آیا هماهنگی با مواضع دولت آمریکا شرایط دریافت ویزای EB1_A است؟

حسن عابدینی مجری و کارشناس صدا و سیمای جمهوری اسلامی روز ۱۸ تیر ۱۴۰۰ در توییتی مدعی شد: «شرط دریافت ویزای EB1_A هماهنگی فعالیت متقاضی در شبکه‌های اجتماعی با مواضع دولت آمریکاست».

به نوشته عابدینی: «اگر چهره‌ای در فضای مجازی به سرزمین مادری تاخت، شاید در پی وطن جدید از طریق روادید نخبگان EB1_A است. شرط دریافت این روادید طبق قانون، میزان هماهنگی کارنامه ۵ سال اخیر متقاضی در شبکه‌های اجتماعی با مواضع دولت آمریکا است. وطن هتل نیست که اگر خدماتش خوب نبود با سیاه نمایی ترکش کنیم.»

?s=20

در این مطلب بررسی می‌کنیم که این ادعا از کجا آمده است و آیا ایالات متحده شرط پذیرش ویزای خود را هماهنگی فعالیت‌های افراد در شبکه‌های اجتماعی با سیاست‌های دولت آمریکا قرار داده است؟

این ادعا در ایران چه سابقه‌ای دارد؟

پیش از این، سایت‌های فارسی‌زبان نیز این ادعا را مطرح کرده بودند. به عنوان مثال سایت رجانیوز روز ۱۹ اسفند ۱۳۹۷ در گزارشی با عنوان «چرا سلبریتی‌ها اصرار دارند مواضع سیاسی بگیرند؟/ فعالیت سیاسی و اجتماعی، شرط صدور ویزای آمریکا!» به نقل از خبرگزاری رویترز نوشته است: «دولت آمریکا طی قوانینی که به‌تازگی تصویب کرده، از متقاضیان ویزای آمریکا در سراسر جهان می‌خواهد که سابقه‌ فعالیت خود در شبکه‌های اجتماعی طی پنج سال گذشته و همچنین اطلاعات بیوگرافی خود از ۱۵ سال گذشته را ارائه دهند. این ارزیابی‌ها بخشی از اقدامات جدید دولت ترامپ برای بررسی دقیق متقاضیان آینده‌ ویزای آمریکاست.» سایت رجا نیوز از این قانون جدید چنین نتیجه گرفته که «این مورد جدید که درباره افراد مشهور آنها را ناچار می‌کند در فضاهای عمومی و شبکه‌های اجتماعی، اظهارنظرهایی همسو با سیاست‌های دولت آمریکا داشته باشند.»

این گزارش بارها توسط اصولگرایان و رسانه‌های آنها، تکرار شده است.

ویزای EB1-A چیست؟

یکی از راه‌های مهاجرت به آمریکا، دریافت ویزای مهاجرتی EB1 با نام کامل Employment -Based Immigration است. برای اخذ این ویزا، فرد متقاضی نیاز دارد از سوی یک کارفرما در آمریکا استخدام و حمایت شود. یکی از زیرمجموعه‌های این ویزا، EB1-A یا Alien of Extraordinary Ability است. 

در این زیرمجموعه فرد متقاضی نیازمند کارفرما نیست، بلکه باید ثابت کند که در یکی از رشته‌های علمی، هنری، ورزشی یا تجاری، فرد ویژه و خاصی است.

راه اثبات این خاص‌بودن نیز این است که متقاضی، جوایز معتبر و مهم ملی یا بین‌المللی دریافت کرده باشد. 

گاهی در اخبار می‌شنویم که یک فوتبالیست رده‌های ملی، یا یکی از هنرمندان تراز اول کشور، دارای گرین کارت‌ آمریکا هستند. اکثر این افراد با همین روش صاحب گرین کارت و بعد شهروندی آمریکا شده‌اند.

ویزای مهاجرتی EB1-A هم ساده است و هم دشوار. سادگی آن به این است که متقاضی نیازمند پیدا کردن شغل و کارفرمایی که او را در پروسه دریافت ویزای شغلی حمایت کند نیست، کافی است که شخصا بنویسد که بعد از ورود به آمریکا در این زمینه کار خواهد کرد.  مثل اینکه علی دایی بگوید در آمریکا در فوتبال فعالیت خواهم کرد.

