آیا مصرف غذا در ایران بیشتر از چین و کشورهای توسعه‌یافته است؟

رضا اردکانیان وزیر نیروی ایران، روز شنبه ۱۸ خرداد ۱۳۹۸، در گفت‌وگو با خبرگزاری ایلنا گفته:  «ما جامعه‌ای مصرفی هستیم؛ چرا چین اینگونه تحریم نمی‌شود؟ چون با یک وعده غذا هم رفع گرسنگی می‌کنند... ما بیشتر از متوسط کشورهای صنعتی و توسعه یافته غذا می‌خوریم، بیشتر می‌پوشیم و سرانه مسکونی بالاتری داریم».

مضمون این گفته این است که به عقیده آقای اردکانیان مصرف غذا در ایران بالا است و آمار مصرف مواد غذایی در ایران بیشتر از چین و کشورهای توسعه یافته است. اما آیا هیچ فکت‌معتبری این گفته را تایید می‌کند؟

برای پیدا کردن پاسخ این سوال اول سعی کردیم از طریق سایت رسمی وزارت نیروی ایران درباره منبع این ادعا سوال کنیم که تا این لحظه به سوال ما پاسخی داده نشده است.

بنابراین خود دست به کار شدیم تا با استفاده از منابع بین‌المللی، این گفته آقای اردکانیان را درستی‌سنجی کنیم.

 

بررسی آمارهای بین‌المللی

آمارهای سازمان خواربار جهانی (فائو) معتبرترین آماری است که برای این درستی‌سنجی می‌توان به آن استناد کرد.

نقشه زیر با استفاده از آمارهای فائو توسط سایت Our World in Data تهیه شده است. در آمار سرانه تامین مواد غذایی در ایران در سال ۲۰۱۳ میلادی ۳۰۹۴ کالری در روز برآورد شده است.

اگر این آمار را با سایر کشورها مقایسه کنیم در خواهیم یافت که سرانه مصرف غذا در ایران به نسبت باقی کشورها چندان بالا نیست.

برای مقایسه در یکی از نمودارهای این سایت وضعیت ایران را با وضعیت چند کشور منتخب مقایسه کردیم. سرانه تامین انرژی در چین در همین سال ۳۱۰۸ کالری در روز، در سوئد ۳۱۷۹، در کره جنوبی ۳۳۳۴، در بریتانیا ۳۴۲۴، در فرانسه ۳۴۸۲، در کانادا ۳۴۹۴، در آمریکا ۳۶۸۲ و در ترکیه ۳۷۰۶ کالری در روز است.

نمودار زیر روند تغییرات سرانه مصرف مواد غذایی را (بر حسب کالری) در این چند کشور منتخب نشان می‌دهد.

چنانکه از این نمودار پیدا است، سرانه مصرف غذا در چین بعد از سال ۲۰۱۱ از ایران بیشتر شده است.

 

جمع‌بندی

اگر داده‌های معتبر بین‌المللی را در مورد سرانه مصرف مواد غذایی مبنای مقایسه قرار دهیم، سرانه مصرف غذا در ایران به نسبت کشورهای دیگر -از جمله چین- چندان بالا نیست. این آمار البته بر اساس میزان کالری مواد غذایی است. ما موفق به پیدا کردن آمار رسمی در ایران نشدیم، اما آمارهای پراکنده‌ای در مورد مصرف مواد غذایی (به تفکیک مواد غذایی) وجود دارد. این اطلاعات شاید به کار مقایسه الگوی غذایی در کشورها بیاید، اما شاخص مطمئنی برای مقایسه سرانه تامین و مصرف غذا نیست.

آنچه مسلم است سرانه مصرف مواد غذایی در ایران کمتر از چین و بسیاری کشورهای دیگر از جمله کشورهای توسعه یافته غربی است و این ادعای رضا اردکانیان که «چینی‌ها یک وعده در روز غذا می‌خورند و مصرف غذا در ایران بیشتر از چین و کشورهای توسعه‌یافته است»، ادعایی نادرست و مغایر آمارهای معتبر جهانی است.