آمار وزیر بهداشت از واکسیناسیون کووید ۱۹ در کره جنوبی و ژاپن

سعید نمکی وزیر بهداشت جمهوری اسلامی ایران در یک سخنرانی در تاریخ ۲۷ فروردین ۱۴۰۰ به وضعیت واکسیناسیون در ایران اشاره کرد و آمارهایی را درباره تعداد دوزهای تزریق‌شده واکسن کرونا در چند کشور از جمله کره جنوبی و ژاپن اعلام کرد. او گفت کره جنوبی تا کنون ۶۱ هزار دوز و ژاپن ۶۴۲ هزار دوز واکسن کرونا تزریق کرده‌اند. آیا این اعداد درست است؟ در این مطلب به این سوال پاسخ می‌دهیم که آیا آمارهای رسمی با ادعاهای وزیر بهداشت منطبق است یا نه.

وزیر بهداشت ایران چه آماری را مطرح کرد؟

سعید نمکی وزیر بهداشت جمهوری اسلامی ایران روز جمعه ۲۷ فروردین در جلسه ستاد استانی مقابله با کرونا در استان کرمانشاه اعلام کرد: «من یک آمار به شما بدهم. تایوان تا دیروز ۲۷۱۱۳ دوز واکسن تزریق کرده است، ویتنام ۵۸ هزار دوز، کره جنوبی ۶۱ هزار دوز (البته ۱/۴ میلیون دوز توزیع کرده و۶۱ هزار تا زده است)، ژاپن ۶۴۲ هزار دوز واکسن زده، عمان ۱۹۳ هزار دوز، مصر ۱۶۵ هزار دوز، عراق ۱۵۳ هزار دوز و جمهوری اسلامی ایران نزدیک ۵۰۰ هزار دوز و تا هفته آتی به یک میلیون و ۳۰۰ هزار خواهد رسید. اینکه بعضی‌ها می‌گویند ما عقبیم ما از چه عقبیم؟»

آیا آمار آقای نمکی درباره ژاپن و کره جنوبی اعلام کرد درست است؟

خیر. آمارهایی که از سوی وزیر بهداشت جمهوری اسلامی درباره واکسیناسیون در کره‌جنوبی و ژاپن اعلام کرد، نادرست است و فاصله زیادی با آمارهای رسمی اعلام شده از سوی این کشورها دارد. 

با کره جنوبی آغاز می‌کنیم؛ کشوری که تعداد دوزهای تزریق‌شده در آن بیش از ۲۳ برابر عددی است که وزیر بهداشت در سخنرانی خود ادعا کرده است. آمارهای رسمی نشان می‌دهد تا تاریخ ۱۵ آوریل (۲۶ فروردین) دقیقا ۱,۴۴۰,۲۲۴ دوز در کره جنوبی تزریق شده است. این در حالیست که نمکی اعلام می‌کند تنها ۶۱ هزار دوز واکسن کرونا در این کشور تزریق شده است. 

درباره ژاپن نیز اتفاقی مشابه رخ داده است و تعداد دوزهای تزریق‌شده، تقریبا سه برابر آمارهای اعلام‌شده از سوی وزیر بهداشت ایران است. در حالی که وزیر بهداشت ایران اعلام می‌کند ۶۴۲ هزار دوز واکسن در ژاپن تزریق شده آمار واقعی تا تاریخ ۱۵ آوریل (۲۶ فروردین) دقیقا ۱,۸۵۳,۷۲۹ دوز را نشان می‌دهد.

در ایران نیز بر اساس آمارهایی ارائه شده از سوی دولت ایران تا تاریخ ۱۴ آوریل (۲۵ فروردین ۱۴۰۰) تعداد ۴۶۲,۶۴۲ دوز واکسن تزریق شده است. 

در این جدول می‌توانید آمارهای واقعی و ادعاهای وزیر بهداشت ایران را مشاهده کنید.

 

آمارهای وزیر بهداشت ایران از کجا آمده است؟

آقای نمکی به هر دلیلی آمار دیگری را به جای «تعداد دوز واکسن تزریق شده» در ژاپن و کره جنوبی اعلام کرده است.

