شبکههای اجتماعی
تلگرام، توییتر، اینستاگرام، فیسبوک،...
ویدیو زیر گرفتن یک شهروند توسط خودرو ضد شورش در بومهن در روز ۱۶ آذر
درست
در ۱۷ آذر ۱۴۰۱، ویدئویی در شبکههای اجتماعی با متن زیر منتشر شد:
این ویدیو از زیر گرفتن یکی از مردم با ماشینِ نیروهای جمهوریاسلامی، با شرح «امروز ۱۶ آذر بومهن» فرستاده شدهاست.
این ویدیو از زیر گرفتن یکی از مردم با ماشینِ نیروهای جمهوریاسلامی، با شرح «امروز ۱۶ آذر بومهن» فرستاده شده است.#مهسا_امینی pic.twitter.com/U2sBDUKVNp
— +۱۵۰۰تصویر (@1500tasvir) December 7, 2022
در ویدیو دیده میشود که راننده خودرو پلیس، عمدا بهدنبال زیرگرفتن شهروند معترض است و به او ضربهای هم میزند که در ادامه شهروند بلند شده و به راهش ادامه میدهد.
از همان لحظات اولیه انتشار برخی از کاربران این تصویر را برای راستیآزمایی به فکتنامه پیشنهاد دادهاند. در اینجا اطلاعاتی که در این تصویر دیده میشود را بررسی میکنیم.
در ویدیو ۳ علامت وجود دارد که مکان دقیق آن را مشخص میکند:
۱. میله تابلو راهنمای مسیر که از وسط بلوار تا یک ضلع آن کشیده شده است:
۲. ساختمانی با پنجرههای بزرگ
۳. سازه شیروانیدار زردرنگ روی سقف ساختمان
براین اساس پیدا کردن این مکان چندان مشکل نیست: بومهن، بلوار امام خمینی، دوربرگردان، روبهروی آتشنشانی بومهن، جنب کوچه صنایع (عرض: 35.728303 شمالی، طول: 51.886001 شرقی).
در تصویر نقشه گوگل، تابلوهای راهنمایی و سازه زرد رنگ بالای ساختمان دیده میشود.
همچنین در تصاویری که کاربران از محل روی گوگل ارث آپلود کردهاند نیز ساختمان با پنجره بزرگ، بعد از تابلوهای راهنمای مسیر، دیده میشود (تصویر زیر متعلق به سال ۱۳۹۱ است).
جهت سایهها در تصویر گوگل ارث نشان میدهد که این نقطه در ضلع جنوبی بلوار امام خمینی قرار دارد. همچنین موقعیت این نقطه از مسیر نشان میهد که با یک محوطه باز بهخاطر دوربرگردان وسط بلوار مواجه هستیم. از قضا کامیونی هم در ابتدای ویدیو درحال دوربرگردان از مسیر به سمت تهران، به مسیر جهت عکس به سمت دماوند است.
چراغهای وسط اتوبان در ویدیو نشان میدهد که در دوردست، پیچ جاده با نقشه در این موقعیت همخوانی دارد. سازه شیروانیدار زردرنگ روی سقف ساختمان از پاییز ۱۳۹۱، روی ساختمان با پنجرههای بزرگ اضافه شدهاست؛ یعنی کمتر از ۶ ماه بعد از ثبت تصویر بالا.
تابلوهای ساختمانها به راحتی قابل خواندن نیست. اما از روی نوشتهها پیداست که یک فروشگاه مصالح ساختمانی و دو تعمیرگاه خودرو در دو طرف آن دیده میشوند. در نقشه بلد، در این مکان چنین کسبوکارهایی ثبت شدهاند. اما چون تابلوها واضح نیست، نمیتوانیم به آنها استناد کنیم.
در مورد زمان ویدیو نمیتوان مستقیما چیزی گفت. براساس گزارش نزدیکترین ایستگاه هواشناسی، میدانیم که در آن روز و روز قبل بارندگی در بومهن اتفاق نیفتاده که با وضعیت کف خیابان، آنطور که در ویدیو دیده میشود، همخوانی دارد.
چنین ویدیویی یا ویدیوهای مشابه از چنین مکانی و در چنین وضعی، در هیچ پلتفرمی، پیش از ۱۶ آذر دیده نمیشود.
ویدیو دیگری از این مکان منتشر شدهاست. این ویدیو احتمالا از بالای یکی از ساختمانهای ضلع جنوبی بلوار گرفته شدهاست.
إيران - بومهن أطلقت القوات القمعية لنظام الملالي الإجرامي النار مباشرة على المتظاهرين العزل. #إیران #انتفاضة_حتى_إسقاط_النظام #التضامن_مع_الانتفاضة_الإیرانی pic.twitter.com/6wIo0gPWpL
— شبل اليمن (@tarikyemen8) December 9, 2022
در این ویدیو ایستگاه آتشنشانی دیده میشود.
نقشه بلد هم وجود ایستگاه آتشنشانی شهرداری بومهن را در این نقطه تایید میکند.
همچنین در ویدیو دوم، خودروی ضدشورش شبیه همان خودروی حملهکننده به سمت شهروند معترض در ویدیوی اول دیده میشود. موقعیت شعلههای آتش در کف بولوار در هر دو ویدیو هم منطبق است.
ویدیو سومی هم از آن محل وجود دارد که همان خودرو در آن مشاهده میشود.
زمان این دو ویدیو هم در همه کانالهای که منتشر شده، ۱۶ آذر ذکر شدهاست. براین اساس و بهطور غیرمستقیم میتوان زمان ویدیو را هم ثابت کرد.
بنابراین فکتنامه به ویدیو زیرگرفتن یک شهروند معترض با خودرو ضدشورش در ۱۶ آذر در بومهن نشان «درست» میدهد.
درست
گفته یا آمار واقعیت دارد، فکتهای قابل دسترس، درستی آن را تایید میکنند و نکته مهمی از قلم نیفتاده است.
درباره نشانهای میرزاروش کار ما