بررسی ادعاهای شاخ‌دار علی‌اصغر برهمند؛ از پیش‌بینی زلزله تا ساخت سپر بیولوژیکی کرونا

بازار شبه‌علم در ایران همیشه داغ بوده است به‌خصوص در سال‌های اخیر که با گسترش شبکه‌های اجتماعی این بازار رونق بیشتری پیدا کرده است. 

موضوع این گزارش بررسی ادعاهای عجیب فردی به نام علی اصغر برهمند است که با ادعای پیش‌بینی زلزله در سال‌های اخیر به شهرت رسیده است. او در شبکه‌های اجتماعی به خصوص در پیام‌رسان تلگرام فعالیت گسترده‌ای دارد. کانال تلگرامی او که از ۱۰ دی ۱۳۹۵ آغاز به کار کرده، در حال حاضر بیش از ۱۱۲ هزار عضو دارد. تعداد اعضای این کانال در مقاطعی به بیش از ۳۰۰ هزار عضو هم رسیده بود. تعداد اعضای کانال معمولا بعد از زلزله‌ها و افزایش نگرانی عمومی افزایش پیدا می‌کند. احتمالا بسیاری از سر ترس و نگرانی از زلزله گمان می‌کنند که آقای برهمند واقعا قادر به پیش‌بینی زلزله است که نیست.

او اخیرا دایره فعالیت‌هایش را گسترده‌تر کرده و به صف «مخترعان» و «مکتشفانی» پیوسته که مدعی کشف و ساخت دارو و دستگاه ضد کرونا شده‌اند. پیش‌تر پرونده سه مورد مشابه را، یعنی «پرویز نوری سایها» و «کامبیز گلشنی» و «مهران توکلی کشه» را در فکت‌نامه بررسی کرده‌ایم و ثابت کرده‌ایم این ادعاها پایه و اساسی ندارد. 

این بار نوبت «علی اصغر برهمند» است که در کنار پیش‌بینی زلزله مدعی ساخت «سپر بیولوژیکی نابودکننده کرونا» شده و دنبال سرمایه‌گذار می‌گردد. او می‌گوید دستگاه او ۸۰ تا ۹۹ درصد میکروب‌ها و قارچ‌ها و باکتری‌ها در فضا جذب و نابود می‌کند. آقای برهمند معتقد است دستگاه اختراعی او در زمان «جنگ بیولوژیک» برای خنثی کردن توطئه کسانی که این ویروس را برای منافع مالی ساخته‌اند کاربرد زیادی دارد. 

این ادعا حتی در مقایسه با ادعاهای «مایع گنس» مهران توکلی کشه، «داروی کرونا» پرویز نوری سایها و دستگاه «مستعان ۱۱۰» کامبیز گلشنی هم غیرعلمی به نظر می‌رسد. در جهان‌بینی علی‌اصغر برهمند فرقی میان ویروس، میکروب و قارچ و باکتری وجود ندارد، اما او در مقام یک مخترع و تئوریسین وظیفه خود می‌داند که دانش خود را صرف «مبارزه جانانه» کند. 

او تا الان هشت پست مرتبط با کرونا در کانال تلگرامی خود منتشر کرده است، این مطالب شامل دو فایل صوتی (فایل اول، دوم) و چند توصیه عمدتا بی‌پایه و اساس درباره کرونا بیان کرده است؛ از توضیح «جنگ بیولوژیک» گرفته تا تجویز ویتامین دی و قطع مصرف مکمل‌های زینک و آهن! و البته توصیه‌هایی درباره روغن‌مالذی و چرب کردن ناف و سوراخ‌ بینی و دود کردن اسپند و مریم‌گلی و بادکش و…

اما ببینیم این آقای برهمند کیست؟ تحصیلات و تخصص او چیست و چه سوابقی دارد؟

بخش اول، نگاهی به سوابق علی اصغر برهمند

اطلاعات زیادی درباره سوابق تحصیلی علی اصغر برهمند در دست نیست. او جسته و گریخته در برخی رسانه‌ها و برخی سایت‌های غیررسمی «دکتر» معرفی شده که قطعا درست نیست. هیچ نشانه‌ای از پایان‌نامه علمی او در دست نیست. ما اسم او را در دامنه «ac.ir» که مربوط به دانشگاه‌های ایران است جست‌وجو کردیم. به جز یکی، دو مقاله که نام او با عنوان «پژوهشگر سابق موسسه تحقیقات و فناوری رضوی» به عنوان یکی از نویسندگان درج شده اثر دیگری از او وجود ندارد. این جست‌وجو را با یکی از افرادی که مطمئنید مدرک دکترای واقعی دارند انجام دهید، نتیجه متفاوتی را ملاحظه خواهید کرد. 

