ادعای نادرست درباره مجازات زندان برای برافراشتن پرچم رنگین‌کمان در جام‌جهانی قطر

در شبکه‌های اجتماعی ایران ادعایی منتشر شده مبنی بر اینکه هر کس در مسابقات جام جهانی فوتبال در قطر پرچم LGBT را بلند کند به ۷ تا ۱۱ سال زندان محکوم خواهد شد. LGBT واژه‌ای اختصاری است که برای نامیدن مجموعه افراد دگرباش جنسی به کار برده می‌شود.

یک کاربر توییتر با نام «تا خرتناق فوتبالی» در این باره نوشته:

«سخنگوی قطر: هرکس پرچم LGBTQ رو در جام جهانی بلند کند، ۷ تا ۱۱ سال به زندان خواهد رفت ، ما اینجا در یک کشور اسلامی هستیم شما باید به دین، عقاید و فرهنگ ما احترام بگذارید.»

این توییت در تاریخ ۲۷ ژوئن ۲۰۲۲ (۶ تیر ۱۴۰۱) منتشر شد. به دنبال منبع آن در شبکه‌های اجتماعی و سایت‌ها جستجو کردیم و به توییت کاربری با عنوان @kunafa_says رسیدیم. به نظر می‌رسد توییت کاربر ایرانی ترجمه لفظ به لفظ آن توییت است. Kunafa کاربر قطری و ساکن دوحه است او در تاریخ ۲۵ ژوئن (۴ تیر ۱۴۰۱) این توییت را به زبان انگلیسی منتشر کرده که بازخورد گسترده‌ای هم داشت. اکانت این کاربر در حال حاضر تعلیق شده است و به نظر می‌رسد که این اتفاق بعد از راستی‌آزمایی ادعای او رخ داده است.

اما آیا این خبر صحت دارد و هر کس در جام جهانی قطر پرچم LGBT را بلند کند به زندان می‌افتد؟ آیا عضو جامعه LGBT بودن در قطر جرم است؟ مواجهه مقامات قطر با این افراد در رویداد پیش رو چگونه خواهد بود؟

اصل خبر چه بوده؟

آسوشیتدپرس در روز اول آوریل سال ۲۰۲۲ (۱۲ فروردین ۱۴۰۱) خبری با این تیتر منتشر کرد: «یک مقام قطری: ممکن است پرچم‌های رنگین کمانی، برای محافظت از هواداران، از آنان گرفته شود.»

این خبرگزاری با ژنرال ارشد، عبدالعزیز عبدالله الانصاری گفتگو کرده و او گفت که گرفتن این پرچم‌ها از افراد برای حفاظت از آنان در برابر حمله‌های احتمالی سایر تماشاچیان خواهد بود. او تاکید کرد که از حضور زوج‌های LGBT در قطر استقبال می‌شود و مشکلی در این باره وجود ندارد. این در حالی است که روابط مردان هم‌جنس‌خواه در این کشور جرم‌انگاری شده است.

الانصاری مسئول امنیت هشت استادیوم قطری است که از ۲۱ نوامبر تا ۱۸ دسامبر میزبان مسابقات جام جهانی فوتبال هستند.

به گفته الانصاری که، مدیر بخش همکاری‌های بین‌المللی و رئیس کمیته ملی مبارزه با تروریسم در وزارت کشور هم است، قطر مخالف تبلیغ بیش از حد (overt promotion) گروه‌های LGBT از طریق حمل پرچم‌های رنگین‌کمانی است. او می‌گوید: «اگر او (یکی از هواداران) پرچم رنگین کمان را بلند کرد و من آن را از او گرفتم، به این دلیل نیست که واقعاً می‌خواهم آن را بگیرم و به او توهین کنم، بلکه برای محافظت از او است… چون اگر من اینکار را نکنم، ممکن است شخص دیگری در اطرافش به (او) حمله کند... من نمی توانم رفتار کل مردم را تضمین کنم. و من به او می‌گویم: «لطفا! واقعا نیازی به بالا بردن آن پرچم در این محل نیست».

الانصاری در بخش دیگری از این گفتگوی یک ساعته خطاب به زوج‌های هم‌جنس‌خواه می‌گوید: «با هم اتاق رزرو کنید، با هم بخوابید، این دغدغه ما نیست…ما اینجا هستیم تا مسابقات را مدیریت کنیم.»

او خطاب به دگرباشان می‌گوید که اگر می‌خواهند عقاید خود را در این باره بیان کنند آن را در جامعه‌ای انجام بدهند که پذیرفته خواهد شد اما برای انجام این کار به قطر نروند و به کل یک جامعه با این کار «توهین» نکنند.

او در نهایت می گوید که «در اینجا ما نمی‌توانیم قوانین را تغییر دهیم، شما نمی‌توانید برای ۲۸ روز جام جهانی دین را عوض کنید.»

این سخنان مسئول برقراری امنیت مسابقات با واکنش‌های گروه‌های مدافع حقوق جامعه LGBT‌ هواداران فوتبال در کشورهای مختلف روبرو شد و این گروه‌ها می‌گویند که برای رفتن به قطر احساس امنیت نمی‌کنند. بعضی از این افراد از جمله طرفداران حقوق دگرباشان جنسی اهل ولز، به دلیل موضع کشور میزبان در مورد حقوق همجنسگرایان، مسابقات قطر را تحریم کردند.

بنابراین می‌توان گفت با وجود آنکه محدودیت‌هایی برای جامعه LGBT در قطر وجود دارد و این، نگرانی‌هایی را برانگیخته اما حرفی از دستگیری یا زندانی کردن این افراد به میان نیامده است.

