طرح نمایندگان درباره ممنوعیت نگهداری و گرداندن سگ، پلنگ و اژدها

در شبکه‌های اجتماعی خبر ممنوعیت اژدها می‌چرخد و دستمایه شوخی‌های زیادی شده‌است. در حالی که در اصل خبر، که بخشی از گفتگوی خبرنگار سیاسی فارس با حسن نوروزی نایب رئیس کمیسیون قضایی مجلس است، لغت اژدها حذف شده اما در سایر منابع (به نقل از دیدبان ایران که ساعتی بعد مطلب اولیه فارس را بازنشر کرده‌بود) به نقل از نوروزی آمده:

«گرداندن حیوانات نامانوس و نامتعارفی همچون کروکودیل، میمون، اژدها، خوک، گرگ، پلنگ و سگ ممنوع می‌شود.»

در نگاه اول ممکن است به نظر برسد که منظور نوروزی از اژدها، جانور خزنده‌ای به نام «اژدهای کومودو» با نام علمی (Varanus komodoensis) است. استفاده از عنوان «اژدها» برای یاد کردن از این موجود ممکن است در بین گروهی رایج باشد. اما برای این موضوع، از بین گفته‌های نوروزی، شاهدی نمی‌توان یافت.

طرح صیانت حقوق عامه در مقابل حیوانات خطرناک و مضر (الحاق موادی به قانون مجازات اسلامی) در ۱۸ آبان ۱۴۰۰ در صحن علنی مجلس شورای اسلامی اعلام وصول شد و به کمیسیون قضایی ارجاع داده شد.

با این‌حال سایت مرکز پژوهش‌های مجلس این تاریخ را ۲۵ مرداد ۱۴۰۰ درج کرده‌است. از آن زمان تا کنون، در سایت مرکز پژوهش‌های مجلس وضعیت این طرح تغییر نکرده‌است برخلاف گفته نوروزی، که این از تصویب این طرح در کمیسیون خبر می‌دهد.  آخرین نسخه متن این طرح که در این سایت قرار دارد، از اینجا قابل دانلود است:

خبرگزاری فارس در گزارشی در اردیبهشت ۱۴۰۱ درباره این طرح نوشت:

در بند یکِ این طرح حیواناتی مانند خرگوش، لاک‌پشت و گربه جزء حیوانات خطرناک قرار داده شده‌اند. در همان بند خرید و فروش و تولید و پرورش و حمل و نقل و گرداندنِ تمساح، مار، میمون، خرگوش، لاک پشت، سوسمار، موش و سگ و گربه ممنوع و شامل جریمه و ضبط حیوان شده‌است.

در تابستان ۱۴۰۱ این طرح دستمایه نقد کارشناسان برخی رسانه‌ها قرار گرفت (لینک ۱، لینک ۲) در مقابل خبرگزاری فارس کمپین مفصلی درباره ممنوعیت سگ‌گردانی راه اندازی کرد و تاکنون بیش از ۶۰هزار امضا در این زمینه جمع کرده‌است. در مرداد ماه ۱۴۰۱ مجتبی ذوالنوری، عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس درباره این طرح به خبرنگار اجتماعی تسنیم گفت:

طرح صیانت از حقوق عامه در مقابل حیوانات خطرناک بیشتر به نفع خود حیوانات است.

براساس اخبار منتشر شده، این طرح در مهرماه ۱۴۰۱ و در نخستین هفته‌های پس از آغاز اعتراضات سراسری به کشته‌شدن مهسا امینی در کمیسیون قضائی مجلس بررسی شد هرچند در سایت مرکز پژوهش‌های مجلس این موضوع ذکر نشده و محتوای طرح تصویب‌شده درج نشده‌است.

دقیقا نمی‌دانیم در آخرین نسخه این طرح که براساس گفته‌های نوروزی کلیاتش در کمیسیون و رای آورده چه مواردی به عنوان «حیوان خطرناک و مضر» ذکر شده و آیا اسم این حیوانات با دقت لازم آمده‌است. اما می‌دانیم که در نسخه اولیه اسمی از «اژدها» برده نشده‌است.

اما موارد مهمی که براساس گفته‌های نوروزی و مقایسه متن اولیه می‌توان از این طرح فهمید این است:

• به دلیل اینکه این حیوانات ترس و وحشت ایجاد می‌کنند و عامل بیماری و هاری می‌شوند.
• نگه‌داری این حیوانات در ساختمان‌های مسکونی ممنوع می‌شود.
• گرداندن این حیوانات در مکان‌های عمومی، پارک‌ها و مراکز تجاری ممنوع می‌شود.
• اجاره خانه با افراد دارای حیوان خانگی ممنوع می‌شود.
• خودرو حمل‌کننده این حیوانات ۳ ماه توقیف می‌شود.
• اگر شکایت شود دادسرا ورود پیدا می‌کند و باید خارج از شهر ببرند، می‌توانند به بیابان بروند.
• مجازات‌هایی در نظر گرفته شده که هم شامل حبس می‌شود و هم شامل جزای نقدی.

براساس گفته‌های نوروزی کلیات این طرح در کمیسیون قضائی مجلس بررسی شده و رای آورده و قرار است در آینده در صحن علنی مطرح شود.

بنابراین چنین ممنوعیتی برقرار نشده و این صرفا طرحی بوده که در کمیسیون تصویب شده و تا زمان تبدیل‌شدنش به قانون، مسیر طولانی در پیش دارد هرچند ممکن است به نظر برسد که از حمایت اکثریت محافظه‌کار مجلس برخوردار است.

بنابراین فکت‌نامه به این نقل‌قول که در شبکه‌های اجتماعی مبنی بر «طرح نمایندگان درباره ممنوعیت نگهداری و گرداندن سگ، پلنگ و اژدها» نشان نیمه‌درست می‌دهد.