احتمالا او درس خوانده رشته کشاورزی است. 

سخنرانی در حضور آیت‌الله خامنه‌ای، رونق بازار و حاشیه امنیت

او در ۱۲ اردیبهشت ۱۳۸۵ در دیدار معلمان با آیت‌الله خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی ایران به عنوان معلم نمونه سخنرانی کرده و فیلم صحبت‌های او از شبکه یک تلویزیون پخش شده است.

مجری مراسم او را این طور معرفی می‌کند: 

عضو انجمن نخبگان علمی، عضو انجمن مخترعین کشور، مسئول آموزش گردان عاشوراییان تربت جام، مخترع دستگاه تولید برق از تلاطم دریا، دارنده دیپلم افتخار سی‌و چهارمین نمایشگاه ابتکارات و اختراعات ژنو، کسب مدال طلای جهانی اختراعات ژنو، تولید برق برای سکوهای نفتی با ۳۰ درصد افزایش قدرت نمونه‌های خارجی، قمقمه‌های آب برای استفاده سربازان، ترمیم عصب قطع شده نخاع، تولید برق از راه رفتن بدون مزاحمت و ده‌ها اختراع دیگر. 

در این معرفی ادعاهای گوناگونی مطرح شده که به احتمال زیاد بسیاری از آنها درست نیست. اما مطرح شدن آن در یک جلسه رسمی ابزاری برای رونق بخشیدن به کسب و کار و همچنین ایجاد حاشیه امنیت برای آقای برهمند بوده است. 

سخنرانی در حضور رهبر ایران در رزومه او جزو «سوابق و مسئولیت‌ها» است. او به واسطه این دیدار و سخنرانی حاشیه امنیت هم پیدا کرده است.  ۶ دی ماه ۱۳۹۶ دادستان مشهد اعلام کرد هر گونه کارشکنی در راه فعالیت وی یا ایجاد مزاحمت برای نامبرده، «جرم» تلقی می‌شود. آن طور که رسانه‌های محلی نوشتند، یکی از دلایل دادستان مشهد وجود «فیلمی از حضور و معرفی و ارائه رزومه و سخنرانی نامبرده نزد مقام معظم رهبری» بوده که از نظر دادستانی «دال بر پشتوانه علمی» او است. 

بگذارید یک بار نگاهی به رزومه او بیندازیم و ببینیم چقدر این ادعاها چقدر می‌تواند درست باشد. 

نگاهی به رزومه‌ و فهرست اختراعات و اکتشافات او

در رزومه غیررسمی علی‌اصغر برهمند که در سایت مجمع خیرین کارآفرین کشور منتشر شده، هیچ نشانه‌ای از تحصیلات او وجود ندارد، در عوض فهرست بلند و بالایی از افتخارات و اختراعات او ردیف شده که کنار هم گذاشتن آنها تامل برانگیز است. 

افتخارات بین‌المللی: او مدعی است در سال ۲۰۰۶ به عنوان «بزرگ‌ترین نابغه مجارستان» معرفی شده، عضو «فدراسیون جهانی اختراعات» است و هفت دیپلم افتخاری بین‌المللی دارد. ما نام او را به انگلیسی جست‌وجو کردیم. به یک مورد خبر که در سایت سفارت ایران در کره جنوبی منتشر شده، هیچ اثر دیگری از حضور او در مجامع معتبر بین‌المللی و دریافت جایزه وجود ندارد. این به معنی آن است که یا ادعای او درباره بردن جایزه در ژنو و مجارستان یا از اساس صحت ندارد، یا اینکه یکی از صدها نمایشگاه و جشنواره کم‌اهمیتی است که حتی خبر برگزاری آنها و فهرست برندگان و برگزیدگان آن جایی منتشر نمی‌شود. این قبیل نمایشگاه‌ها در بسیاری کشورها برگزار می‌شود و افراد صرفا با پرداخت پول به عنوان «مخترع» در آنها حاضر می‌شوند و بعضا گواهی و مدرک می‌گیرند. یکی، دو نمونه از این نمایشگاه‌ها را در گزارش پرویز نوری سایها بررسی کرده‌ایم. 

