چند نفر در مجموعه‌های مسکن مهر زندگی می‌کنند؟

وحید حقانیان، که گفته می‌شود معاون امور ویژه دفتر رهبری است اخیرا گفته «۱۲ میلیون نفر در مسکن مهر زندگی می‌کنند و [انتقاد از وضعیت مسکن مهر] آنها را متزلزل می‌کند».

این صحبت‌ها در واکنش به انتقادهای مطرح شده از وضعیت مسکن مهر، به خصوص اظهارات اسحاق جهانگیری معاون اول رییس‌جمهوری، بعد از زلزله کرمانشاه بیان شده است. با توجه به موقعیت سیاسی آقای حقانیان - که کمتر سابقه اظهار نظر مستقیم دارد - و لحن تند او در انتقاد از اسحاق جهانگیری، این اظهار نظر در فضای رسمی و غیررسمی رسانه‌ای مورد توجه قرار گرفته است.

او کمی بعدتر در ویدیوی دیگری که برای توضیح علت لحن خود نسبت به معاون اول ضبط شده بود بار دیگر بر این عدد -" ۱۲میلیون مسکن‌نشین مهر"- تاکید کرد.

محتوای کلام آقای حقانیان دفاع از وضعیت ایمنی مسکن مهر است، موضوعی که این روزها بحث داغ محافل رسانه‌ای است.

آمار تلفات زلزله در مجموعه‌های مسکن مهر متفاوت است، چنانکه از یکسو گفته شده تنها دو نفر در این مجتمع‌های مسکونی جان باخته‌اند، از سوی دیگر معاون عمرانی استاندار کرمانشاه مدعی شده ۱۰۰ نفر در مسکن مهر خود مالک سر پل ذهاب جان باخته‌اند. این ادعا البته بعدا تکذیب شد، اما فیلم گفت‌وگو صراحت بر این دارد که این مقام دولتی در استان کرمانشاه، به صراحت از کشته شدن ۱۰۰ نفر در مجموعه‌ای (مسکن مهر خودمالک) سخن گفته بود که زیر پروژه بزرگ مسکن مهر در دولت دهم تعریف شده بود.

با توجه به اختلاف فاحش آمار و همین‌طور نبود گزارش مستند و معتبر درباره میزان خرابی‌ و خسارت مسکن مهر، فکت‌نامه هنوز نمی‌تواند به طور مستقل ادعاهای متفاوت را تایید کند، اما آنچه در حاشیه این بحث‌ها در مورد جمعیت ساکنان مسکن مهر در کل کشور مطرح شده، اگرچه در محتوای بحث تاثیری ندارد، اما به سبب آنکه از سوی یک مقام بانفوذ مطرح شده می‌تواند، تبدیل به یک فکت آماری شود. اهمیت این موضوع با توجه به تکرار این ادعا در توضیحات حقانیان دوچندان است. به همین دلیل فکت‌نامه تلاش می‌کند تا صرف نظر از محتوای اصلی اظهارات وحید حقانیان، درستی آن بخش از اظهارات او را که در آن به آمار و ارقام اشاره شده، بررسی کند.

مطابق آخرین آمار رسمی ارائه شده از سوی وزارت راه و شهرسازی، کار نازک‌کاری بیش از یک میلیون و ۹۱۱ هزار واحد مسکن مهر تا ۲۳ آبان ۱۳۹۵ به پایان رسیده است.

از سوی دیگر گزارش‌های پراکنده دیگری هم وجود دارد که بر اساس آنها تعداد واحدهای تکمیل شده که به بهره‌برداری رسیده‌اند تا ۲۲ مرداد ۱۳۹۶، یک میلیون و ۸۳۹ هزار و ۸۲۹ واحد بوده است.

این در حالی است که بنا به گفته مسئولان وزارت راه و شهرسازی، بیش از ۱۱۰ هزار واحد مسکن مهر متقاضی نداشته و خالی از سکنه‌اند.

با این حساب می‌توان چنین فرض کرد که در کل کشور، در حال حاضر بخشی از جمعیت ایران در یک میلیون و ۸۰۰ هزار واحد مسکن مهر زندگی می‌کنند. اما جمعیت این افراد چقدر است؟

برای داشتن برآوردی از این جمعیت کافی است، تعداد کل واحدهای مسکن مهر را در متوسط تعداد افرادی که در یک خانه زندگی می‌کنند در هم ضرب کنیم.

طبق آمار معتبر، متوسط تراکم نفر در واحد مسکونی در سال ۱۳۹۵، ۳/۵ نفر در هر واحد بوده است.

حاصل ضرب این دو عدد (۳/۵ در یک میلیون و  ۸۰۰هزار نفر) بیش از ۶ میلیون و ۳۰۰ هزار نفر نخواهد شد که کمی بیش از نصف آن چیزی است که معاون امور ویژه بیت رهبری اعلام کرده است.

اگرچه محتوای بحث مطرح شده از سوی وحید حقانیان معطوف به وضعیت ایمنی مسکن مهر است، اما محاسبات ما نشان می‌دهد اعداد و ارقام گفته شده از سوی او درباره جمعیت ساکنان مسکن مهر در سراسر کشور بین۷۰ تا ۹۰ درصد اغراق شده است.

جمعیت کنونی ساکنان مسکن مهر بر اساس برآوردهای رسمی حدود ۶ میلیون و ۳۰۰ هزار نفر است، حال آنکه معاون امور ویژه دفتر رهبری به صراحت از اعداد ۱۰ تا ۱۲ میلیون نفر یاد کرده است.

با این اوصاف فکت‌نامه صرف نظر از محتوای سیاسی ادعای مطرح شده از سوی وحید حقانیان، آمار اعلام شده از سوی او را «نادرست» ارزیابی می‌کند.

به‌روزرسانی: پاسخ به سوالاتی درباره این مقاله‌