شبکه‌های اجتماعی
تلگرام، توییتر، اینستاگرام، فیسبوک،...
یک اثر هنری به شکل ربات به گونه‌ای طراحی شده که برای بقای خود، روغن‌هایی را که نشت کرده، جمع‌آوری می‌کند.
نادرست
«ربات روغن‌جمع‌کن»؛ داستان ترجمه یک پست نادرست
این روزها در شبکه‌های اجتماعی و به خصوص در اینستاگرام فارسی، ویدئویی درباره یک ربات دست‌به‌دست می‌شود که واکنش‌های زیادی را به همراه داشته. این ویدئو که برخی آن را با نام ویدئوی «ربات روغن‌جمع‌کن» می‌شناسند، ویدئویی ۲ دقیقه و ۱۶ ثانیه‌ای است که تصویر رباتی را در یک موزه نشان می‌دهد. این ربات یک بازوی مکانیکی است که مدام در حال جمع‌کردن مایعی قرمز رنگ شبیه به خون است.
توضیحی که روی ویدئو وجود دارد ادعا می‌کند این یک اثر هنری است که در آن ربات، مدام در حال جمع‌آوری روغن هیدرولیکی است که از آن نشت می‌کند. در زمان نوشته شدن این مطلب، ویدئو فقط در اکانت اصلی (یعنی اکانت امیرعلی ق سازنده پادکست جافکری) حدود ۷ میلیون بار دیده شده است.
اما ماجرا از چه قرار است؟ آیا ادعاهایی که در این ویدئو گفته شده درست است؟ منبع این صحبت‌ها چیست و درباره این ربات لازم است چه چیزهایی بدانیم؟
پست فارسی؛ ترجمه یک مطلب نادرست انگلیسی
پیش از آنکه به سراغ بررسی ادعاهای مطرح‌شده درباره «ربات» برویم، ابتدا می‌بینیم این نوشته فارسی، از کجا ترجمه شده است. پست فارسی می‌گوید صحبت‌هایی که روی ویدئوی فارسی قرار گرفته، ترجمه نوشته‌ای از حساب کاربری @Kricked در اینستاگرام بوده است.
بررسی‌ها نشان می‌دهد متن اصلی را فردی به نام جیمز پار James Kricked Parr در تاریخ ۹ نوامبر ۲۰۲۱ (۱۸ آبان ۱۴۰۰) در اینستاگرام منتشر کرده است. او یک سازنده موسیقی است و در لس‌آنجلس آمریکا زندگی می‌کند.
نگاهی به متن جیمز پار، نشان می‌دهد آنچه از سوی اکانت فارسی منتشر شده، ترجمه همین متن است.
با نگاهی به کامنت‌های درج‌شده زیر ویدئوی اصلی متوجه می‌شویم که بسیاری از کاربران به زبان انگلیسی توضیح داده‌اند که این گفته‌ها نادرستند. پست فارسی هم در پست خود نوشته که این «نوشته و داستان» برداشت شخصی صاحب اثر است و بر اساس یک تفسیر شخصی است.
ادعای مطرح‌شده چیست؟
توضیحاتی که روی ویدئو داده می‌شود به طور خلاصه این است: «یک بازوی رباتی، به گونه‌ای برنامه‌ریزی شده که مدام در حال جمع‌کردن روغن هیدرولیکی است. این روغن برای ادامه کار این ربات ضروری است اما در عین حال، مدام در حال نشت کردن است. ربات تلاش می‌کند این روغن را جمع کند تا زنده بماند. این ربات برای تماشاگران رقص شادی‌آوری می‌کند اما به مرور چون روغن بیشتری از آن نشت می‌کند، این رقص‌ها کمتر و کمتر می‌شود. ربات در نهایت در سال ۲۰۱۹ بر اثر قطع شدن برق می‌میرد.»
این متن در ادامه استدلال می‌کند که این ربات شبیه ما انسان‌هاست و در «سیستمی که عمدا طراحی شده تا ما رو شکست بده، مجبورمون می‌کنه طوری بازی کنیم که ثروتمندها برامون برنامه‌ریزی کردن».
اصل ماجرا چیست؟
ادعاهایی که درباره این ربات مطرح می‌شود تقریبا به کلی ساختگی است. رباتی که در ویدئو دیده می‌شود، یکی از مشهورترین آثار هنری سال‌های گذشته است اما نه روغنی جمع می‌کند، نه به مرور قابلیت رقصیدن خود را از دست داده و نه بر اثر نرسیدن برق از کار افتاده است.
درباره این اثر می‌توان توضیحات زیادی داد اما به طور خلاصه لازم است این موارد را درباره آن بدانیم:
این اثر هنری با نام «نمی‌توانم جلوی خودم را بگیرم» از سال ۲۰۱۶ میلادی در موزه گوگنهایم نیویورک نگهداری می‌شود.