مسئولیت‌های داخلی: علی اصغر برهمند می‌گوید عضو انجمن مخترعین کشور و رئیس انجمن در خراسان رضوی است. فهرست اعضای انجمن و همین‌طور شرایط عضویت در آن در سایت انجمن مشخص نیست، اما تا آنجایی که ما گشتیم در سایت رسمی انجمن مخترعین حتی یک بار هم اسم برهمند نیامده است. البته این به معنی آن نیست که آقای برهمند عضو انجمن نیست، اما نشان می‌دهد عضویت او در انجمنی تخصصی که فهرست اعضای آن و شرایط عضویت آن مشخص نیست موضوع چندان مهمی نیست. او خود را «مسئول کمیته مخترعین موسسه تحقیقات و فناوری رضوی» معرفی می‌کند. او در یکی، دو مقاله‌ علمی هم که نامش در میان نویسندگان آمده، خود را «پژوهشگر سابق» این موسسه معرفی کرده است. این موسسه پیش‌تر یکی از سازمان‌های فرعی وابسته به آستان قدس رضوی بوده که در فهرست گزارش عملکرد سال ۱۳۸۸ این سازمان، جلوی نام آن نوشته شده «در حال تصفیه». بر ما معلوم نیست این موسسه کی و چرا  تعطیل شده و در زمان فعالیت چقدر معتبر بوده، چه کمیته‌هایی در داخل آن فعال بوده‌اند و کمیته مخترعین در آن سازمان چقدر اهمیت داشته است. 

فهرست اختراعات: و اما جالب‌ترین بخش روزمه علی‌اصغر برهمند فهرست طرح اختراعات او است. از تولید برق و پیش‌بینی زلزله گرفته تا ترمیم عصب نخاع، ماده‌زایی گاو، انگل‌زدایی در مزارع یونجه و تولید گوجه فرنگی با طعم توت فرنگی! در این فهرست ۳۵ طرح و اختراع عنوان شده که به شرح زیر است:

• تخت خواب شناور یا تشک سیار و غوطه ور در آب
• تولید برق از تلاطم دریا
• تولید آب خالص از آب دریا 
• تولید برق به روش سیکل ترکیبی موج و جزرومد دریا
• آبگرمکن خورشیدی
• پماد التیام بخش زخم و جراحات و سوختگی های عمیق و زخم دیابت 
• تثبیت شن‌های روان 
• تولید کود شیمیایی معدنی BFT
• پیش بینی زلزله ۴۸ تا ۱۰ روز قبل از وقوع با تایید پروفسور شیرو تاکادا و موسسه بین المللی زلزله‌شناسی ایران 
• ایستگاه فضایی معلق در فاصله ۵۰ کیلومتری
• نقاشی و نقشه خوانی برای نابینایان
• وسیله کمک آموزشی مخصوص نابینایان
• ماده‌زایی در گاوداری‌ها
• منظومه شمسی معلق در فضا و با چرخش به دور خورشید
• ریشه کنی انگل سس در مزارع به‌خصوص یونجه و ریحان
• کنترل دما بصورت اتومات در منزل و با کنترل از راه دور در بخاری و رادیاتور 
• افزایش شیر در گاوداری‌ها بدون هورمون و رژیم غذایی تا ۵ لیتر
• تخت خواب مخصوص بیمارانی که زخم بستر دارند با استفاده از تکنولوژی نانو.
• سرمایش از سقف و گرمایش از کف
• تولید آب از هوا بدون استفاده  از برق و یا باتری
• کاهش مدت پرورش جوجه از ۴۵ روز به ۳۵ روز بدون استفاده از هورمون
• تولید چوب و الوار رنگی دلخواه طوری که درختان بتوانند چوب با رنگ سفارشی و دائمی تولید کند
• تولید گوجه فرنگی با طعم توت فرنگی
• سیستم آبیاری درختان با ۶۰ درصد صرفه جوی درمصرف آب وکودوسم             
• کولر گازی ماشین بدون استفاده از برق و باطری و نیروی موتور
• تانکر ضد آتش و انفجار با قابلیت مخزن ارتجاعی جهت حمل همزمان چند مایع سوختی
• جلوگیری از آلودگی هوای کلان شهرهای جهان و تونل‌ها
• ترمیم عصب قطع شده نخاع
• حمام شیخ بهایی با یک شمع می‌تواند در مدت ۲۰ دقیقه ۱۱ لیتر آب را تبدیل به بخار کند. (مشخص نیست نقش آقای برهمند در این مورد چیست)
• پیش بینی سونامی ۲۴ ساعت قبل از بوجود آمدن و خاموش کردن آن قبل از رسیدن به ساحل
• جلوگیری از یخ‌زدگی در زمستان و جمع شدن آسفالت به علت گرمای تابستان در باند فرودگاه‌ها
• بتن ضد اسید بدون آب و سیمان و ماسه
• جلوگیری از یخ‌زدگی درختان باغات در زمستان
• قاشق دماسنج‌دار 
• کشف روش جدید جهت کنترل و جمع آوری لکه های نفتی روی آب دریا که برای خلیج مکزیک پیشنهاد شده
• کشف گودال‌ها کراترهای ناشی از اثرات شهاب‌سنگ