در واقع می‌توان گفت که همه اجزای توییت مذکور نادرست است. اساسا مطلبی با عنوان «سخنگوی قطر» که این حرف به او نسبت داده شده وجود ندارد. عکس همراه توییت هم عکس ژنرال الانصاری نیست، بلکه متعلق به حسن السوادی، دبیرکل «کمیته عالی تحویل و میراث» جام جهانی قطر است، سازمانی که مسئول هماهنگی بین نهادهای دولتی و خصوصی است تا اطمینان حاصل شود که پروژه‌های زیرساختی و توسعه‌ای برای جام جهانی فوتبال ۲۰۲۲ به خوبی ارائه می‌شوند.

در مورد محتوای توییت و ادعاهای مطرح شده در آن هم چنانچه تاکید شد نه حرف از بازداشت که سخن از جلوگیری از تبلیغات و بالا بردن پرچم رنگین‌کمانی است و در مورد نوع برخورد هم فقط گفته شده که این پرچم از این افراد گرفته خواهد شد.

قطر، جام جهانی و دگرباشان

در قطر برای جامعه دگرباشان چالش‌های قانونی‌ای وجود دارد که افراد غیر LGBT با آن مواجه نیستند، قطر در کنار ۱۱ کشور دیگر از جمله ایران، افغانستان و عربستان از کشورهایی است که رابطه مردان همجنس را جرم انگاری کرده و این افراد ممکن است بابت آن تا ۳ سال به زندان بیافتند. علاوه بر قانون جزایی کشور قطر که برای رابطه جنسی مردان (مسلمان و غیرمسلمان) حکم جریمه و زندان تعیین کرده، در قطر دادگاه‌های شرعی هم وجود دارد که بر اساس آن مجازات مردان مسلمان همجنس‌گرا اعدام است، با وجود این تاکنون هیچ موردی از اجرای چنین حکمی در این کشور ثبت نشده است.

از همان سال ۲۰۱۰ و زمانی که قطر به عنوان میزبان مسابقات جام جهانی ۲۰۲۲ انتخاب شد نگرانی‌ها راجع به حضور هواداران دگرباش در این کشور بالا گرفت. سپ بلاتر، رییس وقت فیفا اطمینان داد که خواهان هیچ تبعیضی نیستند و در ورزشگاه‌ها بر روی همه گشوده خواهد بود. هر چند این اظهار نظر بلاتر وقتی انجام شد که پیش از آن در مورد این موضوع و وضعیت دگرباشان در قطر از او سوال شده بود و بلاتر به شوخی گفته بود که آنها وقتی در قطر هستند باید از روابط جنسی خودداری کنند و بابت این اظهار نظر به شدت مورد نقد قرار گرفت.

در سال ۲۰۱۳ هم باز یک مقام قطری در اظهار نظری مشابه الانصاری از قوانین کشورش دفاع کرد و گفت که تا روابط دگرباشان تظاهرات ظاهری در مکان‌های عمومی نداشته باشد مشکلی نخواهد بود.

حالا با نزدیک شدن به زمان برگزاری جام جهانی فوتبال در قطر در ماه می سال‌جاری خبر رسیده که برخی از هتل‌های موجود در لیست رسمی فیفا که جزو اقامتگاه‌های توصیه‌شده برای جام جهانی هستند، زوج‌های همجنس را نمی‌پذیرند. از ۶۹ هتل این لیست سه هتل از پذیرش رزرو خودداری کرده اند و 20 هتل دیگر هم گفتند تا زمانی که این زوج‌ها علنا همجنس‌گرا بودنشان را نشان ندهند مشکلی نخواهد بود.

در شبکه‌های اجتماعی ادعایی منتشر شده مبنی بر اینکه هر کس در مسابقات جام جهانی فوتبال در قطر پرچم LGBT را بلند کند به ۶ تا ۱۱ سال زندان محکوم خواهد شد. این جمله که به نقل از «سخنگوی قطر» در واقع ترجمه‌ای از یک توییت انگلیسی بوده است.

هیچ مقام قطری چنین چیزی نگفته است. اخیرا ژنرال عبدالعزیز عبدالله الانصاری که مسئول امنیت هشت استادیوم قطری در زمان جام‌جهانی است، در گفت‌وگو با آسوشیتدپرس گفته بود که گرفتن این پرچم‌ها از افراد برای حفاظت از آنان در برابر حمله‌های احتمالی سایر تماشاچیان خواهد بود. او تاکید کرد که از حضور زوج‌های LGBT در قطر استقبال می‌شود و مشکلی در این باره وجود ندارد. این در حالی است که روابط مردان هم‌جنس‌خواه در این کشور جرم‌انگاری شده است.

الانصاری خطاب به دگرباشان می‌گوید که اگر می‌خواهند عقاید خود را در این باره بیان کنند آن را در جامعه‌ای انجام بدهند که پذیرفته خواهد شد اما برای انجام این کار به قطر نروند و به کل یک جامعه با این کار «توهین» نکنند.

در قطر رابطه جنسی مردان با یکدیگر می‌تواند تا ۳ سال زندان در پی داشته باشد، علاوه بر قانون جزایی کشور قطر که برای رابطه جنسی مردان (مسلمان و غیرمسلمان) حکم جریمه و زندان تعیین کرده، در قطر دادگاه‌های شرعی هم وجود دارد که بر اساس آن مجازات مردان مسلمان همجنس‌گرا اعدام است، با وجود این تاکنون هیچ موردی از اجرای چنین حکمی در این کشور ثبت نشده است.

با وجود همه این موارد، هیچ مقام قطری صحبتی درباره حبس ۷ تا ۱۱ سال بابت در دست داشتن پرچم رنگین‌کمانی نکرده است. بنابراین ما به این ادعا نشان «نادرست» می‌دهیم.