ماجرای حذف ۱۸ نام از لیست ممنوعیت ورود وزارت امور خارجه آمریکا

برخی رسانه‌ها روز چهارشنبه ۱۰ اسفند ۱۴۰۱ از حذف ۱۸ مقام رسمی جمهوری اسلامی ایران از فهرست مقام‌های تحریم و منع شده از ورود به خاک آمریکا خبر دادند.

به عنوان نمونه ایندیپندنت فارسی در گزارشی با عنوان «ممنوعیت ورود ۱۸ مقام نظام به آمریکا لغو شد؛ از مجتبی خامنه‌ای تا محمدرضا نقدی» منتشر کرد. این رسانه فارسی‌زبان ساعاتی بعد به متن گزارش اضافه و توییتی مستقل منتشر کرد و از به روزرسانی این فهرست خبر داد.

ایران‌اینترنشنال نیز در گزارشی به حذف نام مقام‌های بلندپایه جمهوری اسلامی از فهرست افراد تحریم‌شده و ممنوع‌الورود به آمریکا اشاره کرد و گفت در این‌باره از ند پرایس سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا سوال کرده و او قول پیگیری داده و پس از آن این فهرست به روز شده و نام افراد به لیست دوباره اضافه شده است.

خبرنگاران دیگر نیز این سوال را در نشست علنی خبرنگاران با سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا مطرح کردند و آقای پرایس وعده داد که مساله را بررسی و پاسخ این پرسش را ارائه خواهد کرد.

ساعاتی بعد، این فهرست در وب سایت وزارت امورخارجه آمریکا، به‌ روز رسانی شد و اسامی ۱۸ مقام حذف شده از جمله مجتبی خامنه‌ای و محمدرضا نقدی به این لیست بازگشت. چرایی حذف و اضافه شدن این اسامی روشن نیست ولی می‌تواند اشتباه این وزارتخانه در انتشار فهرستی ناقص بوده باشد.

براساس لایحه مصوب کنگره آمریکا، که در تاریخ ۱۰ اکتبر ۲۰۱۲ به قانون تبدیل شد رئیس جمهور آمریکا مکلف شد با همکاری وزارت خزانه‌داری و وزارت امور خارجه، مقام‌های ارشد جمهوری اسلامی ایران که در «حمایت از تروریسم بین‌المللی»، «اشاعه تسلیحات کشتار جمعی»، «فعالیت هسته‌ای غیرقانونی»، «نقض حقوق بشر در ایران و سوریه» مشارکت داشته‌اند را تحریم و از ورود آنها به خاک آمریکا جلوگیری و فهرست آنها را سالانه به کنگره گزارش کند.

براساس آخرین فهرست منتشر شده توسط وزارت امور خارجه آمریکا، که روز ۲۸ فوریه ۲۰۲۳ برابر با ۹ اسفند ۱۴۰۱ در وبسایت این وزارتخانه قرار گرفته ۶۳ نفر از مقام های جمهوری اسلامی به این شرح در لیست ممنوعیت ورود به آمریکا قرار گرفته‌اند:

فهرست مقام های تحریم شده ایران در سال ۲۰۲۲

وزارت امور خارجه آمریکا، در راستای قانون مصوب سال ۲۰۱۲ کنگره، سال گذشته نیز در تاریخ ۱۸ مارس ۲۰۲۲ فهرست را مقام‌های مسئول در جمهوری اسلامی که مشمول تحریم ها شده‌اند را به کنگره تقدیم کرد. در لیست سال ۲۰۲۲ نام ۶۱ مقام ایرانی آمده بود تنها تفاوت فهرست سال ۲۰۲۳ به نسبت فهرست سال گذشته، اضافه شدن نام محمدرضا استاد رئیس زندان دشتستان بوشهر و محمدرضا میرحیدری فرمانده نیروی انتظامی استان اصفهان است. مابقی افراد حاضر در لیست سال ۲۰۲۲ در فهرست سال ۲۰۲۳ نیز حضور دارند و نام کسی از این فهرست خارج نشده حتی نام فوت‌شدگان.

لیست تحریم شده‌هایی که در قید حیات نیستند

در فهرست منتشر شده توسط وزارت امور خارجه آمریکا نام پنج مقام ایرانی که پیشتر فوت کرده‌اند نیز به چشم می‌خورد. احتمالا دلیل عدم حذف نام آنها از این لیست، مشمول بودن اعضای خانواده آنها در لیست تحریمی‌ها است:

۱- حسن ایرلو روز ۳۰ آذر ۱۴۰۰ به گفته سخنگوی وزارت امور خارجه در اثر ابتلا به کرونا در یمن درگذشت.

۲- حسن فیروزآبادی در ۱۲ شهریور ۱۴۰۰ در ۷۰ سالگی بر اثر ابتلا به بیماری کرونا درگذشت.

۳- محمد حجازی ۲۹ فروردین سال ۱۴۰۰ بر اثر عوارض شیمیایی ناشی از جنگ تحمیلی درگذشت.

۴- قاسم سلیمانی جمعه ۱۳ دی‌ماه ۱۳۹۸ در حمله هلی‌کوپتری آمریکایی‌ها در فرودگاه بغداد کشته شد.

۵- رستم قاسمی وزیر مسکن و شهرسازی دولت ابراهیم رئیسی روز ۱۷ آذر ۱۴۰۱ بر اثر بیماری درگذشت.

اسامی تحریم‌شدگان غایب در فهرست سال ۲۰۲۲ و ۲۰۲۳

پیشتر برایان هوک، نماینده ویژه امور ایران در وزارت خارجه آمریکا در دولت دونالد ترامپ، روز پنجشنبه، در ۲۰ فوریه ۲۰۲۰ از تحریم پنج عضو شورای نگهبان از جمله: احمد جنتی، دبیر شورای نگهبان، محمد یزدی، عضو شورای نگهبان، عباسعلی کدخدایی، سخنگوی شورای نگهبان، سیامک ره‌پیک و محمدحسن صادقی مقدم دو مشاور حقوقی منصوب احمد جنتی خبر داده بود. ولی نام این پنج نفر در فهرست سال ۲۰۲۲ و ۲۰۲۳ حضور ندارد که دلیل آن روشن نیست.