در نرخ سالانه افزایش ظرفیت نیروگاهی کشور تغییری ایجاد نشده

محمود کمانی، معاون وزیر نیرو و رئیس سازمان انرژی‌های تجدیدپذیر و بهره‌وری برق روز ۴ خردادماه ۱۴۰۲ گفت:

«از ابتدای دولت سیزدهم ۶ هزار مگاوات به ظرفیت تولید برق کشور اضافه شد.»

بر اساس گزارش‌های ماهانه آمار صنعت آب و برق که وزارت نیرو منتشر می‌کند، کل «ظرفیت [اسمی] نصب شده نیروگاهی» در ایران در مردادماه سال ۱۴۰۰ به عنوان مبدا آغاز به کار دولت سیزدهم ۸۵ هزار و ۵۴۹ مگاوات (۸۵،۵۴۹) بوده، این رقم در گزارش مربوط به فروردین ۱۴۰۲ با حدود ۵ هزار و ۴۴۵ مگاوات (۵،۴۴۵) به بیش از ۹۰ هزار و ۹۹۴ مگاوات (۹۰،۹۹۴/۵۷ ) رسیده است.

احتمالا با میزان افزایش ظرفیت نیروگاهی در اردیبهشت‌ماه که آمار آن منتشر نشده، می‌توان پذیرفت که از ابتدای دولت سیزدهم تا خرداد ۱۴۰۲ یعنی ظرف ۲۱ ماه، نزدیک به ۶ هزار مگاوات به ظرفیت تولید برق اضافه شده باشد.

بر اساس بند ت ماده ۴۸ قانون برنامه ششم توسعه، دولت موظف بوده از طریق وزارت نیرو در طول پنج سال برنامه ششم، ۲۵هزار مگاوات به ظرفیت تولید برق ایران بیفزاید، به این معنی که به طور میانگین می‌بایست سالانه ۵هزار مگاوات به ظرفیت تولید برق کشور اضافه می‌شد.

با این حساب افزایش ۶هزار مگاوات ظرفیت تولید برق آنگونه که معاون وزیر نیرو گفته آن هم در طول ۲۱ ماه نشان می‌دهد که دولت سیزدهم در انجام این تکلیف قانونی ناتوان بوده و میزان افزایش ظرفیت تولید برق در بازه زمانی آغاز به کار دولت سیزدهم در مرداد ۱۴۰۰ تا خرداد ۱۴۰۲، از میانگین تکلیف قانونی بر عهده دولت کمتر بوده است.

در عین حال بررسی اعداد و ارقام مندرج در ترازنامه انرژی سال ۱۳۹۹ و آمارهای سالانه وزارت نیرو نشان می‌دهد که در دوره ده‌ساله ۱۳۹۱ تا پایان ۱۴۰۱ در هیچ سالی (به‌خصوص از ۱۳۹۶ به بعد که شامل برنامه ششم توسعه می‌شود) افزایش ظرفیت ۵ هزار مگاوات در سال محقق نشده است. بالاترین میزان افزایش سالانه ظرفیت اسمی نیروگاهی در سال ۱۳۹۸ رقم خورده که این ظرفیت به میزان بیش از ۳هزار مگاوات افزایش داشته است.

عملکرد دولت سیزدهم در ایجاد ظرفیت اسمی جدید نیروگاهی طی سال ۱۴۰۱ نیز تفاوت محسوسی با سال‌های قبل از آن نداشته است و رشد سالانه‌ای ۳/۴ درصدی در این سال اتفاق افتاده که صنعت برق در شماری از سال‌های قبل نیز چنین افزایش ظرفیتی را تجربه کرده بود.

لازم به ذکر است که این اعداد (۹۰هزار مگاوات) تنها ظرفیت «اسمی» نیروگاه‌ها است و ظرفیت واقعی کمی بیشتر از ۶۰هزار مگاوات است. محمود کمانی در همین سخنرانی گفته‌است:

در سال جاری برنامه ریزی ما به شکلی است که ۷۳هزار مگاوات در اوج مصرف [نیاز] داریم که ۶۳ هزار مگاوات آن قابل تامین است و ۱۰ هزار مگاوات کسری داریم.

محمود کمانی، معاون وزیر نیرو و رئیس سازمان انرژی‌های تجدیدپذیر و بهره‌وری برق روز ۴ خردادماه ۱۴۰۲ گفت: «از ابتدای دولت سیزدهم ۶ هزار مگاوات به ظرفیت تولید برق کشور اضافه شد.»

بر اساس گزارش‌های ماهانه آمار صنعت آب و برق که وزارت نیرو منتشر می‌کند، کل «ظرفیت نصب شده نیروگاهی» در فروردین ۱۴۰۲ به بیش از ۹۰ هزار و ۹۹۴ مگاوات (۹۰،۹۹۴/۵۷ ) رسیده که در مقایسه با مرداد ماه سال ۱۴۰۰ به عنوان مبدا آغاز به کار دولت سیزدهم، ۵ هزار و ۴۴۵ مگاوات (۵،۴۴۵) بیشتر است.

اما این میزان افزایش ظرفیت نیروگاهی (حدود ۶ هزار مگاوات در ۲۱ ماه) کمتر از تکلیفی است که در  قانون برنامه ششم توسعه (میانگین ۵ هزار مگاوات در سال) به عهده دولت گذاشته شده است. البته در طول سال‌های برنامه ششم هرگز این رقم محقق نشده‌است.

عملکرد دولت سیزدهم در ایجاد ظرفیت اسمی جدید نیروگاهی طی سال ۱۴۰۱ نیز تفاوت محسوسی با سال‌های قبل از آن نداشته است.

با این حساب در گفته محمود کمانی، معاون وزیر نیرو و رئیس سازمان انرژی‌های تجدیدپذیر و بهره‌وری برق مبنی بر اینکه «از ابتدای دولت سیزدهم ۶ هزار مگاوات به ظرفیت تولید برق کشور اضافه شد» آمار درست است اما بیان‌کننده دستاورد متفاوتی نسبت به ۱۰ سال گذشته نیست و از هدف‌گذاری هم عقب است، بنابراین نشان نیمه‌درست می‌گیرد.