انتشار تصویر ساختگی زانو زدن پوتین در برابر رئیس جمهوری چین

در شبکه‌های اجتماعی فارسی و غیرفارسی زبان، عکسی منتشر شده که مدعی است ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه را در حالی که زانو زده و دست شی‌جین‌پینگ، رئیس جمهور چین را می‌بوسد، نشان می‌دهد. ادعا شده که این عکس به سفر هفته گذشته ۲۹اسفند ۱۴۰۱ (۲۰ مارس ۲۰۲۳) رییس‌جمهوری چین از روسیه مربوط است.

در توییتر فارسی با انتشار این عکس از آن به عنوان «زانو زدن و التماس پوتین برای کمک تسلیحاتی به روسیه در مقابل اوکراین» یاد شده.

این خبر پیش‌تر در مقیاس گسترده‌ای در بیرون از ایران منتشر شده و از آن استقبال شد. بالاخص وقتی خبرنگار اکراینی وبسایت Kyiv Post هم عکس را در توییتر خود منتشر کرد و در توضیح آن نوشت: «ملاقات پوتین و شی: تلاش پوتین برای متقاعد کردن شی».

اما آیا این عکس واقعی است و افراد حاضر در عکس پوتین و شی‌جین‌پینگ هستند؟ آیا پوتین در دیدار رسمی اخیر خود با رییس‌جمهوری چین در برابر او زانو زده و دست او را بوسیده است؟

جستجوی عکس با ابزارهای سرچ معکوس ما را به پستی در یک اپلیکیشن به نام Imgur می‌رساند. اولین بار در همان روز سفر رییس‌جمهور چین به روسیه، ۲۹ اسفند، عکس مورد نظر در این اپلیکیشن منتشر شد. (Imgur یک سرویس آمریکایی اشتراک‌گذاری آنلاین تصویر با تمرکز بر شایعات شبکه‌های اجتماعی است که در سال ۲۰۰۹ تاسیس شد). در توضیح این پست آمده: «شی‌جین‌پینگ از مستعمره جدید خود دیدن می‌کند».

فیلم یا عکس دیگری از زوایای دیگر از صحنه ادعایی وجود ندارد.

۱- در ویدیوهای متعددی (لینک ۱، لینک ۲ ) که از دیدار رسمی روسای روسیه و چین در روز دوشنبه ۲۹ اسفند ۱۴۰۱ منتشر شده است، چنین صحنه‌ای وجود ندارد.

۲- اتاقی که در عکس ادعایی وجود دارد و اجزای آن، از جمله فرش قرمز و صندلی‌ها نیز در هیچ یک از فیلم‌های مربوط به دیدارهای دو رییس‌جمهور دیده نمی‌شود. علاوه بر این صورت هیچ کدام از افراد ادعایی؛ پوتین و شی، به درستی در عکس دیده نمی‌شود.

۳- از سوی دیگر دقت در فرم بدن و صورت کسی که ادعا می‌شود پوتین است و جزییات عکس، این احتمال بسیار قوی را مطرح می‌کند که این عکس نه یک عکس معمولی، که ساخته شده توسط هوش مصنوعی است.

با انتشار گسترده عکس، رسانه‌های متعددی آن را درستی‌سنجی کردند. از جمله دویچه‌وله انگلیسی به تفصیل توضیح داد که چرا این عکس جعلی و ساخته هوش مصنوعی است. دویچه‌وله نشانه‌های متعددی برای ساختگی بودن عکس ذکر می‌کند. از جمله اینکه: سر کسی که ادعا می‌شود پوتین است به طرز نامتناسبی بزرگ است و با بقیه بدن تناسب ندارد، پای زانو زده او هم به شکل عجیبی و دفرمه شده‌ای خم شده و بزرگ و پهن است. گوش او بزرگ است و برآمدگی‌ها و برجستگی‌های غیرمعمول دارد، سر شی جین پینگ نیز به طرز عجیبی تغییر شکل داده است. مهمتر از همه اینها انگشتان مردی که در گوشه تصویر ایستاده جوری قفل شده که گویی در هم ادغام شده‌اند.

درستی‌سنجی نیوزویک و Press trust of india نیز نتایج مشابهی در پی داشت.

از این رو به نظر می رسد عکسی که در شبکه‌های اجتماعی با زانو زدن و دست بوسی ولادیمیر پوتین در برابر شی‌جین‌پینگ، رئیس جمهور چین منتشر شده ساختگی است. بنابراین فکت نامه به این عکس و ادعا نشان نادرست می‌دهد.