آیا جمعیت جوانان مجرد ۲۲ تا ۳۷ سال ۱۶ میلیون است؟

محمدکاظم مدرسی، نایب‌رئیس شورای حوزه علمیه یزد، روز چهارم مرداد ۱۳۹۹ در گفت‌وگو با خبرگزاری رسمی حوزه در ایران، گفته است:

«در حال حاضر اگر سن ازدواج را هم از ۲۲ سالگی تا ۳۷ سالگی در نظر بگیریم، هنوز ازدواج ۱۶ میلیون جوان پشت خط ازدواج در این سنین محقق نشده است.»

پیش از هر چیز تلاش کردیم تا از طریق صفحه ارتباط با ما سایت آقای مدرسی، از او درباره منبع این ادعا سوال کنیم که تا این لحظه پاسخی به پیام ما داده نشده است. برای همین خود دست به کار شدیم تا ببینیم اوضاع از چه قرار است. 

جمعیت افراد مجرد در ایران چقدر است؟

آخرین آماری که در آن وضعیت تجرد به تفکیک گروه‌های سنی ذکر شده، سرشماری سال ۱۳۹۵ است. از بخش نتایج تفصیلی سرشماری، جدول جمعیت به تفکیک سن و وضع زناشویی را دانلود و اطلاعات آن را مرتب کردیم. 

در این جدول گروه‌های سنی به ترتیب ۵ ساله از هم جدا شده‌اند، برای همین آمار تفکیکی برای 

گروه سنی ۲۲ تا ۳۷ سال وجود ندارد. ما برای اطمینان بازه سنی بزرگ‌تری را در محدوده ۲۰ تا ۳۹ سال در نظر گرفتیم. چنانکه پیدا است تا چهار سال پیش کل جمعیت مجرد در ایران ۹,۷۴۱,۴۱۶ نفر بوده است که از این تعداد ۳,۸۱۸,۵۷۲ زن و ۵,۹۲۲,۸۴۴ مرد بوده‌اند. از این میان ۷۱۳,۹۷۲ نفر قبلا همسر داشته‌اند، اما به دلیل طلاق یا فوت همسر دوباره مجرد شده‌اند. 

جدول زیر وضعیت افراد مجرد ۲۰ تا ۳۹ ساله را در سرشماری سال ۱۳۹۵ نشان می‌دهد. 

آیا آمار افراد مجرد به نسبت سال ۱۳۹۵ تغییر کرده است؟

احتمال آن وجود دارد. بر اساس پیش‌بینی‌های جمعیتی مرکز آمار جمعیت کل بازه سنی ۲۰ تا ۳۹ سال در سال ۱۳۹۹ به حدود ۲۹,۰۴۰,۰۰۰ نفر رسیده است. در مقام مقایسه جمعیت کل این بازه سنی حدود ۱,۱۹۲,۰۰۰ هزار نفر کاهش یافته است. بنابراین تغییر آمار افراد مجرد تغییر کرده است. 

آیا ممکن است جمعیت مجرد ۲۰ تا ۳۹ ساله تا الان به ۱۶ میلیون نفر رسیده باشد؟

خیر. از نظر ریاضی غیرممکن است. طی ۵ سال گذشته حدود ۵/۵ میلیون نفر به بازه سنی ۲۰ تا ۳۹ سال اضافه شده و حدود ۷ میلیون نفر که حدود ۷۰۰ هزار نفرشان مجرد بوده‌اند از آن خارج شده‌اند. حتی اگر فرض محال تصور کنیم همه ۵/۵ میلیون نفر جوان تازه‌وارد به این محدوده سنی ازدواج نکرده باشند، باز هم جمعیت مجرد به ۱۶ میلیون نفر نمی‌رسد. 

جمعیت مجرد ۲۰ تا ۳۹ سال در حال حاضر تقریبا چقدر است؟

آمارهای سرشماری سال ۱۳۹۵ نشان می‌دهد که حدود ۳۰ درصد کل جمعیت ۲۰ تا ۳۹ سال در ایران مجرد و بدون همسر بوده‌اند. اگر همین نسبت در حال حاضر برقرار باشد الان تعداد افراد در این بازه سنی حدود ۸,۷۰۰,۰۰۰ نفر باشد. 

اما از آن سو با توجه به کاهش ازدواج و افزایش میزان طلاق احتمالا آمار افراد مجرد در این بازه سنی بیشتر از این است. آمار ثبت احوال ایران هم نشان می‌دهد در فاصله سال‌های ۱۳۹۵ تا ۱۳۹۸ آمار طلاق بین ۱۱۵ تا ۱۱۹ هزار مورد در هر سال در نوسان بوده است. آمار ازدواج اما حدود ۲۷ درصد کاهش یافته است. در این فاصله حدود ۴/۲ میلیون ازدواج و ۱/۲ میلیون طلاق ثبت شده است. 

اگر فرض کنیم میزان تجرد در این بازه سنی حتی تا ۵ درصد افزایش پیدا کرده باشد جمعیت مجرد نباید از ۱۰ میلیون نفر بیشتر باشد. 

جمع‌بندی

محمدکاظم مدرسی، نایب‌رئیس شورای حوزه علمیه یزد مدعی است جمعیت مجرد ۲۲ تا ۳۷ ساله به ۱۶ میلیون نفر می‌رسد. 

ما در جست‌وجو در منابع آماری، هیچ داده‌ای را پیدا نکردیم که وضعیت تجرد و تاهل را در این بازه سنی بررسی کرده باشد، اما با مراجعه به داده‌های سرشماری سال ۱۳۹۵ به این نتیجه رسیدیم که آنچه گفته شده نمی‌تواند درست باشد. 

حتی با بزرگ‌ کردن دایره سنی به بازه ۲۰ تا ۳۹ ساله، باز هم جمعیت افراد مجرد، چه آنهایی که هرگز ازدواج نکرده‌اند و چه آنهایی که به دلیل طلاق یا فوت همسر، دوباره مجرد شده‌اند نمی‌تواند هرگز ۱۶ میلیون نفر باشد. در سال ۱۳۹۵ جمعیت کل افراد مجرد در این بازه سنی ۹,۷۴۱,۴۱۶ نفر بوده است. حتی با احتساب کاهش ازدواج و افزایش طلاق این رقم در حال حاضر باید حول و حوش ۱۰ میلیون نفر باشد. به عبارتی حدود یک سوم جمعیت جوان ۲۰ تا ۳۹ سال، را بدون همسر زندگی‌شان را سر می‌کنند. 

با این اوصاف فکت‌نامه این گفته آقای مدرسی را که «۱۶ میلیون جوان ۲۲ تا ۳۷ ساله پشت خط ازدواج قرار دارند»، بزرگ‌نمایی می‌داند و به آن نشان «نادرست» می‌دهد.