شبکههای اجتماعی
تلگرام، توییتر، اینستاگرام، فیسبوک،...
سید حسن نصرالله از صندوق بینالمللی پول خواسته زودتر با وام ۵ میلیارد دلاری ایران موافقت کند.
نادرست
در روزهای گذشته خبری به این مضمون در شبکههای اجتماعی ایران دست به دست شده که «سیدحسن نصرالله، دبیرکل حزبالله لبنان، از صندوق بینالمللی پول خواسته هر چه سریعتر با درخواست وام ۵میلیارد دلاری ایران موافقت کند.»
خبر درخواست ایران برای وام ۵ میلیارد دلاری از صندوق بینالمللی پول، برای اولین بار در تاریخ ۲۲ اسفند ۱۳۹۸ در حساب کاربری عبدالناصر همتی، رئیسکل بانک مرکزی ایران در اینستاگرام و همین طور توییتر جواد ظریف، وزیر خارجه ایران منتشر شد.
بر اساس آرشیو شبکه المنار از این تاریخ تا الان سیدحسن نصرالله سه سخنرانی داشته است و در هیچ کدام از این سخنرانیها این جمله گفته نشده است.
اولی در تاریخ ۲۳ اسفند ۱۳۹۸ (۱۳ مارس ۲۰۲۰)، دومی در تاریخ ۲۹ اسفند ۱۳۹۸ (۲۰ مارس ۲۰۲۰) و آخری در تاریخ ۹ فروردین ۱۳۹۹ (۲۸ مارس ۲۰۲۰).
تنها در سخنرانی اول نام صندوق بینالمللی پول مطرح شده که آن هم مربوط به مسائل داخلی لبنان است و اعلام موضع درباره استقراض دولت لبنان از این سازمان بینالمللی است و ربطی به ایران ندارد.
این نقل قول در هیچ سایت خبری معتبر دیگری هم منتشر نشده است.
جستوجوهای ما نشان میدهد برای اولین بار این ادعا روز ۸ فروردین ۱۳۹۹ (۲۷ مارس) در شبکههای اجتماعی مطرح شده است.
البته از روزهای پیشتر بحثهایی به این مضمون که «منابعی که از طریق سازمانهای بینالمللی در اختیار ایران قرار داده میشود در لبنان و سوریه هزینه خواهد شد» در شبکههای اجتماعی رواج داشته، اما گردش این خبر و تصویر خاص که «نقل قول مستقیم از دبیر کل حزبالله مبنی بر درخواست او از صندوق بینالمللی پول برای اعطای وام به ایران» است از صبح ۸ فروردین آغاز شده است.
ما قدیمیترین مطلبی که در توییتر منتشر شده را اینجا پیدا کردیم. زمان انتشار آن ساعت ۱۱:۲۲ دقیقه صبح ۸ است.
وقتی بی پولی به #حزب_الله لبنان فشار آورده... pic.twitter.com/qVTeHiPw6F
— حاج آقا زرد قناری (@zarde_ghanari) March 27, 2020
شکل کارت نشان میدهد این تصویر احتمالا برای اینستاگرام طراحی شده است. نمیتوان با قطعیت درباره زمان انتشار پستهای ایتستاگرام صحبت کرد، اما به نظر میرسد این پست، با متن مشابه نخستین توییت، دست کم چند ساعت زودتر در اینستاگرام منتشر شده است.
/جمعبندی
بحث روابط مالی ایران و حزبالله لبنان همواره یکی از بحثهای مناقشهبرانگیز در فضای عمومی است. اطلاعات شفافی درباره حجم مراودات مالی و تجهیزات ایران و حزبالله وجود ندارد، اما حسن نصرالله، دبیرکل حزبالله لبنان، اوایل تیر ماه ۱۳۹۵ در یک سخنرانی گفته بود: «تمام منابع مالی حزبالله مانند موشکهایش از ایران تامین میشود».
با توجه به آزادی نسبی در شبکههای اجتماعی، انتقاد از روابط مالی ایران و حزبالله رواج زیادی دارد. از ابتدای انتشار خبر درخواست ایران از صندوق بینالمللی پول برای دریافت وام در اسفند ۱۳۹۸، کاربران زیادی در شبکههای اجتماعی از هزینه شدن این کمکها برای تامین منابع مالی حزبالله لبنان اظهار نگرانی کردهاند، اما انتقاد و اظهار نگرانی متفاوت از انتشار و پخش خبر جعلی و نقل قولهای ساختگی است.
ما دقیقا نمیدانیم چه کسی این تصویر و خبر را برای اولین بار ساخته است، اما میدانیم که به طور قطع این نقل قول ساختگی است و واقعیت ندارد. به همین دلیل فکتنامه به این شایعه که «سید حسن نصرالله از صندوق بینالمللی پول خواسته زودتر با وام ۵ میلیارد دلاری ایران موافقت کند» نشان «نادرست» میدهد.