اما چه حدس‌هایی درباره عدد ۶۱ هزار دوز کره جنوبی و ۶۴۲ هزار دوز ژاپن که از سوی نمکی اعلام شده می‌توان زد؟ 

بررسی آمارها نشان می‌دهد وزیر بهداشت ایران، از اعدادی استفاده کرده که مربوط به دریافت «هر دو دوز» واکسن کروناست. در بسیاری از کشورها از جمله ژاپن و کره جنوبی، تعداد کمتری از افراد، هر دو دوز واکسن کرونا را دریافت کرده‌اند. 

سعید نمکی همین عدد را به جای تعداد کل دوزهای تزریق‌شده معرفی کرده است. مثلا در کره جنوبی، حدود یک میلیون و ۴۰۰ هزار نفر، واکسینه شده‌اند. وزیر بهداشت اما اعلام می‌کند ۶۱ هزار دوز واکسن در این کشور تزریق شده است. 

آقای نمکی درباره ژاپن هم «تعداد افرادی که دو دوز کامل واکسن را دریافت کرده‌اند» یعنی ۶۷۸۴۰۵ نفر را به عنوان «تعداد دوزهای تزریق‌شده واکسن کرونا در ژاپن» معرفی می‌کند. اینجاست که پذیرفتن فرضیه «سهوی» بودن این اشتباه، سخت‌تر می‌شود.

از سویی دیگر عددی که وزیر بهداشت در همین سخنرانی به عنوان «واکسن توزیع‌شده» در کره جنوبی اعلام می‌کند (یعنی حدود یک میلیون و ۴۰۰ هزار دوز)، نزدیک به عدد واقعی تعداد افرادی است که حداقل یک بار واکسن کرونا دریافت کرده‌اند. سوال اینجاست که آیا برای او این سوال پیش نیامده که در چه فرایندی ممکن است کشوری یک میلیون و ۴۰۰ هزار دوز از واکسن کرونا را توزیع کند اما تنها ۶۱ هزار دوز را تزریق کرده باشد.

آیا همه اعدادی که نمکی اعلام کرده نادرست هستند؟

خیر. آمارهای سعید نمکی درباره تعداد دوزهای تزریق‌شده در کشورهای تایوان، ویتنام، عمان، مصر و عراق، نزدیک به آمارهای رسمی است. اختلاف قابل توجه مربوط به ژاپن و کره جنوبی است. 

جمع‌بندی

سعید نمکی وزیر بهداشت ایران اعلام کرده است که میزان دوزهای تزریق‌شده واکسن کرونا در دو کشور کره جنوبی و ژاپن به ترتیب ۶۱ هزار و ۶۴۲ هزار دوز است. آمارهای رسمی اما نشان می‌دهد در کره جنوبی بیش از یک میلیون و ۴۴۰ هزار دوز و در ژاپن بیش از یک میلیون و ۸۵۰ هزار دوز واکسن کرونا تزریق شده است. اعداد واقعی واکسیناسیون در کره جنوبی ۲۳ برابر عددی است که وزیر بهداشت ایران اعلام کرده است. واقعیت در ژاپن نیز تقریبا سه برابر چیزی است که سعید نمکی در آمارهای خود اعلام کرده است.

بررسی بیشتر آمارها نشان می‌دهد که وزیر بهداشت ایران آمارهای مربوط به «تعداد افرادی که هر دو دوز واکسن» را دریافت کرده‌اند به جای «تعداد دوزهای تزریق‌شده» اعلام کرده است؛ اتفاقی که وقتی دو بار رخ داده، احتمال سهوی بودن آن را کاهش می‌دهد.

با توجه به اینکه دو آمار اشتباه در این سخنرانی وجود دارد، فکت‌نامه به ادعای وزیر بهداشت ایران درباره وضعیت واکسیناسیون در ژاپن و کره‌جنوبی، نشان «شاخ‌دار» می‌دهد.