خالقان این اثر، سان یوان و پنگ‌یو، دو هنرمند چینی هستند. این اثر هنری در واقع یک بازوی مکانیکی صنعتی است که یک مایع شبیه به خون (که روغن نیست بلکه ترکیبی از اتر سلولز در آب رنگی است) را در یک محیط دایره‌ای جمع‌آوری و پاکسازی می‌کند. در واقع حس‌گرهای این ربات به‌گونه‌ای است که وقتی تشخیص می‌دهد مایع رنگی به میزان زیادی پخش شده و از آن فاصله گرفته است، با کاردکی که دارد آن را جمع‌آوری می‌کند.
این ربات برای ۳۲ نوع رقص مختلف برنامه‌ریزی شده است و البته به افرادی که در اطرافش قرار دارند واکنش نشان می‌دهد.
این اثر همچنین در سال ۲۰۱۹ در نمایشگاهی هنری در ونیز به نمایش در آمده است.
برای دیدن اطلاعات بیشتر درباره این اثر می‌توانید به سایت‌های هایپرکریتیک و آرتسی مراجعه کنید.
تعبیرها و تفسیرهای مختلفی می‌توان از این اثر هنری داشت. گروهی آن را شبیه‌سازی زندگی در فضا می‌دانند و عده‌ای دیگر نیز آن را اثری علیه خشونت‌های خون‌بار در جهان تفسیر می‌کنند.
مساله‌ای به نام تفسیر
همان‌طور که دیدیم، ادعاهایی که درباره این ربات مطرح می‌شد، نادرست بود. ممکن است برخی بگویند توضیحات این ویدئو، تفاسیر مختلف از یک اثر هنری است و هر فردی می‌تواند تفسیر خود را از یک اثر هنری داشته باشد.
آنچه می‌دانیم این است که هم درباره این اثر و هم درباره بسیاری از آثار تجسمی، نمایشی و ادبی، تعابیر و تفاسیر مختلفی وجود دارد. اما چرا توضیحی که روی این ویدئو وجود دارد نادرست است؟ زیرا جدای از تفسیری که انجام شده، واقعیت‌هایی عینی درباره اثر تغییر داده شده است. فرض کنید شخصی بگوید کتاب شاهنامه فردوسی، داستان رومئو و ژولیت است و تفسیری بر اساس این حرف ارائه کند. مشکل، پیش از آنکه نوبت به بررسی تفسیر شود، در فرض ابتدایی نادرستی است که از کتاب فردوسی ارائه شده است. اینجا هم وقتی از ماجرای جمع‌کردن روغن، نشت روغن و از کار افتادن ربات صحبت می‌شود، صحبت از تفسیر متفاوت نیست بلکه بیان مواردی نادرست درباره یک اثر هنری است.
واکنش‌ها در شبکه‌های اجتماعی
با گذشت چند روز از انتشار این ویدئو، بسیاری از کاربران و حتی اکانت‌های مشهور در اینستاگرام نیز به غیرواقعی بودن ادعاهای آن واکنش نشان داده‌اند. یکی از مشهورترین واکنش‌ها، مربوط به اکانت سوریلند (سروش رضایی) است. این حساب کاربری که انیمیشن‌های طنز تولید می‌کند، با اشاره به ادعاهای نادرستی که در این ویدئو مطرح شده، به زبانی طنز، یک ویدئوی مشهور فارسی را به گونه‌ای متفاوت تفسیر می‌کند. این انیمیشن در زمان انتشار این گزارش حدود یک و نیم میلیون بار در اینستاگرام سوریلند دیده شده است.
جمع‌بندی
ویدئویی که این روزها در شبکه‌های اجتماعی و به خصوص در اینستاگرام فارسی دست‌به‌دست می‌شود، ادعا می‌کند یک اثر هنری به شکل ربات وجود دارد که هر روز در حال جمع‌آوری روغن‌هایی است که از آن نشت کرده است و یک روز بر اثر قطع‌شدن برق از کار می‌افتد. این ویدئو تا زمان نوشته‌شدن این گزارش حدود ۷ میلیون بار در اکانتی که آن را منتشر کرده دیده شده است.
اما این موضوع واقعیت ندارد. ویدئوها از رباتی گرفته شده که یک اثر هنری با نام «نمی‌توانم به خودم کمک کنم» است. این اثر در موزه گوگنهام نیویورک نگهداری می‌شود. ربات به گونه‌ای طراحی شده که مایعی قرمز رنگ (شبیه به خون) را از اطراف خود جمع‌آوری می‌کند و ماجرای نشت‌کردن روغن و از کار افتادن آن به کلی ساختگی است.
این نوشته ترجمه پستی است که سال گذشته میلادی از سوی یک آهنگساز ساکن لس‌آنجلس در اینستاگرام نوشته شده است. واکنش‌های زیادی به این ویدئو شده و بسیاری در شبکه‌های اجتماعی مطالبی درباره «نادرست» آن منتشر کرده‌اند.
