ادعای بی‌اساس روزنامه ایران درباره تامین مالی سلبریتی‌ها برای حمایت از معترضان ایرانی

روزنامه ایران ارگان رسمی دولت جمهوری اسلامی در شماره ۸۰۲۴ خود دو گزارش پیرامون فعالیت‌های سلبریتی‌های اینستاگرامی منتشر کرده است. این روزنامه در گزارش خود با عنوان «پول می‌گیرم استوری سیاسی می‌گذارم!» نوشته است سلبریتی‌های خارجی در ازای دریافت پول از اعتراضات اخیر مردم ایران حمایت کرده‌اند: 

«بنابر برخی گزارش‌ها بخشی از اینفلوئنسرهای خارجی که در آشوب‌های اخیر از اغتشاشگران حمایت کرده‌اند یا علیه ایران مطالبی سیاسی در قالب پست یا استوری منتشر کرده‌اند، در ازای آن مبالغ هنگفتی از برخی نهادهای مداخله‌گر بین‌المللی همچون سنتکام، رسانه‌های وابسته به خاندان سعودی و جریان‌های آشوب‌طلب و سلطنت‌طلب داخلی دریافت کرده‌اند.»

در پایین این گزارش تصاویر شش اینفلوئنسر (آنتونلا روکوزو، جی‌جی حدید، کایلی جنر، کیم کارداشیان، صدف بیوتی و خابی لیم) منتشر شده و نوشته شده این افراد «به دریافت پول برای تبلیغات سیاسی معروفند.»

با این همه در توضیحاتی که زیر عکس این افراد منتشر شده، هیچ اشاره‌ای به سابقه دریافت پول در ازای تبلیغات سیاسی اشاره نشده‌است. 

مبنای ادعای روزنامه ایران چیست؟ 

روزنامه ایران در گزارش خود هیچ سندی در تایید ادعای پرداخت پول به افراد شناخته شده برای انتشار پست و استوری در حمایت از مردم ایران ارائه نکرده است. در این گزارش صرفا به یکی از گزارش‌های پایگاه خبری اینسایدر اشاره شده  و می‌نویسد: 

«مدتی قبل، پایگاه خبری اینسایدر فاش کرده بود که دولت عربستان سعودی با پرداخت پول به چهره‌های معروف و پرطرفدار اینستاگرام از آنان برای پیشبرد پروژه‌های رسانه‌ای خود کمک گرفته است.
اینفلوئنسرهای مشهور جهان بابت هر پست یا استوری که می‌گذارند مبالغ هنگفتی دریافت می‌کنند. تفاوتی نمی‌کند که این استوری‌ها در ظاهر انسان‌دوستانه به نظر برسد یا اینکه تبلیغ کالای کمپانی‌های تجاری باشد؛ آنها در حقیقت به نوعی با همه چیز معامله می‌کنند.
بنابر برخی گزارش‌ها بخشی از اینفلوئنسرهای خارجی که در آشوب‌های اخیر از اغتشاشگران حمایت کرده‌اند یا علیه ایران مطالبی سیاسی در قالب پست یا استوری منتشر کرده‌اند، در ازای آن مبالغ هنگفتی از برخی نهادهای مداخله‌گر بین‌المللی همچون سنتکام، رسانه‌های وابسته به خاندان سعودی و جریان‌های آشوب‌طلب و سلطنت‌طلب داخلی دریافت کرده‌اند.» 

تلاش کردیم مقاله‌ یا گزارشی با محتوای مشابه در سایت اینسایدر پیدا کنیم و جستجوی ما در نهایت به گزارشی با عنوان «عربستان سعودی از اینفلوئنسرهای مسافرتی اینستاگرام برای کمک به ترمیم شهرت لکه دار خود استفاده می کند» رسید. گزارشی که ۳ سال پیش در تاریخ ۳۰ سپتامبر ۲۰۱۹ (۸ مهر ۱۳۹۸) منتشر شده است. 

محور این گزارش فعالیت‌های عربستان سعودی برای تبلیغ در حوزه گردشگری با استفاده از اینفلوئنسرهای خارجی است. در این گزارش آمده که حکومت عربستان در ازای پرداخت تمام هزینه‌های سفر گروهی از اینفلوئنسرهای حوزه گردشگری تلاش کرده تا چهره تخریب شده خود بعد از قتل جمال خاشقچی را ترمیم کند. جمال خاشقچی روزنامه نگار  مخالف حکومت عربستان بود که در اکتبر ۲۰۱۸ درست یک سال قبل از انتشار مقاله در سفارت عربستان در ترکیه به قتل رسید. 

به گزارش اینسایدر اینفلوئنسر هایی که به عربستان سفر کرده بودند اکثرا، گردشگر، عکاس و یا بلاگر بوده‌اند. گرچه دریافت هزینه‌های سفر برای این گروه از سلبریتی‌ها که در حوزه گردشگری فعالند امری مرسوم است اما در گزارش اینسایدر آمده که تعدادی از این افراد به خاطر شرایط حقوق بشری در عربستان حاضر به پذیرش این دعوت نشده‌اند. 

آیا حضور ۳ سال پیش اینفلوئنسرها در عربستان برای تبلیغ گردشگری قابل مقایسه با حمایت گسترده چهره‌های شناخته شده از اعتراضات ایران است؟ 

خیر. مقایسه دعوت از افراد شناخته شده برای تبلیغ گردشگری با حمایت از اعتراضات مردم ایران قیاس مع‌الفارق است. 

