ادعای شاخ‌دار درباره تدریس نابودی اقتصاد ایران در مدارس ژاپن

چند سالی است که عکسی از یک کتاب ژاپنی در شبکه‌های اجتماعی دست‌به‌دست می‌شود. در تصویر دو صفحه کتابی را می بینیم که در یکی پرچم جمهوری اسلامی ایران در سمت چپ و در دیگری نماد جمهوری اسلامی در آن دیده می‌شود. در بخش‌های دیگر این صفحات پرچم‌ها و نمادهای قدیمی ایران را در طول تاریخ قرار گرفته‌اند.

در این سال ها درباره این عکس و این کتاب دو جور ادعا مطرح شده است. اولین ادعا این است که این یک کتاب آموزشی در مدارس است و محتوای آن آموزش پرچم‌های کشورهای مختلف برای دانش‌آموزان ژاپنی است.

اما ادعای دیگری که به صورت فراگیر همراه این عکس منتشر شده این است که این کتاب کتابی آموزشی برای مدارس ژاپن است و در آن نابودی اقتصاد ایران را در سال‌های پس از انقلاب سال ۱۳۵۷ در مدارس ژاپن به عنوان نمونه سقوط یک کشور تدریس می‌شود.

لازم نیست زبان ژاپنی بدانیم تا با کمی دقت متوجه شویم آنچه در این دو صفحه مطرح شده است اطلاعاتی درباره پرچم فعلی ایران و پرچم‌های ایران در طول قرن‌های گذشته است. در بخشی از این صفحه می‌توان متوجه شد درباره معنی هر یک از سه رنگ پرچم توضیح می‌دهد و در بخش‌ پایین پرچم‌های پیشین ایران قرار گرفته‌اند. در صفحه مقابل هم به وضوح نماد‌های رسمی ایران از گذشته تا امروز به اختصار توضیح داده‌ شده‌اند.

آیا این یک کتاب درسی است؟

چیزی که هر دو ادعا درباره این عکس با هم در آن اشتراک دارند این است که این یک کتاب درسی مدارس ژاپن است. برای پیدا کردن پاسخ این پرسش سعی کردیم ببینیم این عکس اولین‌بار کجا منتشر شده است. روی تصویر یک واترمارک دیده می‌شود با عنوان «دنیای تبلیغات» که ظاهرا اولین بار توسط این گروه منتشر شده است. از دست‌اندرکاران آنها پرسیدیم و آن‌ها پاسخ دادند که این عکس را در تاریخ ۹ خرداد ۱۳۹۶ توسط آن‌ها منتشر شده است.

اما قدیمی‌ترین موردی که از انتشار این ادعا در شبکه‌های اجتماعی فارسی پیدا کردیم مربوط می‌شود به توییتی (۳ خرداد ۱۳۹۶) از احمد مدادی، معلم وعضو پیشین کانون معلمان است. با آقای مدادی تماس گرفتیم و از او در این‌باره پرسیدیم. او به ما گفت که به‌خاطر ندارد این عکس و اینکه این کتاب به دانش‌آموزان ژاپن تدریس می‌شود را کجا دیده است.

در پیدا کردن اصل این کتاب، ماساتو کاجیموتو استادیار دانشگاه هنگ‌کنگ که در زمینه فکت‌چکینگ و مبارزه با اطلاعات نادرست فعال است به کمکمان آمد. عنوان کتاب «پرچم‌ها و نماد‌های ملی جهان» است که توسط انجمن پرچم‌شناسی ژاپن منتشر شده است و ارتباطی با مدارس ندارد. هر چند ممکن است بخاطر طراحی و نوع صفحه‌آرایی‌اش برای دانش‌آموزان مناسب باشد.
آخرین چاپ این کتاب مربوط به ۲۰۲۱ است.

در نتیجه این ادعا که در مدارس ژاپن نابودی ایران به عنوان یک درس عبرت آموزش داده می‌شود نشان شاخ‌دار می‌گیرد.