آمار نادرست فرمانده کل انتظامی درباره جمعیت دانش‌آموزان و اعتراض‌ها در مدارس

برخی رسانه‌ها در ایران، روز ۲۹ مهر ۱۴۰۱ به نقل از حسین اشتری، فرمانده کل انتظامی کشور نوشته‌اند:

«ما در کشور ۳۰ میلیون دانش‌آموز داریم و طبق آمار تنها یک درصد از این دانش‌آموزان اقدام به اعتراض کردند، ۱۱۰ هزار مدرسه در کشور وجود دارد که تنها در ۵۰ مدرسه اعتراضاتی روی داد.»

منبع این اظهارات گزارش خبرگزاری‌های تسنیم و باشگاه خبرنگاران جوان از سخنرانی حسین اشتری در نشستی است که در اصفهان برگزار شده است.

با این همه در نسخه آنلاین گزارش تسنیم و همین طور باشگاه خبرنگاران جوان چنین جمله‌ای وجود ندارد، اما پایگاه‌های خبری زیادی این جمله را عینا از این دو رسانه نقل کرده‌اند. از جمله می‌توان به خبرآنلاین و اعتمادآنلاین، انتخاب و سایت روزنامه کیهان اشاره کرد.

به نظر می‌رسد تسنیم و باشگاه خبرنگاران جوان این بخش از گزارش را پس از انتشار از روی سایت خود حذف کرده‌اند. دلیل این کار مشخص نیست و تاکنون هیچ توضیحی برای حذف این جمله ارائه نشده است. تا آنجایی که ما گشتیم هیچ فیلمی هم از صحبت‌های فرمانده کل انتظامی کشور پیدا نکردیم تا مطمئن شویم آیا این جمله عینا گفته‌های او است یا اینکه خبرنگاران تسنیم و باشگاه خبرنگاران جوان آن را به اشتباه نقل کرده‌اند.

صرف نظر از این موضوع، آمار منتسب به حسین اشتری درباره جمعیت دانش‌اموزان و جمعیت معترضان در شبکه‌های اجتماعی نیز بازتاب گسترده‌ای داشته است، بنابراین سوال اصلی این گزارش صحت آن چیزی است که به عنوان آمار نقل و منتشر شده است.

گزاره مطرح شده دو بخش دارد، بخش دوم آن آمارهای مربوط به تعداد دانش‌آموزان معترض است که ابزار قابل اعتمادی برای سنجش آن وجود ندارد، اما بخش اول، یعنی آمار وضعیت موجود درباره تعداد دانش‌آموازن و تعداد مدارس قابل درستی‌سنجی است.

بر اساس آخرین آمارهای موجود که در سالنامه آماری ۱۳۹۹ مرکز آمار ایران منتشر شده، تعداد کل دانش‌آموزان کل کشور در سال تحصیلی ۱۴۰۰-۱۳۹۹ در مجموع ۱۵,۶۶۶,۵۸۷ دانش‌آموز (شامل پیش‌دبستانی، ابتدایی، دوره اول و دوم متوسطه، بزرگسال و آموزش استثنایی) عنوان شده است. تعداد مدارس نیز طبق این آمار تا دو سال قبل ۱۴۵,۰۹۱ مدرسه بوده است.

اما اگر دوره‌های پیش‌دبستانی، آموزش استثنایی و آموزش بزرگسال را از محاسبات حذف کنیم، تعداد کل دانش‌آموزان ۱۴,۷۴۹,۰۶۹ و تعداد کل مدارس ۱۱۲,۰۲۷ مدرسه خواهد بود.

با این حساب مشخص است که بخش اول آمارهای فرمانده کل انتظامی درباره تعداد دانش‌آموزان و مدارس با آمارهای رسمی همخوانی ندارد.

خبرگزاری تسنیم و برخی رسانه‌های ایران، به نقل از حسین اشتری، فرمانده کل انتظامی کشور نوشته‌اند: «ما در کشور ۳۰ میلیون دانش‌آموز داریم و طبق آمار تنها یک درصد از این دانش‌آموزان اقدام به اعتراض کردند. ۱۱۰ هزار مدرسه در کشور وجود دارد که تنها در ۵۰ مدرسه اعتراضاتی روی داد.»

این بخش از گفته‌های این مقام انتظامی از متن خبر تسنیم حذف شده اما در سایر رسانه‌ها همچنان در دسترس است.

ما ابزاری برای برآورد جمعیت دانش‌آموزان معترض نداریم، اما می‌دانیم آمارهای اعلام شده درباره جمعیت دانش‌آموزان و تعداد مدارس با آمارهای رسمی همخوانی ندارد.

طبق آخرین گزارش آماری موجود، تعداد کل دانش‌آموزان مشغول به تحصیل در تمام دوره‌های آموزشی، شامل پیش‌دبستانی، ابتدایی، متوسطه، بزرگسال و آموزش استثنایی حدود ۱۶ میلیون دانش‌آموز، حدود نصف ادعای مطرح شده و تعداد مدارس کمی بیش از ۱۴۵ هزار مدرسه حدود ۱/۳ برابر آنچه گفته شده است.

با این اوصاف فکت‌نامه به این گفته حسین اشتری، فرمانده انتظامی کشور که «ما در کشور ۳۰ میلیون دانش‌آموز داریم و طبق آمار تنها یک درصد از این دانش‌آموزان اقدام به اعتراض کردند» نشان نادرست می‌دهد.