ما قضاوت درباره این فهرست را به خوانندگان می‌سپاریم. اما این توضیح را هم اضافه می‌کنیم که حتی اگر ثبت اختراع در سامانه ثبت اختراعات را معتبر فرض کنیم (که لزوما این طور نیست) تنها پنج اختراع به نام او ثبت شده است. 

نقش رسانه‌ها و مطبوعات در گرم کردن بازار کار او

یکی از ابزارهای شبه‌علم برای نفوذ در جامعه استفاده از ابزار رسانه است. گفته شد دیدار با رهبر ایران به عنوان مقام معلم نمونه و طرح ادعاهای بدون سند از تلویزیون ایران یکی از ابزارهای آقای برهمند برای القای اعتبار به مخاطبان بوده است.

به جز این انتشار اخبار پراکنده از سوی او در رسانه‌ها، پیرامون پیش‌بینی زلزله باعث شده تا به این تصور اشتباه دامن زده شود که ممکن است چنین ادعایی درست باشد. 

به عنوان نمونه می‌توان به انتشار خبری قدیمی به تاریخ ۱۷ اسفند ۱۳۸۵ در روزنامه نسبتا معتبر دنیای اقتصاد اشاره کرد که در آن به نقل از روابط عمومی آستان قدس خبر مدال طلای مخترع ایرانی در مسابقات بین‌المللی اختراعات مسکو منتشر شده است. این یک قلم حتی در رزومه غیررسمی برهمند هم به چشم نمی‌خورد. 

یا در یک نمونه دیگر سایت رکنا روز چهارم دی ماه ۱۳۹۶ گفت‌وگویی با علی‌اصغر برهمند انجام داد. به اشتباه او را «دکتر» برهمند معرفی کرد و از پیش‌بینی‌های درست او نوشت. آقای برهمند در این گزارش گفته بود «طی ۱۴ روز آینده به احتمال ۷۰ درصد زلزله ای بین ۵ تا ۶ ریشتری تهران را خواهد لرزاند.» 

البته این زلزله هیچگاه اتفاق نیفتاد و علی‌اصغر برهمند مثل همیشه پشت ۳۰ درصد احتمالی قایم شد که راه فرار شبه علم است. مطالب مطرح شده در این گزارش به‌طور قطع نادرست و بی‌اعتبارند، اما برای برخی این شبهه را به وجود می‌آورند که فردی که این ادعاها را مطرح کرده «دکتر» است و واقعا توانایی پیش‌بینی زلزله را دارد. 

به عنوان نمونه دیگر می‌توان به گفت‌وگوی روزنامه اعتماد با او در تاریخ ۱۳ دی ۱۳۹۶ اشاره کرد. این مصاحبه با اینکه تا حدودی جنبه انتقادی دارد اما در آن ادعاهای مطرح شده در خصوص مدارک دانشگاهی و همین طور پیش‌بینی‌های او درستی‌سنجی و به چالش کشیده نشده است.