قاعدتا برای فردی مثل علی دایی پیدا کردن کار فوتبالی در آمریکا نباید دور از انتظار باشد. اما دشواری چنین ویزایی اثبات خاص بودن است. یعنی فرد اول باید در فیلد کاری خود شناخته شده و معتبر باشد تا بتواند خود را سرآمد معرفی کند. 

چه کسی شرایط اخذ ویزای EB1-A را دارد؟

هر کس سه ویژگی زیر را داشته باشد می‌تواند برای ویزای مهاجرتی EB1-A اقدام کند:

۱- کسی که جایزه‌ای معتبر و مهم در سطح ملی یا بین‌المللی دریافت کرده باشد.
۲- کسی که خواهان کار در آمریکا در همان زمینه تخصصی که در آن خود را خاص معرفی کرده باشد.
۳- منفعتی برای کشور آمریکا داشته باشد. (فرد متقاضی برای اثبات مفید بودن خود برای کشور آمریکا نیازمند ارائه هیچ ادله‌ای نیست بلکه به طور اتوماتیک وقتی متقاضی شرایط اول و دوم را دارد، برای کشور آمریکا مفید شناخته می‌شود.)

موضوع مهم این است که فرد باید اثبات کند دارای توانایی خاصی است. اثبات این قضیه تنها محدود به دریافت جایزه مهم ملی یا بین‌المللی نیست بلکه اگر فردی بتواند اثبات کند که:

۱- عضو انجمن علمی-هنری است که عضویت در آن مستلزم داشتن توانایی خاص است.
۲- انتشار مطلبی در مورد خلاقیت و خاص بودن فرد متقاضی در نشریات معتبر علمی یا رسانه‌های شناخته شده بین‌المللی.
۳- اگر در مقام داوری آثار دیگران در رشته‌ای خاص به صورت فردی یا گروهی مشارکت داشته باشد.
۴- انتشار مقاله علمی در نشریات معتبر علمی، دریافت جایزه ورزشی مهم، تولید اثر هنری قابل توجه یا کشف علمی یا کمک به تولید اثری صنعتی.
۵- دارا بودن نقشی مهم در سازمانی معتبر.
۶- دریافت دستمزد بالاتر از نرخ معمول که بیانگر خاص بودن باشد.
۷- فروش بالای یک اثر هنری.

همان‌طور که مشاهده می‌کنید در قوانین و بخش‌نامه‌های مخصوص به این نوع ویزا، به این موضوع اشاره نشده که فعالیت افراد در شبکه‌های اجتماعی باید مطابق سیاست‌های دولت ایالات متحده آمریکا باشد.

آیا آنچه در شبکه‌های اجتماعی پست یا توییت می‌کنیم می‌تواند به دریافت ویزای EB1-A کمک کند؟

خیر. همان‌طور که در مرور قوانین، بخش‌نامه‌ها و دستورالعمل‌ها دیدیم، مهم این است که فرد دارای توانایی بالایی باشد که او را در ردیف افراد خاص جامعه قرار داده باشد. بنابراین پست‌های اجتماعی جایگاهی در میان شروط دریافت ویزای EB1-A وجود ندارد.

هر چند همان‌طور که در ادامه توضیح می‌دهیم، دولت ایالات متحده در سال‌های گذشته برای بررسی سوابق افراد،‌ به طور کلی از آنها می‌خواهد که مانند مشخصات فردی و سوابق مسافرت‌ها، نشانی شبکه‌های اجتماعی خود را اعلام کنند.

بندی که در دولت ترامپ برای اخذ ویزا اضافه شده است چیست؟

در ماه می ۲۰۱۷ رسانه‌های آمریکا و دفتر واشنگتن خبرگزاری رویترز گزارشی از تصمیم دولت آمریکا برای افزودن بند «بررسی شبکه‌های اجتماعی و زندگینامه» به قانون بک گراند چک، متقاضیان ویزای آمریکا منتشر کردند. در همان گزارش مورد اشاره رجانیوز از رویترز که به قلم یگانه تربتی، منتشر شد، آمده که این قانون شامل حال همه متقاضیان ویزای آمریکا می‌شود. یعنی مختص سلبریتی‌ها و ویزای EB1-A نیست بلکه هر کسی از هر جای دنیا با هر ویزایی تصمیم سفر به آمریکا داشت باید در فرم‌های تقاضای ویزا اطلاعات اکانت خود را در شبکه‌های اجتماعی و اطلاعات زندگی‌نامه خود ضمیمه کند. در همین گزارش قید شده که این بند داوطلبانه است. هرچند خودداری از ارائه این اطلاعات می‌تواند فرایند صدور ویزا را به تاخیر بیندازد یا اساسا منتفی سازد.

