بحث شش کلاس سواد داشتن ابراهیم رئیسی، رئیس جمهوری ایران، اولین بار در مناظرههای انتخاباتی ریاست جمهوری ۱۴۰۰ و توسط محسن مهرعلیزاده مطرح شد. مهرعلیزاده خطاب به رئیسی گفته بود: «شما در سطح کلاسیک شش کلاس سواد دارید، با این سواد نمیتوان اقتصاد را اداره کرد.» مهرعلیزاده همزمان تاکید کرده بود مطلع است که رییسی سواد حوزوی دارد و به آن احترام میگذارد.
فکتنامه پیش از این در جریان درستیسنجی ادعاهای مطرح شده در مناظرههای انتخاباتی ۱۴۰۰ به این گفته مهرعلیزاده که رییسی «شش کلاس سواد دارد»، نشان «گمراهکننده» داده بود. چرا که هر چند بر اساس شواهد موجود تحصیلات ابراهیم رئیسی در نظام آموزشی کشور مختص مقطع ابتدایی است، اما او پس از ۱۵ سالگی مشغول تحصیل در حوزههای علمیه بوده است.
با وجود این، بحث میزان تحصیلات ابراهیم رئیسی، باز هم هر از چند گاهی نقل شبکههای اجتماعی و رسانههای ایران میشود. مدتی است تصویری دستبهدست میشود که مدعیاست تصویر «گواهینامه ۶ ساله ابتدایی» ابراهیم رئیسی است که ادعا میکند او در سال ۱۳۳۹ در مدسه «رضوان طوس» با معدل «۱۱/۰۶» دوره ششساله ابتدایی را گذرانده است.
روز دوشنبه ۲۹ فروردین کانال تلگرامی سحام نیوز وابسته به حزب اعتماد ملی پستی منتشر کرد که در واقع بازنشر توییتی از هادی مهرانی، فعال سیاسی بود.
آن توییت در واکنش به چیزی که ادعا میشد در دیدار افطاری ابراهیم رئیسی با هنرمندان مطرح شده، منتشر شده بود. مهرانی در توییتر خود عکس یک پستِ احتمالا تلگرامی از یک منبع نامشخص را منتشر کرد که در آن ادعا شده بود ابراهیم رئیسی در دیدار با هنرمندان گفته: «زمانی که من درس میخواندم مقطع ابتدایی تا کلاس پنجم بود نه ششم، پنج کلاس آن زمان، معادل دکترای الان بود، خیلی سخت بود». ما هر چه در گزارشهای منتشر شده از این دیدار گشتیم چنین اظهاراتی نیافتیم. اما نکته اصلی این توییت آنجا بود که آقای مهرانی همراه این پست مدرکی را منتشر کرده و مدعی شد که این «گواهینامه ۶ ساله ابتدایی» ابراهیم رئیسی است. سحام نیوز هم اقدام به بازنشر آن کرده. در این میان هادی زنوزی، خبرنگار صدای آمریکا هم در توییتر خود آن را انتشار داد. در زمان نوشتن این مقاله آقای زنوزی با وجود آگاهی از جعلی بودن این تصویر همچنان آن را پاک نکرده است.
جستوجوی معکوس تصویر منتشر شده در گوگل ما را به این نتیجه رساند که این مدرک جعلی است. مدرک مزبور در واقع نسخه دستکاری شده از تصویر مدرک تحصیلی فرد دیگری است. شخصی به نام «غلامحسن نجفی خطبهسرا». مدرک ششم ابتدایی آقای نجفی با اعمال تغییراتی در عکس، نام، تاریخ و محل تولد، محل برگزاری امتحان و حتی معدل و شماره ثبت به نام ابراهیم رئیسی زده شده است.
در مورد آقای غلامحسن نجفی خطبهسرا تلاشهای ما برای فهمیدن اینکه ایشان چه کسی هستند و این مدرک بابت چه موضوعی منتشر شده بود بینتیجه ماند.
به عنوان مثال این مدرک در سال ۹۵ در یک وبلاگ آپلود شده، اما هیچ توضیح اضافهتری در مورد این فرد داده نشده است.
