ادعای نادرست درباره داغ‌شدن هشتگ جانفدا در سطح جهانی

برخی از کانال‌های تلگرامی و حساب‌های کاربری در توییتر با انتشار یک تصویر از چند ترند توییتری اعلام کرده‌اند همزمان با سالروز کشته‌شدن قاسم سلیمانی در عراق، هشتگ «جانفدا» به داغ‌ترین کلیدواژه جهان تبدیل شده است. برخی سایت‌های خبری نیز این ادعا را تکرار کرده‌اند.

«جانفدا در سالروز شهادت سپهبد شهید حاج قاسم سلیمانی داغ ترین کلیدواژه جهان شد.
توییت ها و ریتوییت با موضوع شهادت حاج قاسم از بامداد امروز تا کنون بیش از ۲۲۳ میلیون بار در جهان دیده شده است.»

درباره هشتگ «جانفدا» چه می‌دانیم؟

جانفدا و Hero دو هشتگ طرفداران قاسم سلیمانی است که در سومین سالگرد کشته‌شدن او در توییتر زده شده است.

یکی از راه‌های پی‌بردن به اینکه آیا یک هشتگ در توییتر ترند شده یا نه، مراجعه به سایت getdaytrends.com است. در این سایت می‌توانید به تفکیک روز، هفته و سال، ببینید که آیا یک هشتگ در سطح جهانی و همچنین برای بسیاری از کاربران در سطح کشورهای مختلف، جزو ترندهای توییتر بوده است یا نه.

نگاهی به ترندهای توییتر در سطح جهان نشان می‌دهد که «جانفدا» در روز کشته‌شدن قاسم سلیمانی در لیست «ترند» توییتر قرار نداشته است و در گذشته نیز هیچگاه در سطح جهانی (worldwide) جزو ترندهای توییتر نبوده است.

اینجا می‌توانید جزئیات هشتگ «جانفدا» را ببینید.

نکته قابل توجه درباره ترندها در توییتر

توجه به این نکته ضروری است که ترند (Trend) شدن یک موضوع یا هشتگ در توییتر، لزوما به این معنا نیست که آن هشتگ بیشترین تعداد انتشار را در توییتر داشته باشد. توییتر بر اساس عوامل مختلف، یک هشتگ را در لیست ترندها قرار می‌دهد که البته تعداد توییت، می‌تواند یکی از مهم‌ترین آنها باشد. 

به عنوان مثال ممکن است عبارتی با صد هزار بار توییت و ریتوییت شدن، در لیست ترندهای توییتر نباشد اما یک توییت با ۱۰ هزار بار انتشار، به این لیست راه پیدا کند.

مثلا هشتگ MahsaAmini نیز هیچ‌گاه بر اساس الگوریتم توییتر در میان ترندهای جهانی قرار نداشته است، هر چند در روزهای مختلف در فهرست ترندهای ۲۸ کشور جهان قرار داشته است. هشتگ OpIran نیز در روز ۲۲ سپتامبر سال ۲۰۲۲ در رتبه ۵۰ جهانی قرار داشته است.

یک میلیون توییت و ۲۰ هزار حساب کاربری

توییتر تلاش می‌کند با استفاده از الگوریتم‌های مختلف، متوجه شود که آیا یک موضوع و هشتگ در توییتر موضوع داغی است یا نه. ممکن است حساب‌های کاربری جعلی، به صورت خودکار بارها و بارها یک عبارت را توییت کنند اما این عبارت، موضوع داغ کاربران واقعی در توییتر نباشد.

به عنوان مثال نگاهی به تعداد دفعات توییت شدن جانفدا نشان می‌دهد این هشتگ حدودا ۱/۲ میلیون بار منتشر شده اما تعداد حساب‌هایی که این تعداد توییت را ارسال کرده‌اند حدود ۲۲ هزار حساب کاربری است. وجود چنین نسبتی احتمالا نشانه آن است که بخش زیادی از این توییت‌ها به‌طور ماشینی تولید شده‌اند.

برای اینکه فهرست ترندهای توییتر (در سطح جهان) را دنبال کنید می‌توانید به گزارش‌های ترند عبارت‌ها در روزهای اول، دوم و سوم ژانویه مراجعه کنید و ببینید که ۵۰ هشتگ ترند توییتر کدام توییت‌ها بوده‌اند.

کانال‌های تلگرامی و برخی کاربران در شبکه‌های اجتماعی ادعا کرده‌اند در سالروز کشته‌شدن قاسم سلیمانی، هشتگ «جانفدا» داغ‌ترین کلیدواژه جهان بوده است. نگاهی به فهرست ترندهای توییتر نشان می‌دهد چنین ادعایی درست نیست و این هشتگ در سطح جهانی جزو ۵۰ هشتگ داغ نبوده است. بررسی‌ها نشان می‌دهد عبارت جانفدا حدود ۱/۲ میلیون بار و از سوی حدود ۲۲ هزار حساب کاربری توییت شده است؛ نسبتی که می‌تواند یکی از نشانه‌های استفاده از سیستم ماشینی برای تولید انبوه توییت باشد. فکت‌نامه به این ادعا نشان «نادرست» می‌دهد.