این مصوبه در آمریکا منتقدان زیادی داشت. به نوشته نیویورک تایمز ۱۴ میلیون مسافری که با ویزای غیر مهاجرتی وارد آمریکا می‌شدند را نیز تحت تاثیر قرار می‌داد. 

با این وجود، در هیچ کدام از گزارش‌های منتشر شده، چنین ادعایی مطرح نشد که دولت آمریکا به کسانی ویزا می‌دهد که در شبکه‌های اجتماعی هم‌راستا با سیاست‌های دولت آمریکا مطلبی منتشر کرده باشد.

 

آیا قانون بررسی سوء پیشینه فقط مربوط به ایالات متحده است؟

قانون بک گراند چک، جدید و محدود به آمریکا نیست. همه کشورهای دنیا هنگام صدور ویزا، مطابق قوانین و مقررات خود، سوابق فرد متقاضی ویزا را بررسی می‌کنند. آمریکا در دوره ترامپ مقررات بک‌گراند چک صدور ویزا را سخت‌تر کرد. این سخت گیری بیش از آنکه دامن سلبریتی‌ها را گرفته باشد، شامل کسانی می‌شود که پیشتر به سادگی ویزای توریستی دریافت می‌کردند. معمولا نخبگان، آن هم مشمولان ویزای EB1-A به دلیل شهرت بالا و توانایی‌های خاصی که دارند، خیلی سریع و آسان ویزای مهاجرتی می‌گیرند و دولت آمریکا نه تنها با ورود این افراد مشکل ندارد بلکه برای جذب آنها تلاش می‌کند و به سرعت به تقاضای آنها پاسخ می‌دهد.

جمع‌بندی

حسن عابدینی مجری سازمان صدا و سیما روز ۱۸ تیر ۱۴۰۰ در توئیتی مدعی شد: «شرط دریافت ویزای EB1_A هماهنگی فعالیت متقاضی در شبکه‌های اجتماعی با مواضع دولت آمریکاست».

ویزای مهاجرتی EB1-A از زیرمجموعه ویزاهای شغلی است که به افرادی اعطا می‌شود که در زمینه تخصصی در کشور خود و یا در سطح بین‌المللی سرآمد باشد؛ نخبگان هنری، علمی، آموزشی و ورزشی در هر کشور.

در سال ۲۰۱۷، رسانه‌های آمریکا از اضافه شدن بند «بررسی شبکه‌های اجتماعی و زندگینامه» به روند بررسی ویزا (نه فقط EB1-A) خبر دادند که از متقاضی می‌خواهد که اطلاعات حساب‌های شبکه‌های اجتماعی و زندگی‌نامه خود را هم ضمیمه فرم‌های ویزا بکند. این بند داوطلبانه است هرچند خودداری از ارائه این اطلاعات می‌تواند پروسه صدور ویزا را به تاخیر بیندازد یا اساسا منتفی سازد.
با این وجود گزارشی مبنی بر منوط شدن صدور ویزا به هم‌راستا بودن محتوای شبکه‌های اجتماعی افراد با سیاست‌های آمریکا وجود ندارد. این قانون جدید در واقع بخشی از برخورد سختگیرانه با متقاضیان ورود به آمریکا است. 

فعالیت در شبکه‌های اجتماعی هرچقدر هم‌راستا با سیاست‌های آمریکا باشد، منجر به امتیازی برای گرفتن ویزای آمریکا نمی‌شود. این در حالی است که فعالیت خلاف منافع و سیاست‌های آمریکا مثل عضویت در بسیج و سپاه پاسداران به دلیل تروریستی دانستنش از سوی آمریکا و یا به دلیل تحریم سپاه، می‌تواند منجر به محرومیت افراد از دریافت ویزای آمریکا و ورود به این کشور شود. 

از این رو، «فکت‌نامه» به ادعای حسن عابدینی خبرنگار سازمان صدا و سیما مبنی بر اینکه: «شرط دریافت ویزای EB1_A هماهنگی فعالیت متقاضی در شبکه‌های اجتماعی با مواضع دولت آمریکاست» نشان «نادرست» می‌دهد.