رییسی: نقدینگی در دولت یازدهم ۳ برابر شده است

ابراهیم رییسی در سومین مناظره انتخاباتی که ۲۲ اردیبهشت ۱۳۹۶ برگزار شد، گفت: در دولت یازدهم نقدینگی ۷۰۰ هزار میلیارد تومان افزایش یافته و ۳ برابر شده است.

معتبرترین مبنا برای سنجش درستیِ این ادعا، مروری بر آمارهای منتشر شده از سوی بانک مرکزی است.

جدول زیر خلاصه‌ای از اطلاعاتی است که ما برای سنجش این ادعا از نماگرهای اقتصادی سال‌های ۱۳۹۱ تا ۱۳۹۵ برداشته‌ایم.

جدول بالا نشان می‌دهد حجم نقدینگی در آخرین روز اسفندماه ۱۳۹۵ در ایران، ۲/۷۲ برابرِ آخرین روزِ اسفند ماه ۱۳۹۱ است.  

برای سنجش دقیق‌تر می‌توان نقطه آغازین این محاسبه را، میانه مرداد ماه ۱۳۹۲ و روز آغار دوره ریاست‌جمهوری حسن روحانی تخمین زد. مبنای این برآورد میانگین دو عدد مربوط به ۳ ماهه اول و دوم سال ۱۳۹۲ است که در نماگرهای فصلی آن سال منتشر شده‌اند. با مقایسه این اعداد مشخص است، حجم نقدینگی از میانه مرداد ۱۳۹۲ تا نخستین روز ۱۳۹۶، ۲/۵۶ برابر شده و بیش از ۷۶۳ هزار میلیارد تومان افزایش داشته است.

دولت البته مدعی است که نقدینگی کنترل شده است. نگاهی به اجزای نقدینگی و نسبت رشد پول (اسکناس، سکه و حساب‌های کوتاه‌مدت و جاری) و شبه‌پول (حساب‌های بانکی بلندمدت و اوراق سرمایه‌گذاری) و همچنین مبنای افزایش حجم آن که ظاهرا متناسب با رشد پایه پولی است، می‌تواند شاهد درستی این ادعا باشد که البته موضوع بحث اینجا نیست.

جمع‌بندی

با این اوصاف به نظر می‌رسد ابراهیم رییسی نسبت رشد نقدینگی را به بالا گرد کرده و ۲/۵۶ را تبدیل به ۳ برابر کرده است. کاری که حدود ۲۱۶ هزار میلیارد تومان عدد نقدینگی را افزایش می‌دهد. چیزی حدود حجم افزوده سال ۱۳۹۵ که ۲۳۵ هزار میلیارد تومان است.

بعید است طی مدت یک ماه و ۲۲ روز (زمان طرح این ادعا با آخرین آمار منتشر شده) نقدینگی به این اندازه افزایش پیدا کرده باشد، از سوی دیگر رییسی می‌گوید کل نقدینگی در دولت یازدهم ۷۰۰ هزار میلیارد تومان افزایش پیدا کرده است. محاسبات ما هم نشان می‌دهد این عدد در واقع ۷۶۳ هزار میلیارد تومان است.

با این اوصاف به نظر می‌رسد اعداد ارائه شده از سوی رییسی دور از واقعیت موجود نیست و این ادعای او درست است.