نکته اینجا است که برای رد ادعاهای علی اصغر برهمند حتی نیازی به ابزار علمی هم نیست. کافی است به کانال تلگرامی او برویم و ادعاهای او را با دقت بازخوانی کنیم تا ببینیم بر خلاف فضایی که ایجاد شده هیچ یک از پیش‌بینی‌های برهمند حتی در زمینه غیرعلمی هم درست و دقیق از آب در نیامده‌اند. 

بخش دوم، درستی‌سنجی ادعای پیش‌بینی‌ زلزله

به رغم اینکه او بارها مدعی شده پیش‌بینی‌هایش درست از آب درآمده، اما تا آنجایی که ما تحقیق کرده‌ایم، حتی یک فقره پیش‌بینی دقیق و درست در کانال آقای برهمند پیدا نکردیم. 

البته اگر بزرگی زلزله در حد چند واحد در مقیاس امواج درونی زمین، محل وقوع در حد ده‌ها و صدها کیلومتر و زمان آن را در حد چند ماه در نظر نگیریم، می‌توانیم بگوییم او قادر به پیش‌بینی همه زلزله‌های ایران و جهان است، اما اگر زمان و مکان و بزرگی زلزله مهم باشد، قطع و یقین «پیش‌بینی» ادعاهای دروغ و غیرواقعی است. 

در کانال آقای برهمند از زمان تاسیس، یعنی ۱۰ دی ۱۳۹۵، هزاران پیش‌بینی انجام شده که عمدتا هرگز پیگیری نشده‌اند. این پیش‌بینی‌ها معمولا مربوط به مناطقی است که در آنها سابقه و ریسک زلزله وجود دارد. کافی است شما به سایت موسسه ژئوفیزیک دانشگاه تهران بروید. در آنجا می‌توانید تمام زمین‌لرزه‌های ایران را با بزرگای بیش از ۲/۵ به تفکیک روی نقشه ببینید.

نقشه بالا تمام زمین‌لرزه‌های ایران را با بزرگی بیش از ۲/۵ در ۲۰ سال گذشته نشان می‌دهد. با کوچک‌تر کردن بازه زمانی می‌توان تصویری کلی از میزان فعالیت گسل‌ها در مناطق گوناگون کشور به دست آورد. این کار را تقریبا کارشناسان و پژوهشگران انجام می‌دهند و با استفاده از این داده‌ها و تطبیق آنها با مطالعات میدانی نقشه‌های علمی گسل‌های فعال، جنبا و خطر لرزه‌ای را ترسیم می‌کنند. این نقشه‌ها در دسترس عموم قرار دارند. مثلا تصویر زیر نقشه خطر لرزه‌ای در ایران است. 

این نقشه را دست بگیرید و هر چند روز یک بار احتمال وقوع زلزله‌ای را در یک از مناطق لرزه‌خیز مطرح کنید. بدون شک در واقعیت اتفاق‌هایی خواهد افتاد که نزدیک به یکی از «پیش‌بینی‌های» شما است. 

پیش‌بینی زلزله لااقل تا الان از نظر علمی غیرممکن است. پژوهشگران و دانشمندان زیادی در پژوهشگاه‌های معتبر دنیا مشغول تحقیق در این باره‌اند اما هنوز به نتیجه‌ای معتبر نرسیده‌اند که بتوانند با استناد به آن ساعتی پیش از وقوع زمین‌لرزه در یک مکان مشخص آن را پیش‌بینی کنند. 

اما آقای برهمند که هیچ تحصیلات علمی در زمینه زلزله‌شناسی ندارد مدعی است به آن چیزی که پژوهشگران واقعی موفق به یافتن آن نشده‌اند، رسیده و قادر به پیش‌بینی زلزله است. این ادعا مطلقا نادرست و کذب است. برای اثبات این مساله حتی لازم نیست از فکت‌های علمی استفاده کنیم. 

بگذارید در زمین بازی او بازی کنیم و به عنوان نمونه پنج زمین‌لرزه بزرگ و خبرساز که در چند سال گذشته در ایران رخ داده و آقای برهمند مدعی پیش‌بینی آنها بوده را دقیق بررسی کنیم و ببینیم چقدر ادعای او صحت دارد. 

