اسحاق جهانگیری
معاون اول رییس جمهور
برخی با نفوذی که در ریاست جمهوری، سازمان برنامه و بودجه یا مجلس داشتند، نهادهایی تاسیس کرده‌اند که امروز تبدیل به عضوی از بودجه کشور شده‌اند و بودجههای چند ده میلیاردی می‌گیرند.
درست
ردیف‌های رابطه‌محور در قانون بودجه
اسحاق جهانگیری معاون اول رییس جمهوری ایران، صبح روز سه‌شنبه ۲۷ آذر ماه ۹۷ در مراسم رونمایی از ۱۰ دستاورد فناورانه جهاد دانشگاهی که در دانشگاه علم و فرهنگ برگزار شد، با بیان اینکه بودجه دولت به گوشت قربانی تبدیل شده گفته: «برخی با نفوذی که در ریاست جمهوری، سازمان برنامه و بودجه یا مجلس در گذشته داشتند، امروز تبدیل به عضوی از بودجه کشور شده‌اند، به طوری که بودجه آنان اگر در ابتدا یک میلیارد بود، بعد به پنج میلیارد و در حال حاضر تا ۲۰ میلیارد افزایش پیدا کرده، این در حالی است که قرار نبود آنها از دولت بودجه بگیرند. این همه دانشگاه در کشور وجود دارد، قرار نبود فردی دانشگاهی راه‌اندازی کند و بودجه کمکی بگیرد. همچنین بسیاری از این شوراها که در کشور وجود دارد، ابتدا محدود بودند، ولی بعضی از آنها امروز دبیرخانه‌هایی دارند که بودجه‌هایشان چند ده میلیاردی است.»
فکت‌نامه اظهارات معاون اول رییس جمهوری را مبنای گزارش پیش رو قرار داده تا مشخص کند آیا این اظهارات مصداق مشخصی دارد؟ آیا روشن است کدام دستگاه‌ها از این طریق صاحب ردیف بودجه در قانون بودجه سالیانه شده‌اند؟ چقدر از بودجه کشور به گفته جهانگیری مثل «گوشت قربانی» توزیع می‌شود؟
نگاهی به قانون بودجه سال ۹۷ نشان می‌دهد که در جدول شماره ۷ که به بودجه دستگاه‌های اجرایی پرداخته، حدود ۳۵۴ ردیف بودجه با ده‌ها زیرمجموعه وجود دارد که از بودجههای مربوط به نهادهای زیر نظر رهبری تا ریاست جمهوری، وزارتخانه‌ها، سازمان‌ها، دانشگاه‌ها، حوزه‌های علمیه، نهادهای تحقیقاتی، پژوهشی، بیمارستان‌ها، نهادهای نظامی و انتظامی و شهرداری‌ها و… را شامل می‌شود.
برخی از این ردیف ها به نهادهایی اختصاص دارد، که به نظر، اسحاق جهانگیری نوک پیکان انتقاد خود را متوجه آنها کرده است، نهادهایی که طی چهل سال گذشته به مرور تشکیل و صاحب ردیف بودجه شده‌اند و بخشی از بودجه دولتی را سالیانه دریافت می‌کنند. بررسی تک‌تک این ردیف‌ها و استخراج این نهادها خارج از گنجایش این گزارش است و ما تنها به مواردی از آن پرداخته‌ایم:
همان‌طور که در جدول‌های بالا آمد، مجموعه‌ای از بنیادها، نهادها، دبیرخانه‌ها و دانشگاه‌های خارج از شمول بودجه‌ای وزارت علوم، می‌توانند مصداق اظهارات معاون اول رییس جمهوری ایران باشند و حتما این مصادیق هم محدود به موارد ذکر شده نیست.
موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی؛ یک نمونه مصداقی
موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی در سال ۱۳۷۲ توسط آیت‌الله محمد تقی مصباح یزدی عضو سابق مجلس خبرگان تاسیس شد.. بودجه این موسسه در سال ۱۳۹۷ به رقم ۲۸ میلیارد تومان رسیده است. این موسسه که همواره حمایت رهبر ایران را در پی داشته طی ۲۵ سال گذشته با دریافت بودجههای میلیاردی توانسته دامنه فعالیت‌های خود را توسعه دهد به‌طوریکه موسسه‌ای که با هدف آموزش علوم انسانی به طلاب در ساختمانی در بلوار جمهوری اسلامی قم، جنب دبیرستان تاریخی حکیم نظامی قم ساخته شد، امروز صاحب ده‌ها موسسه وابسته است از جمله:
- مرکز پژوهشی دایره المعارف علوم عقلی
- پایگاه مرکز مشاوره ماوا
- دانشگاه فرهنگ و معارف اسلامی
- دفتر ارتباطات فرهنگی
- انجمن فارغ التحصیلان تبیین
- مرکز آموزش اندیشه های بنیادین
- انتشارات
- گروه اخلاق رویش
چهره‌هایی همچون مرتضی آقاتهرانی نماینده سابق مجلس و معلم اخلاق دولت احمدی نژاد از جمله فارغ التحصیلان این موسسه است که با حمایت مالی این موسسه در قالب یک گروه دوازده نفره، زیر نظر آیت‌الله مصباح برای کسب علومِ روز، به همراه همسر و فرزند عازم کانادا و آمریکا شد. علی مصباح پسر محمد تقی مصباح یزدی نیز دیگر چهره این موسسه است که در کانادا تحصیل کرد.
جمع بندی
اسحاق جهانگیری معاون اول رییس جمهوری ایران، با بیان اینکه بودجه دولت به گوشت قربانی تبدیل شده گفته: «برخی با نفوذی که در ریاست جمهوری، سازمان برنامه و بودجه یا مجلس در گذشته داشتند، امروز تبدیل به عضوی از بودجه کشور شده اند، به طوری که بودجه آنان اگر در ابتدا یک میلیارد بود، بعد به پنج میلیارد و در حال حاضر تا ۲۰ میلیارد افزایش پیدا کرده، این در حالی است که قرار نبود آنها از دولت بودجه بگیرند، هرچند اشکالی هم وجود ندارد ولی اقدام آنان اراده دولت و نظام نبوده است.»
نتایج بررسی‌ها نشان می‌دهد در قانون بودجه، ردیف‌های متعددی وجود دارد که پس از انقلاب و به مرور زمان به لایحه بودجه سالیانه افزوده شده است. ردیف‌هایی که به بنیادها، نهادها و دانشگاه‌هایی اختصاص دارد که در زیرمجموعه وزارتخانه‌های دولتی نمی گنجند و می‌توانند مصداق اظهارات جهانگیری باشند از جمله:
بنیاد سعدی به ریاست غلامعلی حدادعادل، موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی به ریاست محمد تقی مصباح یزدی، موسسه دائره المعارف فقه اسلامی به ریاست محمود هاشمی شاهرودی، دانشگاه مصطفی جامعه العالمیه به ریاست اعرافی، پژوهشکده انقلاب اسلامی و امام خمینی به ریاست سید حسن خمینی و ده‌ها نهاد دیگر که بودجههای میلیاردی هم دارند.
فکت‌نامه با مجموع اطلاعات به دست آمده، اظهارات جهانگیری معاون اول رییس جمهوری ایران را واقعی می‌داند و به آن نشان «درست» می‌دهد.
https://www.sharethefacts.co/share/1581a210-3f31-4b9d-a8e8-732e973b42d1
درست
گفته یا آمار واقعیت دارد، فکت‌های قابل دسترس، درستی آن را تایید می‌کنند و نکته مهمی از قلم نیفتاده است.
درباره نشان‌های میرزاروش کار ما