باشگاه خبرنگاران جوان
وبسایت خبری
کمک ۳/۷ میلیون دلاری اوباما به آزمایشگاه ووهان؛ او در سال ۲۰۱۴ به همهگیری کرونا اشاره کرده بود.
نادرست
یکی از ادعاهایی که ماههاست در شبکههای اجتماعی و وبسایتها در ایران و سایر کشورهای جهان دستبهدست میشود، این است که باراک اوباما، کمکی ۳/۷ میلیون دلاری به آزمایشگاه ووهان در چین کرده است و از آنجایی که «ویروس کرونا، در آزمایشگاه تولید شده»، کمک اوباما یک توطئه برای رسیدن به اهداف مشخص بوده است.
باشگاه خبرنگاران جوان به تازگی در خبری، با اشاره به سخنرانی باراک اوباما در سال ۲۰۱۴، چنین ادعاهایی را تکرار میکند؛ ادعایی که بعدتر ردپای آن را میتوان در شبکههای اجتماعی مثل اینستاگرام نیز پیدا کرد.
اما ماجرای کمک ۳/۷ میلیون دلاری اوباما به آزمایشگاه ووهان چیست؟ آیا اوباما چنین کاری کرده است؟ آیا او در سخنرانی سال ۲۰۱۴ خود، به همهگیری کرونا اشاره کرده؟ آیا اینها به معنای آزمایشگاهی بودن ویروس کروناست؟ پاسخ به این سوالها را میتوانید در ادامه بخوانید.
ماجرای کمک ۳/۷ میلیون دلاری اوباما به آزمایشگاه ووهان، بیش از هر زمان، هنگامی در رسانهها منعکس شد که دونالد ترامپ، رئیس جمهور آمریکا در تاریخ ۱۷ آوریل در یک کنفرانس خبری، به سوال خبرنگار Newsmax در این باره پاسخ داد. خبرنگار از ترامپ خواست درباره این کمک مالی توضیح دهد. ترامپ نیز در پاسخ گفت اوباما که به آزمایشگاه ووهان، مبلغ ۳/۷ میلیون دلار پول داده است. او ادعا کرد به تازگی از این کمک مطلع شده و به زودی آن را متوقف خواهد کرد.
اما این توضیح ترامپ، نادرست است. بر اساس گزارشهای رسمی، بین سالهای ۲۰۱۴ تا ۲۰۱۹، «بنیاد ملی بیماریهای آلرژی و بیماریهای عفونی» یکی از زیرمجموعههای موسسه ملی سلامت آمریکا NIH ۳/۷ میلیون دلار به سازمان غیردولتی EcoHealth Alliance برای تحقیق در زمینه «بررسی ریسک ظهور ویروسهای کرونا از طبیعت در چین» کمک مالی کرده است. این سازمان از این راه گروهها و موسسههای گوناگونی را که در این زمینه پژوهش میکنند حمایت میکند. اسناد نشان میدهد تنها بخشی از این بودجه در اختیار موسسه همهگیریشناسی ووهان (آزمایشگاه ووهان) قرار گرفته است که ۷۰۰ هزار دلار از این کمک نیز در زمان ریاست جمهوری ترامپ پرداخت شده است.
پیش از این، دیلی میل ادعای پرداخت چنین مبلغی را اعلام کرده بود.
بنابراین به طور خلاصه میتوان گفت این ادعا که اوباما مبلغ ۳/۷ میلیون دلار به آزمایشگاه ووهان اختصاص داده، گزارهای نادرست است. دولت آمریکا، هم در دوره اوباما و هم در دوره ترامپ، طی یک دوره چند ساله، کمکهایی را به طور غیرمستقیم به چند موسسه انجام داده استاند که بخشی از آن به آزمایشگاه ووهان اختصاص یافته است.
سایت درستیسنجی Snopes هم این ادعا را بررسی کرده است.
یکی دیگر از ادعاهایی که در مطلب باشگاه خبرنگاران جوان مطرح شده، این است که اوباما، کووید ۱۹ را پیشبینی کرده و ادعا کرده این ویروس آزمایشگاهی است.
باراک اوباما روز دوم دسامبر سال ۲۰۱۴ از موسسه ملی سلامت آمریکا NIH در ایالت مریلند بازدید میکند. او در این بازدید سخنرانیای انجام میدهد که باشگاه خبرنگاران جوان نیز بخشی از آن را استفاده کرده است. متن کامل سخنرانی را میتوانید از اینجا بخوانید.
اوباما در بخشی از سخنرانی خود درخواست میکند که بودجه بیشتری در اختیار پژوهشهای مربوط به بیماری همهگیر «ابولا» انجام شود.
او در این سخنرانی توصیه میکند تمهیدات کافی برای مقابله با این بیماری صورت گیرد و به اهمیت آمادگی ایالات متحده و همچنین جامعه جهانی در مواجهه با بیماریهای همهگیر تاکید میکند. او میگوید: «ما نباید بگوییم در مواجهه با ابولا خوششانسی آوردهایم زیرا این بیماری به طور آشکار، تاثیرات ناگواری بر غرب آفریقا داشته است.» اوباما بعد از این جمله هشدار میدهد در آینده، ممکن است یک ویروس دیگری مانند آنفلوآنزای اسپانیایی که از طریق هوا منتشر میشود، باعث مرگ و میر افراد شود و باید زیرساختهای لازم برای مقابله با گسترش آن در آمریکا و جهان فراهم شود . او نه به ساختن ویروس کرونا اشارهای میکند و نه درباره انتشار آن چیزی میگوید.
این ویدئو نه تنها در فضای فارسی، بلکه به دیگر زبانها نیز دستبهدست میشود و سایت درستیسنجی Snopes نیز آن را درستیسنجی کرده است. آنها نشان میدهند که اوباما چگونه سال ۲۰۱۴ نسبت به همهگیری یک بیماری مسری، هشدار داده است.
جمعبندی
ادعای سایت باشگاه خبرنگاران جوان درباره اینکه اوباما، ۳/۷ میلیون دلار به آزمایشگاه ووهان در چین کمک مالی کرده و اینکه درباره «تولید» یک ویروس و انتشار آن سخنرانی کرده، ادعایی نادرست و بیاساس است.
اسناد رسمی دولت آمریکا نشان میدهد کمک مالی، در یک دوره چند ساله به چند موسسه تحقیقاتی اختصاص یافته و هم در دوره اوباما و هم در دوره ترامپ، وجود داشته است. ضمن اینکه ویدئوها و گزارشهایی که به صورت رسمی وجود دارد نشان میدهد باراک اوباما سال ۲۰۱۴ در بازدید از مرکز ملی سلامت در آمریکا، نسبت به آمادگی برای مقابله با بیماریهای همهگیر هشدار داده و درخواست کرده کمکهای مالی بیشتری در اختیار مطالعات مربوط به ابولا انجام شود. این سخنرانی نه ارتباطی با کرونا دارد و نه در آن به ساختن ویروس یا انتشار آن اشارهای شده است.
بنابراین فکتنامه به ادعای کمک ۳/۷ میلیون دلاری اوباما و به آزمایشگاه ووهان و همچنین پیشبینی اوباما درباره آزمایشگاهی بودن کرونا، نشان نادرست میدهد.