنیای واقعی وجود ندارد. 

می‌دانیم که ماه از خود نوری ندارد و به واسطه بازتاب نور خورشید است که ما می‌توانیم تنها قمر زمین را در آسمان ببینم. همچنین می‌دانیم که ماه هر ۲۹/۵۳ روز یک بار به دور زمین می‌گردد و همین امر باعث می‌شود که ساکنین روی کره زمین در طول این مدت شاهد اهله ماه باشند. 

در تصویر زیر موقعیت زمین، ماه و خورشید در طول یک ماه قمری نشان داده شده‌است. همان طور که گفته شد ماه به علت بازتاب نور خورشید دیده می‌شود. همین امر باعث می‌شود زمانی که زمین، میان ماه و خورشید قرار گرفته ماه را به صورت کامل یا بدر ببینیم و زمانی که ماه میان خورشید و زمین قرار می‌گیرد، آن را نبینیم یا تنها هلالی باریک از آن را ببینیم. زمانی که اصطلاحا هلال کاهنده یا افزاینده در آسمان قابل مشاهده هستند، جدایی زاویه‌ای ماه و خورشید کمتر از ۶۰ درجه است.

با چنین توضیحی می‌توان گفت تصویری که در شبکه‌های مجازی با عنوان «ماه و خورشید» جعلی است. زمانی که هلال ماه باریک (افزاینده یا کاهنده) است، ماه باید بلافاصله بعد از خورشید غروب کند و یا قبل از خورشید طلوع کند (جدایی زاویه‌ای کم) در صورتی که در عکس مورد اشاره، با توجه به تصویر خورشید در آینه بغل راننده افتاده جدایی زاویه‌ای ماه و خورشید حدود ۱۸۰ درجه است.

بنابراین تصویر هلال ماه و خورشید که در شبکه‌های اجتماعی منتشر شده، ساختگی است و نشان نادرست می‌گیرد.