نمونه اول ادعای جعلی زلزله ۲۱ آبان ۱۳۹۶ کرمانشاه با بزرگای ۷.۳ و عمق ۱۸ کیلومتر در موقعیت جغرافیایی ۳۴.۷۷۲ شمالی و ۴۵.۷۶۲ شرقی. 

آقای برهمند مدعی است این زمین‌لرزه را چهار روز پیش‌تر در ۱۷ آبان پیش‌بینی کرده بود. این ادعا دروغ است. او روز ۱۷ آبان (۸ نوامبر) پیش‌بینی کرده بود در شمال کشور ژاپن زلزله‌ای به بزرگی ۴/۵ تا ۵/۵ «ریشتر» رخ دهد. در میان پیش‌بینی‌های پر تعداد او تا حدود ۴ماه قبل هیچ نامی از «غرب کشور»، «کرمانشاه»، ایلام نیست. تنها پست موجود پستی است که  ۲۷ تیر ۱۳۹۶ (۳ ماه و ۲۵ روز پیش از زلزله) منتشر شده و در آن گفته شده  تا ۱۰ روز آینده زمین‌لرزه‌ای به بزرگی ۴ تا ۵ ریشتر در منطقه نفت‌شهر عراق و استان‌های کرمانشاه و ایلام بیاید. 

نه زمان این «پیش‌بینی» درست است و نه قدرت آن و نه حتی مشخصات مکانی آن نزدیک به کانون اصلی زمین‌لرزه است. 

نمونه دوم: زمین‌لرزه ۲۹ آذر ۱۳۹۶ ملارد، با بزرگای ۵/۲ و عمق ۱۳ کیلومتر در موقعیت جغرافیایی ۳۵.۶۷ شمالی و ۵۰.۹۵ و شرقی.  

آقای برهمند دقایقی پس از وقوع زمین‌لرزه مدعی شد دو روز پیش‌تر زلزله ملارد را پیش‌بینی کرده. این هم دروغ است. آن چیزی که به آن ارجاع داده شده پستی است که در آن گفته شده «احتمال زلزله در شمال دریاچه نمک قم و جنوب ورامین تهران با بزرگی حدود ۴/۵ ریشتر تا ده روز آینده».

قطعا گسلی که زمین‌لرزه در آن اتفاق افتاده ربطی به گسل‌های جنوب تهران ندارد، حتی در چارچوب منطق پیش‌بینی‌های آقای برهمند که در آن محل وقوع زمین‌لرزه ربطی به موقعیت جغرافیایی گسل‌ها ندارد، باز هم آنچه روی آن اسم «پیش‌بینی» گذاشته‌اند یکی از صدها احتمالی است که درباره وقوع زمین‌لرزه در حوالی تهران، روی هوا مطرح شده‌اند. به عنوان مثال او فردای زمین‌لرزه ملارد پیش‌بینی کرد «زلزله دیگری در جنوب شرقی تهران ، مامازند ، ورامین و ری بزرگی ۵ تا ۶ ریشتر تا هفته آینده» رخ دهد که هیچ وقت این اتفاق نیفتاد. 

نمونه سوم: زلزله چهارم آذر ۱۳۹۷ سرپل ذهاب، با بزرگای ۶/۴ و عمق ۱۱ کیلومتر در موقعیت جغرافیایی ۳۴.۳۶ شمالی و ۴۵.۷۱ شرقی. 

تقریبا هیچ زلزله‌ای نیست که آقای برهمند مدعی پیش‌بینی آن نباشد. این یکی هم استثنا نیست. آقای برهمند می‌گوید آن را در تاریخ ۱۲ آبان پیش‌بینی کرده است. این ادعا نیست صحت ندارد. او گفته بود تا تاریخ ۲۲ آبان زمین‌لرزه‌ای به بزرگی «۴/۷ ریشتر» در استان کرمانشاه حدود ثلاث باباجانی و سرپل ذهاب رخ خواهد داد. نه زمان این زمین‌لرزه با به اصطلاح پیش‌بینی همخوانی دارد و نه بزرگی آن. تنها نکته مکان زمین‌لرزه است که با توجه به وقوع زمین‌لرزه‌های پیاپی در استان کرمانشاه، دور از ذهن و عجیب نبود. در کانال تلگرامی آقای برهمند نزدیک ۱۰۰ بار اسم سرپل ذهاب آمده که بیش از نیمی از آنها پیش‌بینی وقوع زلزله است. اگر به جای روز چهارم آذر، مثلا بیستم بهمن سال بعد زمین‌لرزه‌ای با بزرگی ۴ که قابل مقایسه با زلزله واقعی نبود رخ می‌داد باز هم آقای برهمند مدعی بود که آن را یک سال قبل پیش‌بینی کرده است. 

