تصاویر و اسناد همکاری آیت‌الله خمینی با سازمان سیا

یکی از مخاطبان فکت‌نامه از طریق بات تلگرامی فکت‌نامه پستی را برای ما فرستاده و خواسته صحت و سقم آن را بررسی کنیم.

این پست در تاریخ ۲۸ تیر ۱۳۹۹ در کانال تلگرامی «درتی‌کیدز» منتشر شده و تنها در این کانال بیش از ۵۱ هزار بار دیده شده شده است. با کمی جست‌وجو متوجه شدیم که این پست حدود یک ماه زودتر توسط کاربری به نام «رفراندوم برای ايران بهتر» در فیسبوک و اینستاگرام منتشر شده است.

عکس آقای خمینی در کنار ماموران سیا در یک دیدار مخفیانه. عکس دوم مربوط به روز ورود آقای خمینی به ایران است… هیچکس در آن روز دقت نکرد که ماشین حامل وی متعلق به سفارت آمریکا در ایران است. عکس سوم چاپخانه سفارت آمریکا در ایران است عکس مربوط به عید سال ۵۷ است… یعنی یازده ماه قبل از وقوع انقلاب آمریکایی‌ها مشغول چاپ گسترده و تکثیر عکس آقای خمینی در ایران هستند. واقعیت این است که انقلابی در کار نبود تنها تغییر حکومت ایران به وسیله کشورهای غربی جهت چپاول و غارت ثروت ایران زمین بود.

در پایین این پست اینستاگرامی برخی کاربران درباره منابع عکس توضیحاتی داده‌اند و به این نکته اشاره کرده‌اند که این تصاویر ربطی به سازمان سیا ندارد.

البته پیش از این نیز ادعاهای مشابه «ملاقات خمینی با ماموران سیا» مدر شبکه‌های اجتماعی مطرح شده است. از جمله می‌توان به توییتی اشاره کرد که تاریخ آن ۱۲ بهمن ۱۳۹۸ است.

اما ماجرای این تصاویر چیست؟

عکس اول: با کمی جست‌وجو می‌توان فهمید که عکس پایین که آقای خمینی و فرزندش با پالتو در آن دیده می‌شوند، در بورسای ترکیه گرفته شده است. این عکس به همراه چند تصویر دیگر که رهبر انقلاب اسلامی ایران را پالتو به تن نشان می‌دهد، بارها در رسانه‌های داخلی ایران و در سایت رسمی آیت‌الله خمینی منتشر شده است. آیت‌الله خمینی در ۱۳ آبان ۱۳۴۳ از ایران تبعید شد. او طی ۱۱ ماه در شهر بورسا در شمال غرب ترکیه اقامت داشت.

در صفحه ۱۶۰ کتاب درسی تاریخ معاصر ایران در مقطع دوم دبیرستان تدریس می‌شود تصویر مشابهی از آقای خمینی چاپ شده و در توضیح داده شده که دلیل پالتو پوشیدن او «ممنوعیت استفاده از لباس روحانیت» بوده است.

عکس دوم: این تصویر نیز بارها در انواع و اقسام رسانه‌ها منتشر شده است. دور پلاک خط کشیده شده و پرسیده:‌ چرا «هیچکس در آن روز دقت نکرد که ماشین حامل وی متعلق به سفارت آمریکا در ایران است»؟ چون این ماشین متعلق به سفارت آمریکا نبوده است!

محسن رفیق‌دوست که روز ۱۲ بهمن رانندگی ماشین آیت‌الله خمینی را بر عهده داشت، در خاطرات خود گفته این ماشین متعلق به فردی به نام علی مجمع‌الصنایع بوده است.

