ادعای گمراه‌کننده درباره نقش گاز فلفل در مسمومیت دختران دانش‌آموز

اگر وقت ندارید …

خبرگزاری مهر به نقل از فرماندار شاهین‌شهر نوشته «عامل انتشار گاز [فلفل] در یکی از مدارس شاهین شهر دستگیر شده است.»
آنچه درباره استفاده از گاز فلفل گفته شده -با فرض صحت- مساله‌ای مربوط به یک مدرسه خاص (دبیرستان ۲۲ بهمن شاهین‌شهر» است.
این اتفاق متفاوت از پدیده‌ای است که در روزهای اخیر در ایران در حال وقوع است. علائم گزارش شده از مسمومیت دانش‌آموزان در سراسر کشور، متفاوت از آثار گاز فلفل است.
دانش آموزی که به وسیله اسپری فضای کلاس را آلوده کرده خودش به این اقدام خود اعتراف کرده‌است.

روز چهارشنبه ۱۰ اسفند ۱۴۰۱، ساعت ۱۱:۴۵، هفت دانش‌آموز دبیرستان دخترانه ۲۲ بهمن شاهین‌شهر، به اورژانس منتقل شدند. درباره علت این حادثه گفته‌شده دانش آموزی به وسیله اسپری فضای کلاس را آلوده کرده‌است.

خبرگزاری مهر روز پنج‌شنبه‏ ساعت ۱۳:۰۸ در خبری به نقل از فرماندار شاهین شهر و میمه نوشت:

عامل انتشار گاز در یکی از مدارس شاهین شهر دستگیر شده است.

همین خبرگزاری روز چهارشنبه ساعت ۱۹:۵۹ در خبری به نقل از آموزش و پرورش اصفهان نوشته‌بود:

دانش‌آموزی که این عمل را انجام داده به این اقدام خود اعتراف کرده‌است.

براساس تعریف فکت‌نامه از نشان گمراه‌کننده «گفته یا آمار، نادرست نیست اما به گونه‌ای بیان شده تا بر فکت مهمی سرپوش بگذارد یا واقعیت را منحرف کند.» به دو دلیل:

۱. مسمویت‌های سریالی دختران دانش‌آموز

در روزهای ابتدایی اسفند ۱۴۰۱ جامعه ایران پس از افزایش گزارش مسمویت‌های سریالی مدارس دخترانه که به تعداد چندده‌تا در روز در سراسر کشور رسیده‌است، در التهاب به‌سر می‌برد.

فرض را بر این بگیریم که منبع اول مهر، جلال سلمانی مدیر روابط عمومی آموزش و پرورش استان اصفهان هم درست گفته‌باشد و این صرفا یک شیطنت کودکانه در یک مدرسه با اسپری فلفل بوده‌باشد.

بدیهی است نوع این اتفاق با آنچه در بقیه کشور گزارش شده متفاوت است. اسپری فلفل، کپسایسین، بر دریافت‌کننده‌های عصبی TRP را فعال می‌کند که حس سوزش و گرما ایجاد می‌کند. هیچ کدام از مدارس دیگر چنین گزارشی نداده‌اند. همچنین بوی آن با بوی میوه‌گندیده، یا سایر موارد دیگری که اشاره‌شده، فرق دارد.

In each of these chemical attacks, girls have reported smelling rotten fruit, mint or rotten eggs before the symptoms set in. Some students had to stay in the hospital for extended care and were ill still sick weeks after the incidents. https://t.co/9eDjtq0AIV @FRANCE24
— ERSHAD ALIJANI (@ErshadAlijani) March 1, 2023

بر فرض درست‌بدون ادعای جلال سلمانی، گاز فلفل نمی‌تواند باعث مسمومیت دانش‌آموزان شده‌باشد. اگر دانش آموزان این مدرسه مسموم نشده‌اند، این موضوع هیچ ربطی به مسمویت‌های سریالی دانش‌آموزان نداشته و در این زمینه، گمراه‌کننده است. ادعای مشابه دیگری از ایرنا هم‌زمان مدعی شده در مواردی بچه‌ها با استفاده از بمب بدبو (چیزی شبیه ترقه که بوی بد تولید می‌کند) تلاش دارند کلاس را با توجه به فضای موجود به تعطیلی بکشانند و مثلا از امتحان خلاص شوند.

چنین اخباری شائبه تلاش برای انحراف از واقعیت ایجاد می‌کند و برای همین گمراه‌کننده است.

۲. عامل انتشار گاز فلفل

مهر به نقل از سید محمدرضا کاظمی‌طبا فرماندار شاهین‌شهر و میمه مدعی شده:

عامل مسمومیت دختران دانش‌آموز تا اتمام تحقیقات نهایی دستگیر شده‌است… اعضای شورای تامین شهرستان شاهین شهر و میمه به این مسأله ورود کرده‌است. اگر چنانچه این اقدام به صورت عمدی باشد با قاطعیت با عوامل آن برخورد خواهد شد.

این درحالی است که همین خبرگزاری روز قبل نوشته:

دانش آموزی به وسیله اسپری فضای کلاس را آلوده می‌کند…. بلافاصله با پیگیری عوامل مدرسه دانش‌آموز ذکرشده شناسایی شده … دانش‌آموزی که این عمل را انجام داده به این اقدام خود اعتراف کرده است.

بر فرض درست بودن کل این ادعا، در خبر روز بعد به این مساله اشاره نشده و طوری بیان شده که انگار فرماندار شاهین‌شهر و میمه یک مساله امنیتی در سطح شهرستان را حل کرده‌است درحالی که روز قبل یک دانش‌آموز به شیطنت‌ خود پیش مسئولان مدرسه اعتراف کرده‌ است. چنین نقل اخباری به گونه‌ای بیان شده تا بر فکت مهمی سرپوش بگذارد و برای همین گمراه‌کننده است.