نمونه چهارم: زلزله چهارم اسفند ۱۳۹۸ قطور در آذربایجان غربی، با بزرگای ۵/۹ به عمق ۶ کیلومتر در موقعیت ۳۸.۴۹ شمالی و و ۴۴.۵۶ شرقی. 

در این روز دو زلزله به فاصله حدود ۱۰ ساعت یکی به بزرگای ۵/۷ و دیگری به بزرگای ۵.۹ رخ داد. در فاصله دو زلزله آقای برهمند پیش‌بینی‌های زیادی انجام داده که غیر معمول نیست. معمولا بعد از هر زلزله‌ بزرگ‌تر از ۴ او نسبت به احتمال وقوع زلزله بزرگ‌تر هشدار می‌دهد. اگر زلزله بزرگ‌تر اتفاق افتاد که یکی به شماره‌انداز پیش‌بینی‌های خود اضافه می‌کند و اگر نیفتاد هیچ. اما آیا او پیش از زلزله اول هم پیش‌بینی داشته؟ او خود می‌گوید بله. پیشتر در ۲۳ بهمن این زمین‌لرزه را نیز پیش‌بینی کرده است. 

این ادعا هم کذب است. او روز ۲۳ بهمن صرفا گفته بود تا ۱۵ روز زمین‌لرزه‌ای به بزرگای ۴/۳ در آذربایجان غربی، حدود سلماس، خوی و نوشین شهر تا مرز کردستان رخ خواهد داد. 

آنچه رخ داد در قطور اتفاق افتاده مقایسه بزرگای زلزله رخ داده با آنچه پیش‌بینی شده دست کم ۱/۴ در مقیاس امواج درونی زمین است که در اندازه‌گیری قدرت زمین‌لرزه عدد قابل ملاحظه‌ای است. ثانیا فاصله کانون زلزله تا نزدیک‌ترین جایی که در پیش‌بینی آقای برهمند ذکر شده بیش از ۸۰ کیلومتر است. ثالثا این تنها موردی از پیش‌بینی زلزله در این منطقه نیست، به خصوص بعد از زمین‌لرزه بزرگ وان در سال ۲۰۱۱ این منطقه در کانون توجه کسانی است که اخبار زلزله را ولو به طور غیرحرفه‌ای و غیرعلمی دنبال می‌کنند. 

نمونه پنجم: زمین‌لرزه بامداد ۲۰ اردیبهشت ۱۳۹۹ در دماوند، با بزرگی ۵/۱ به عمق ۷ کیلومتر و در موقعیت ۳۵.۷۸ شمالی و ۵۲.۰۵ شرقی. 

این زمین‌لرزه هم قاعدتا از چشم پیش‌گوی آقای برهمند دور نمانده، اگرچه دست آقای برهمند به اشتباه روی دکمه‌ای خورده که نباید می‌خورده و پیش‌بینی پاک شده است. اما هواداران تصویر آن را نگه داشته‌اند. بر اساس این تصویر آقای برهمند پیش‌بینی کرده بود «از روز جمعه ۱۵ فروردین با میانگین ۱۵ روز» زمین‌لرزه‌ای با بزرگای ۴/۷ ریشتر در حدود شهرهای سمنان، سرخه و فیروزکوه» رخ دهد. 

این بار از قضا فاصله بزرگی آنچه پیش‌بینی شده نزدیک به زلزله‌ای است که رخ داده و اختلاف حدود ۰/۴ واحد بزرگای زمین‌لرزه است، اما زمان و مکان زلزله با آنچه پیش‌بینی شده نمی‌خواند. فاصله سرخه تا فیروزکوه حدود ۷۵ کیلومتر و فاصله فیروزکوه تا دماوند حدود ۷۸ کیلومتر است. 

