توییت‌های فارسی آقای وزیر

به تازگی محمد جواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران در گفت‌وگو با پایگاه اطلاع‌رسانی دولت گفت: «من از توییتر فعلا با توجه به مقررات داخلی به‌عنوان ابزار پیام‌رسانی، صرفا در سطح بین‌المللی استفاده کرده و به همین دلیل هم هیچ‌گاه توییت فارسی نداشته‌ام و توییت‌هایم را به انگلیسی و عربی ارائه کردم تا در فضای بین‌المللی با این رسانه که بسیار هم در فضای دیپلماسی رسانه‌ای مؤثر است مورد استفاده قرار بگیرد.»

برای بررسی ادعای او از طریق توییتر با او تماس گرفتیم و درباره صحت این نقل قول از او سوال کردیم که پاسخی دریافت نکردیم.

بنابراین برای صحت ادعای او به حساب کاربری رسمی و تایید شده او در توییتر مراجعه کردیم.

همه توییت‌ها به زبان فارسی

او یک بار، همزمان با آغاز فعالیتش در توییتر در ۱۳ شهریور ۱۳۹۲، در پاسخ به کاربری که از او خواسته بود «فارسی را پاس بدارد» گفته بود: «گفته بودم که در تويیتر به انگليسی می‌نويسم. فارسی برای فیس‌بوک. با پوزش دوست خوبم.» او دو روز پیش‌تر در حساب کاربری‌اش در فیسبوک نوشته بود: «من حسابی در اينستاگرام ندارم. يک صفحه در تويیتر دارم که هنوز فعال نيست و بيشتر به انگليسی خواهد بود.»

با این همه بعد از این، او از ۴ سال پیش تا الان ۸ توییت به زبان فارسی نوشته و ۲ جا هم به کاربران دیگر به زبان فارسی جواب داده است.

از مجموع این ۱۰ توییت، او ۲ بار درباره فعالیتش در شبکه‌های اجتماعی توضیح داده.

۲ بار عید نوروز را به فارسی تبریک گفته است:

و ۶ بار موضع‌گیری عمومی داشته و درباره مسایل مختلف مثل شرکت در انتخابات تا اعلام مواضع سیاست خارجی تا مسایل زیست‌محیطی اظهار نظر کرده است.

نتیجه‌گیری

۱- با مرور حساب کاربری ظریف در توییتر متوجه می‌شویم اکثر توییت‌های او به زبان  انگلیسی و بعضا عربی است و به ندرت به فارسی مطلبی در توییتر نوشته است. او حتی در ابتدای فعالیت خود نیز گفته که قصد ندارد از فضای توییتر برای اظهار نظر به زبان فارسی استفاده کند، اما بازخوانی ۲۶۵ توییت او تا ۱۳ شهریور ۱۳۹۶، نشان می‌دهد حدود ۳ درصد فعالیت‌های او در توییتر به زبان فارسی بوده و او ۱۰ بار مطالب متنوعی را (از تبریک گرفته تا توضیح و اظهار نظر و اعلام موضع) به زبان فارسی نوشته و از این طریق با مخاطبان فارسی‌زبان ارتباط برقرار کرده است. بنابراین این ادعا که او تاکنون «هیچ‌گاه» به زبان فارسی توییت نکرده، ادعای نادرستی است.

۲- از سوی دیگر دلیلی هم که برای این ادعا عنوان شده یعنی «مقررات داخلی به‌عنوان ابزار پیام‌رسانی» نیز دلیل نادرستی است، چراکه همزمان و پیش‌تر از توییتر، حساب کاربری محمدجواد ظریف در فیسبوک فعال بوده؛ در حالی که فیسبوک هم در ایران وضعیتی مشابه توییتر دارد. دسترسی به آن مسدود است و به تعبیری استفاده از آن خلاف مقررات است.

۳- نکته دیگری که در ادعای مطرح شده از سوی وزیر خارجه سوال‌برانگیز بوده، این است که در قوانین و دستورالعمل‌های مربوط به فیلترینگ در ایران هیچ اشاره‌ای به زبان نشده که مثلا فعالیت به زبان انگلیسی در یک شبکه اجتماعی مجاز و به زبان فارسی غیرمجاز و غیرقانونی است.

با این اوصاف، فکت‌نامه ادعای محمدجواد ظریف را «نادرست» ارزیابی می‌کند.

---

یک توضیح و به‌روزرسانی: در بازنگری متوجه شدیم یکی از توییت‌های آقای ظریف از قلم افتاده و مجموع توییت‌های فارسی وزیر امور خارجه ایران نه ۹، بلکه ۱۰ توییت (۸ توییت مستقیم و دو پاسخ) است. این موضوع تغییری در وضعیت این ادعا ایجاد نمی‌کند. متن اصلاح شده است.