رشد آمار تولید خودرو در ایران در سال ۲۰۲۲

خبرگزاری دولتی ایرنا در گزارشی با عنوان «صعود ۳ پله‌ای ایران در رده‌بندی تولید کنندگان بزرگ خودرو/ایران از انگلیس پیش افتاد»، منتشر کرد. در این گزارش به آمارهای منتشر شده از سوی سازمان بین‌المللی وسایل نقلیه موتوری (OICA) استناد شده است.

در بخشی از گزارش ایرنا آمده است:

«گزارش تولید خودرو ایران در سال ۲۰۲۲ نیز با رشد قابل توجه ۱۹ درصدی نسبت به سال قبل از آن مواجه شده و به یک میلیون و ۶۴ هزار و ۲۹۸ دستگاه رسیده است.»

اما این آمار تا چه اندازه صحت دارد؟ آیا صنعت خودروسازی در ایران طی سال ۲۰۲۲ (۱۴۰۱) رشد داشته و ایران در این صنعت از انگلستان پیش افتاده است؟

نگاهی به آمار منتشر شده در سایت سازمان بین‌المللی وسایل نقلیه موتوری OICA (مخفف International Organization of Motor Vehicle Manufacturers) مربوط به صنعت خودروسازی در سال ۲۰۲۲ نشان می‌دهد که برآورد سالانه این سازمان از میزان خودروی تولید شده در ایران در سال ۲۰۲۲ تعداد ۱,۰۶۴,۲۱۵ بوده است. این آمار رشد ۱۹ درصدی تولید خودرو در ایران نسبت به سال ۲۰۲۱، رشد ۲۱ درصدی نسبت به سال ۲۰۲۰ را نشانی‌ می‌دهد.

بر اساس این جدول آمارهای مربوط به ایران و چند کشور دیگر مانند اسلوونی، کلمبیا و مراکش در این جدول، تخمینی (Estimate) هستند. از سوی دیگر در این جدول در مقابل نام ایران و چند کشور دیگر مثل استرالیا و میانمار نوشته شده «فقط سالانه» این در حالی است که به نظر می‌رسد آمارهای اغلب کشورها هر ۳ ماه یکبار (در ۴ نوبت) به‌روز می‌شود.

این برآورد فقط در مورد اتومبیل‌های سواری و مسافربری (Passenger Cars) بر اساس جدول دیگری در همین سایت آمار تولید خودروی سواری در ایران در سال گذشته میلادی ۹۹۷,۵۱۹ عدد برآورد شده است.

با وجود انتشار این آمارها در سایت OICA، در جدول رده‌بندی ۳۹ کشور پیشتاز در این زمینه نام ایران ذکر نشده است. این در حالی است که بر اساس عدد منتشره میزان تولید ایران این کشور در این جدول باید در جایی بعد از جمهوری چک و قبل اسلواکی و بریتانیا قرار بگیرد، یعنی در رده شانزدهم. این وضعیت برای کشورهایی مانند هلند و سوئد و استرالیا هم که آمارهای آنان به صورت (yearly only) یا «فقط سالانه» منتشر شده برقرار است و در لیست رده بندی نهایی از آنان نام برده نشده‌است. با توجه به وجود اسم ایران در جدول رده‌بندی تا سال ۲۰۲۰ به نظر می‌رسد که نام نبردن از آن در دو سال بعد به دلیل تخمینی بودن اعداد و ارقام و انتشار سالانه آن است.

از این رو با نگاهی به آمارهای تولید خودرو ایران در سال ۲۰۲۱ و سال ۲۰۲۲ بر اساس جداول منتشره در (OICA) صعود سه‌پله‌ای ایران در جدول رده‌بندی و پیش افتادن آن از بریتانیا درست است.

آیا در این گزارش اشاره‌ای به کیفیت خودروها شده است؟

خیر. در این گزارش اشاره‌ای به کیفیت خودروها نشده و صرفا آمار تولید ارائه شده است. کیفیت پایین خودروهای تولید شده در ایران چیزی است که از رهبر جمهوری اسلامی گرفته تا معاون کیفیت ایران خودرو به آن اذعان دارند. در شهریور ۱۴۰۱ هم با تاکید بر ناایمن بودن خودروها «مطالبه» ورود سپاه به صنعت خودروسازی برای ایمن کردن خودروها مطرح شد.

خبرگزاری دولتی ایرنا با استناد به آمار ارائه شده از سوی سازمان بین‌المللی وسایل نقلیه موتوری (OICA) از صعود ۳ پله‌ای ایران در رده‌بندی تولید کنندگان بزرگ خودرو و پیش افتادن ایران از انگلیس در این حوزه خبر داد.

نگاهی به آمار این سازمان نشان می‌دهد که خبر صحت دارد. با وجود اینکه نام ایران به دلیل تخمینی بودن آمارها در جدول رده‌بندی نهایی عنوان نشده اما با استناد به آمارهای موجود در این سایت ادعای مطرح شده صحیح است.

میزان تولید خودرو و قطعات تجاری مرتبط با این حوزه در ایران در سال ۲۰۲۲ تعداد ۱۰۶۴۲۱۵ بوده است. این آمار رشد ۱۹ درصدی تولید را نسبت به سال ۲۰۲۱ نشان می‌دهد.

این آمار ایران را در جایی بعد از جمهوری چک و قبل اسلواکی و بریتانیا قرار می دهد، یعنی در رده شانزدهم.

در این گزارش اشاره‌ای به کیفیت خودروها نشده و صرفا آمار تولید خودرو ارائه شده است. بحث درباره کیفیت پایین خودروهای ایرانی و ناامن بودن آنها بحث گسترده‌ای است که حتی خود سازندگان خودرو و رهبر جمهوری اسلامی هم به آن اذعان کرده‌اند.

از این رو فکت‌نامه با استناد به آمار موجود به گزارش ایرنا مبنی بر صعود سه پله‌ای ایران در رده‌بندی تولید کنندگان بزرگ خودرو و پیش افتادن ایران از انگلیس در این حوزه، نشان «نیمه‌درست» می‌دهد.