«بلیزر مال یکی از رفقا به نام علی مجمع‌الصنایع، از بچه‌های خوب حزب‌اللهی، بود. شهید بروجردی مرا با ایشان آشنا کرده بود. ایشان در سال ‍۳۷۸ به رحمت خدا رفت؛ فردی بی‌سروصدا و متدین و مقلد امام بود و با اینکه او را می‌شناختیم، بعد از اینکه از دنیا رفت بیشتر شناختیمش. کارخانه‌ای کوچک به نام جی-ام-پارت داشت که قطعات کاسه‌نمد ماشین را می‌ساخت. یک خانه چهار طبقه در خیابان نیروهای هوایی داشت، یک طبقه‌اش را خودش می‌نشست و در طبقات دیگر همیشه یکی از بچه‌های انقلاب سکونت داشت. بعدها وزارت صنایع سنگین به ایشان بی‌مهری کرد و مشکلات مالی پیدا کرد و حتی بلیزر را به خاطر نیاز مالی فروخت. ایشان مخارج ضدگلوله کردن ماشین را هم خودش داده بود، به تمام معنا مخلص بود. اصلا کسی در آن فکر نبود [که خودروی تاریخی را برای آینده نگهداری کند]. بعد از رحلت حضرت امام که موسسه حفظ آثار امام تاسیس شد، هر چه دنبال آن بلیزر گشتیم پیدایش نکردیم. بلیزر بعد از آقای مجمع الصنایع دو دست خرید و فروش شده بود، ولی خریدار سوم را پیدا نکردیم و نیروی انتظامی و راهنمایی‌ و رانندگی به جایی نرسیدند. البته، الان بلیزری را در مجموعه مرقد مطهر نگهداری می‌کنند که خیلی شبیه همان بلیزر است، ولی آن ماشین نیست.»

پلاک ماشین که باعث شده بعضی به خطا بیفتند، پلاک ترانزیتی تهران بود. در آن زمان افرادی که می‌خواستند با خودروی خود به خارج از ایران بروند باید پلاکی می‌گرفتند که با پیشوند سه حرفی TEH و یک عدد ۵ رقمی سبز رنگ روی زمینه سفید.

به تصویر این پیکان نگاه کنید که پیش از انقلاب در نشریات منتشر شده، این پیکان هم پلاک تزانزیت دارد و متعلق به سفارت آمریکا نیست؟

عکس سوم: این عکس هم مربوط به آمریکا نیست. آژانس عکس Getty Images در شرح این عکس نوشته «سه زن پوسترهای چاپ شده روح‌الله خمینی سیاست‌مدار و رهبر شیعه را آماده می‌کنند.» محل عکس بریتانیا و تاریخ آن ۱۵ نوامبر ۱۹۷۹ (۲۴ آبان ۱۳۵۸) است. یعنی این تصویر حدود ۹ ماه بعد از انقلاب گرفته شده.

اینکه چرا این پوستر در بریتانیا چاپ شده و چه کسی سفارش آن را داده نمی‌دانیم، اما مشخصا این جمله که «یازده ماه قبل از وقوع انقلاب آمریکایی‌ها مشغول چاپ گسترده و تکثیر عکس آقای خمینی در ایران هستند»، درست نیست.

جمع‌بندی

برخی کاربران شبکه‌های اجتماعی با کنار هم قرار دادن برخی تصاویر مرتبط آیت‌الله خمینی مدعی ارائه اسنادی از ارتباط رهبر پیشین جمهوری اسلامی با سازمان سیا شده و نتیجه گرفته‌اند «انقلابی در کار نبود تنها تغییر حکومت ایران به وسیله کشورهای غربی جهت چپاول و غارت ثروت ایران زمین بود».

تا کنون سندی از ارتباط آقای خمینی با سازمان سیا منتشر نشده، این تصاویر هم ربطی به سیا ندارند. اولی عکسی است که در سال ۱۳۴۳ در بورسای ترکیه گرفته شده. گفته شده به دلیل ممنوعیت پوشیدن لباس روحانیت در ترکیه رهبر پیشین جمهوری اسلامی ایران پالتو به تن دارد. دیگری ماشینی است که روز ۱۲ بهمن ۱۳۵۷ با آن از فرودگاه به بهشت‌زهرا رفته‌اند. پلاک ماشین ترانزیت است و ربطی با سفارت آمریکا ندارد. عکس سوم هم مراحل آماده‌سازی پوسترهای آیت‌الله خمینی را در چاپخانه‌ای در بریتانیا به تصویر کشیده است. تاریخ عکس ۹ ماه بعد از پیروزی انقلاب است. ما نمی‌دانیم ماجرای چاپ این پوسترها چیست ولی ارتباطی با سازمان سیا ندارد.

فکت‌نامه به این قبیل ادعاهای بی‌اساس نشان «شاخ‌دار» می‌دهد.