اولا، پروژه تبلیغ گردشگری یک امر متداول در بسیاری از کشورها است. حتی در ایران نیز بحث درباره تامین منابع مالی و دادن امتیاز های غیرمتعارف به پروژه‌های مانند فم‌تریپ مطرح بوده است. 

دوم، دعوت عربستان از اینفلوئنسرها، سلبریتی‌ها چهره‌های شناخته شده در شبکه‌های اجتماعی یک مساله پنهان نیست، چنانکه در گزارش اینسایدر هم آمده بسیاری از افرادی که به آنها پیشنهاد سفر به عربستان شده، در انتقاد از وضعیت حقوق بشر در این کشور حاضر به قبول دعوت دولت عربستان نشده‌اند.

سوم، تعداد و شهرت سلبریتی‌ها و چهره‌های شناخته شده‌ای که تاکنون در حمایت از زنان و معترضان ایرانی مطلب منتشر کرده‌اند، قابل قیاس با پروژه تبلیغ گردشگری در عربستان نیست. تاکنون ده‌ها چهره سرشناس بین‌المللی، فراتر از اینفلوئنسرهای شبکه‌های اجتماعی در اعتراض به جمهوری اسلامی و کشته شدن مهسا امینی اظهار نظر کرده‌اند؛ از نویسندگان سرشناس مانند جی‌کی‌رولینگ و مارگارت آتوود گرفته تا موسیقی‌دانان شناخته شده‌ای مانند راجر واترز تا ستارگان هالیوود و ورزشکاران. این در حالی است که در پروژه تبلیغ گردشگری در عربستان دایره شامل گروهی از اینفلوئنسرهای شبکه‌های اجتماعی بود که تازه همه‌شان حاضر به قبول دعوت دولت عربستان نشده بودند. 

چهارم، حمایت چهره‌های سرشناس از اعتراض‌های مردم ایران، یک موضع‌گیری با ابعاد اجتماعی سیاسی و انسانی است، در حالی که تبلیغ گردشگری در عربستان یک پروژه اقتصادی محدود به ارائه تجربه شخصی برخی افراد از سفر به این کشور است. 

پنجم، اگر به گزارش اینسایدر استناد کنیم منابع مالی حمایت از پروژه تبلیغ گردشگری در عربستان روشن است. در این گزارش به صراحت گفته شده دولت عربستان هزینه سفر سلبریتی‌ها به این کشور را تامین می‌کند، اما در گزارش روزنامه ایران بدون ارائه هیچ سندی صرفا به «برخی نهادهای مداخله‌گر بین‌المللی همچون سنتکام، رسانه‌های وابسته به خاندان سعودی و جریان‌های آشوب‌طلب و سلطنت‌طلب داخلی» اشاره شده است، بدون آنکه مشخص باشد منظور کدام نهادهاست. در این میان تنها یک اسم مشخص وجود دارد: سنتکام، ستاد فرماندهی مرکزی ایالات متحده آمریکا است. این نهاد، بودجه و شرح وظایف مشخص دارد. بعید و دور از ذهن است که منابع مالی که برای برنامه‌های نظامی - امنیتی از پیش تعیین شده، صرف پرداخت به سلبریتی‌ها برای انتشار پست‌ها و استوری‌های اینستاگرامی شود. 

ششم، اگر ادعای روزنامه ایران درباره پرداخت پول به سلبریتی‌ها درست باشد، هزینه آن بسیار بیشتر از تامین هزینه سفر گروهی و بازدید چند نفر از کشور عربستان است. قاعدتا پرداخت هزینه تبلیغ به سلبریتی‌هایی مانند کیم کارداشیان که در گزارش روزنامه ایران گفته شده درآمد آنها برای هر پست بعضا یک تا ۱/۵ میلیون دلار است، هزینه بسیار زیادی است که تامین آن بدون باقی ماندن ردی از آن بعید و دور از ذهن است.

روزنامه ایران می‌گوید «اینفلوئنسرهای خارجی در ازای پول‌های هنگفت از اعتراضات مردم ایران حمایت کرده‌اند.»

هیچ سندی در تایید ضمنی این ادعا ارائه نشده است. حجم و کیفیت حمایت چهره‌های سرشناس بین‌المللی، از نویسندگان، فیلسوفان، سیاستمداران گرفته تا موسیقی‌دانان، ستارگان هالیوودی، ورزشکاران و… از اعتراضا‌های اخیر مردم ایران به حدی گسترده‌ است که احتمال وجود یک کارزار مالی سازمان‌یافته را از بین می‌برد. 

نویسنده روزنامه ایران برای تایید ادعای خود به پروژه چند سال پیش عربستان سعودی برای تبلیغ گردشگری در این کشور با استفاده از اینفلوئنسرهای خارجی اشاره می‌کند، در حالی که مقایسه اعتراضات اخیر مردم ایران با یک پروژه گردشگری که نمونه‌های محدود آن در ایران نیز اجرا شده‌اند، قیاس مع‌الفارق است. 

برنامه‌ریزی و تامین مالی حمایت‌های گسترده سلبریتی‌ها از اعتراض‌های مردم ایران، نیازمند یک سازماندهی بسیار بزرگ و پرهزینه است. وجود چنین سازمان بزرگی بدون آنکه اثری از آن به بیرون درز کرده باشد، از نظر منطقی امکان‌پذیر نیست. 

با این اوصاف فکت‌نامه ادعای روزنامه ایران را بی‌پایه و اساس می‌داند و به آن نشان «نادرست» می‌دهد.