اما به هر روی با نگاهی به برخی نشانهها و مقایسه دو تصویر با اطمینان میتوان گفت که این مدرک تحصیلی که با عکس و اسم ابراهیم رییسی منتشر شده نسخه دستکاری شده گواهینامهای است که پیش از این به نام آقای نجفی خطبهسرا منتشر شده بود. همچنین در نسخه جعلی، نام مدرسه ابتدایی رئیسی «رضوان طوس» ذکر شده در حالی که رئیسی دوره ابتدایی خود را در مدرسه جوادیه گذرانده است.
از سوی دیگر نگاهی به تغییرات سیستم آموزشی ایران طی دههای اخیر نشان میدهد که تا سال ۱۳۴۶ نظام آموزشی ایران به دو دوره ۶ سال ابتدایی و ۶ سال متوسطه تقسیم میشد و از آن سال به بعد به سیستم ۵ ـ ۳ ـ ۴ یعنی پنج سال ابتدایی، سه سال راهنمایی و چهار سال متوسطه تغییر کرد. از این رو با فرض درستی تاریخی که برای تولد رئیسی ارائه میشود، یعنی سال ۱۳۳۹، او اساسا نمیتوانسته در سیستم ۶-۶ درس خوانده باشد و به احتمال زیاد دروس غیر حوزوی خود را (تا ۱۵ سالگی) در سیستم ۵ ـ ۳ ـ ۴ خوانده است.
از سوی دیگر اما این ادعای آقای رئیسی که پیش از این گفته بود «مثل هر دانشجویی دورههای تحصیلی را طی کردهام» هم «گمراه کننده» است و توسط فکتنامه بررسی شد. چرا که همانطور که گفتیم رئیسی پس از اتمام تحصیلات ابتدایی، تحصیلات خود را در حوزههای علمیه ادامه داد و از «دانشگاه عالی شهید مطهری» که شرایط ویژهای برای پذیرش دانشجو دارد، مدرک دکتری فقه و حقوق خصوصی گرفته است. مسیر طی شده توسط او «مثل هر دانشجویی» نبود زیرا او در زمان اخذ دکترا معاون اول رئیس قوه قضائیه و عضو چند شورا بوده است. صرف نظر از اعتبارسنجی پایاننامه و مدرک تحصیلی آقای رئیسی، باید گفت این روش معمولی نیست که همه دانشجویان برای گرفتن مدرک دکتری طی میکنند.
مدتی است که در شبکههای اجتماعی تصویری دستبهدست میشود که مدعیاست تصویر «گواهینامه ۶ ساله ابتدایی» ابراهیم رئیسی است. این تصویر جعلی و دستکاری شده است.
جستوجوی معکوس تصویر منتشر شده در گوگل نشان میدهد که این گواهینامه تحصیلی که با عکس و اسم ابراهیم رییسی منتشر شده نسخه دستکاری شده مدرکی است که پیش از این به نام فردی با نام «غلامحسن نجفی خطبهسرا» منتشر شده بود. مدرک ششم ابتدایی آقای نجفی با اعمال تغییراتی در عکس، نام، تاریخ و محل تولد، نام مدرسه، محل برگزاری امتحان و حتی معدل و شماره ثبت به نام ابراهیم رئیسی زده شده است.
از سوی دیگر با تغییر سیستم آموزشی ایران در سال ۱۳۴۶، ابراهیم رئیسی که متولد ۱۳۳۹ است دروس غیر حوزوی خود را (تا ۱۵ سالگی) در سیستم ۵-۳-۴ یعنی پنج سال ابتدایی، سه سال راهنمایی و چهار سال متوسطه خوانده، نه سیستم ۶-۶ یعنی دو دوره ۶ سال ابتدایی و ۶ سال متوسطه که پیش از آن دایر بوده است.
از این رو فکتنامه به تصویر منتشر شده و این ادعا که مربوط به «گواهینامه ۶ ساله ابتدایی ابراهیم رئیسی» است، نشان «نادرست» میدهد.