برو به محتوای اصلی
  • فکت‌نامه چیست؟
  • روش کار ما
English
پادکست
جستجو
خانهفکت‌خانهدرستی‌سنجی
شبکه‌های اجتماعی

شبکه‌های اجتماعی

تلگرام، توییتر، اینستاگرام، فیسبوک،...

تصویر بمبچه‌های شیمیایی که با ریزپرنده‌های سپاه از آسمان به سوی مدارس شلیک می‌شوند.

درستی‌سنجی

زمان خواندن: ۲ دقیقه

نادرست

تصویر بمبچه‌های شیمیایی که گفته شده سپاه در مسمومیت سریالی دانش‌آموزان با ریزپرنده پرتاب کرده است

اگر وقت ندارید …

  • در شبکه‌های اجتماعی، تصویری در حال گردش است که ادعا می‌شود بمبچه‌هایی شیمیایی هستند که سپاه‌پاسداران با ریزپرنده آنها را برای مسموم کردن دانش‌آموزان به مدارس پرتاب می‌کند.
  • در متن همراه این تصویر گفته شده که عذاب وجدان برخی از اعضای سپاه باعث انتشار آن شده است.
  • جستجوها نشان می‌دهد عکس منتشرشده قدیمی است؛ عکسی که نشانه‌هایی دست‌کم مربوط به شش سال پیش از انتشار آن در اینترنت وجود دارد. بنابراین نمی‌تواند مربوط به این روزها و گزارش‌های مسمومیت‌های سریالی در ایران باشد.
  • از سویی دیگر، نگاهی به گزارش‌ها نشان می‌دهد موسسه Bellingcat در سال ۲۰۱۷ به سراغ این موضوع رفته؛ پهپادهایی که بمبچه‌ای مشهور به «توپ‌بدمینتونی» shuttlecock را حمل می‌کنند.
  • به نظر می‌رسد این پهپاد متعلق به پلیس فدرال عراق باشد و آنها از آن علیه داعش‌ استفاده کرده باشند.
  • از این رو، این ادعا که عکس منتشر شده مربوط به ایران این روزها و گزارش مسمومیت‌های سریالی است، ادعایی نادرست است.

تصویری تحت عنوان «بمب‌های شیمیایی که با ریزپرنده‌های سپاه از آسمان به سوی مدارس شلیک می‌شوند» در شبکه‌‌های اجتماعی در حال گردش است.

با جست‌و‌جوی کلیدواژه‌ «بمب‌های شیمیایی» در توییتر می‌توان به گستردگی پخش این تصویر پی برد.

در برخی از توییت‌ها گفته‌شده که این تصویر را اعضای سپاه، به دلیل عذاب وجدان لو داده‌اند.

از این بمبچه‌ها چه می‌دانیم؟

بررسی‌ها نشان می‌دهد این بمبچه‌ها با نام نارنجک توپ‌بدمینتونی shuttlecock شناخته می‌شوند.

در مقاله‌ تحقیقی که موسسه Bellingcat سال ۲۰۱۷ در رابطه با استفاده از این نوع بمبچه‌ها در عراق منتشر کرد، نتیجه‌گیری شد که این بمبچه‌ها توسط پلیس فدرال عراق برای مقابله با داعش از ریزپرنده‌های Dji Matrice 100 پرتاب می‌شوند.

ویدیوی زیر که توسط که توسط یک کاربر توییتری منتشر و توسط Bellingcat تحلیل شده، یکی از حملات پهپادی پلیس فدرال عراق را با استفاده از این پمبچه‌ها و ریز پرنده Dji Matrice 100 نشان می‌دهد.

بازنشر یک عکس قدیمی

از سویی دیگر، جست‌وجوی معکوس تصویر در شبکه‌اجتماعی Reddit نشان می‌دهد که این تصویر دست‌کم شش سال پیش (ژوئن ۲۰۱۷) منتشر شده است. البته توضیحات این پست نادرست است اما تاریخ انتشار آن نشان می‌دهد که عکس مورد نظر نمی‌تواند مربوط به این روزها باشد.
ذکر این توضیح لازم است که بر اساس بررسی‌هایی که Bellingcat انجام داده، اگرچه داعش هم از بمبچه‌های مشابهی در عراق استفاده کرده است اما نکات تمایز دهنده‌ای در بمبچه‌های متعلق به پلیس فدرال عراق و داعش وجود دارند.

از این نکات می ‌توان به دم بدمینتونی، وجود حلقه ایمنی و فیوز منحصر به فرد اشاره کرد که متفاوت با بمبچه‌های داعش هستند، اشاره کرد.

در تصویر زیر، دو بمبچه اولی از سمت چپ متعلق به پلیس فدرال عراق هستند که با تصویری منتسب به سپاه پاسداران است مشابه هستند و تصویر سوم سه بمبچه متعلق به داعش را نشان می‌دهد.

در ماه مارس سال ۲۰۲۲، (یک سال پیش از نوشته‌شدن این گزارش)، وبسایت DroneXL که اخبار پهپادی را به صورت تخصصی بررسی می‌کند، این تصویر را منتشر کرده است.

در توییتر، نیز، کاربری در سال ۲۰۲۱ این تصویر را منتشر کرده است.

ضمن اینکه روی دست شخصی که این بمبچه‌ها را گرفته، خالکوبی دیده می‌شود؛ اتفاقی که بسیار بعید است در میان نیروهای سپاه پاسداران رخ دهد.

جمع‌بندی

این روزها در شبکه‌های اجتماعی مانند توییتر، تصویر دو بمبچه با این توضیح منتشر می‌شود که ادعا می‌کند مربوط به سپاه پاسداران و گزارش مسمومیت‌های اخیر در ایران بوده است.

جستجوها نشان می‌دهد این عکس دست‌کم مربوط به شش سال پیش است. کاربری در سال ۲۰۱۷ این عکس را در ردیت منتشر کرده است.

از سویی دیگر، گزارش موسسه روزنامه‌نگاری تحقیقی Bellingcat نشان می‌دهد این بمبچه‌ها مربوط به پلیس عراق است و آنها از آن برای مقابله با نیروهای داعش استفاده می‌کرده‌اند.

از این رو، می‌توان گفت این تصویر ارتباطی با این روزهای ایران و گزارش مسمومیت سریالی در مدارس ایران ندارد و فکت‌نامه به ادعایی که درباره این تصویر مطرح‌شده نشان نادرست می‌دهد.

نادرست

گفته یا آمار، نادرست است یا دست‌کم سندی معتبر آن را رد می‌کند.

درباره نشان‌های میرزاروش کار ما
پرش به فهرست

فکت‌نامه

فکت‌نامه اولین سایت درستی‌سنجی (فکت‌چکینگ) سیاسی درباره ایران است.

درباره ما

  • فکت‌نامه چیست؟
  • روش کار ما
  • نشان‌های میرزا
  • تیم ما

پروژه‌ای از

حریم خصوصی

این وبسایت تحت پروانه کریتیو کامنز اختیار-غیرتجاری اشتراک همانند 4.0 بین المللی است.