پیش‌بینی کلی زلزله در استان تهران توجه به حساسیت عمومی و لرزه‌خیزی کار سختی نیست، کما اینکه در کانال آقای برهمند ده‌ها پیش‌بینی درباره وقوع زلزله در تهران انجام شده که هیچ‌کدام درست از آب درنیامده‌اند.

جمع‌بندی

علی اصغر برهمند یکی از چهره‌های سرشناس فعال در حوزه شبه‌علم است. او معلم بازنشسته‌ای است که قطعا تخصصی در زلزله‌شناسی، ویروس‌شناسی و بسیاری دیگر از علوم ندارد، اما مدعی انجام کارهایی است که پژوهشگران معتبر مراکز علمی و تحقیقاتی جهان هنوز قادر به انجام آن نیستند. 

فهرست اختراعات و اکتشافات ادعایی او به شکل باورنکردنی متنوع و بزرگ است: 

«تخت خواب شناور روی آب، تثبیت شن‌های روان، کود شیمیایی معدنی BFT، ایستگاه فضایی در ۵۰ کیلومتری، نقاشی و نقشه خوانی برای نابینایان، ماده‌زایی در گاوداری‌ها، منظومه شمسی معلق در فضا، ریشه کنی انگل سس در مزارع یونجه و ریحان، افزایش شیر در گاوداری‌ها، تولید آب از هوا بدون برق و یا باتری، کاهش مدت پرورش جوجه، تولید گوجه فرنگی با طعم توت فرنگی، جلوگیری از آلودگی هوای کلان‌شهرهای جهان، ترمیم عصب قطع شده نخاع، پیش بینی سونامی و خاموش کردن آن قبل از رسیدن به ساحل، قاشق دماسنج‌دار، جمع‌آوری لکه های نفتی در خلیج مکزیک و کشف گودال‌های شهاب‌سنگ»

اینها بخشی از ادعاهای عجیب و غریب او است. او مدعی است جوایز بین‌المللی بسیاری را برده و شخصیت شناخته شده‌ای در دنیا است، اما جست‌وجوی نام او به زبان انگلیسی خلاف این را نشان می‌دهد. 

او مدعی است می‌تواند زلزله را پیش‌بینی کند که این ادعا قطعا نادرست است. صرف نظر از اینکه از نظر علمی هنوز این کار ممکن نیست، بازخوانی ادعاهای مطرح شده توسط او نشان می‌دهد آنچه او به عنوان «پیش‌بینی» قالب شده، یک سری حدس و گمان بی‌ربط در مناطق پرخطر زلزله است. بررسی‌های فکت‌نامه نشان می‌دهد در سه سالی که از راه‌اندازی کانال تلگرامی آقای برهمند می‌گذرد، هزاران پیش‌بینی انجام شده که هیچگاه پیگیری نشده‌اند، در عوض بعد از وقوع هر زمین‌لرزه ادعا شده آقای برهمند پیش‌تر آن را پیش‌بینی کرده بود. اگر این ادعاها را پیگیری کنید خواهید دید آنچه رخ داده از نظر شدت و بزرگی، زمان و مکان اختلاف فاحشی با «پیش‌بینی‌ها» دارد. ما در این مقاله پنج زمین‌لرزه نسبتا بزرگ و خبرساز سه سال اخیر را به طور موردی بررسی کردیم و نشان دادیم که علی‌اصغر برهمند مدعی پیش‌بینی همه آنها است که ادعای نادرستی است. 

او در رسانه‌های رسمی و تلویزیون ایران هم حضور داشته و حتی در حضور آیت‌الله خامنه‌ای هم به عنوان معلم نمونه و مخترع سخنرانی کرده است، ادعاهای مطرح شده در فضای عمومی او البته نادرست و غیرعلمی است. نه تنها نشانه اعتبار علی‌اصغر برهمند نیست، بلکه اعتبار رسانه‌های رسمی و دفتر رهبر جمهوری اسلامی ایران را زیر سوال می‌برد.

اما این حضور رسانه‌ای و رسمی ابزاری برای رونق کسب کار و ایجاد حاشیه امنیت برای او بوده است، چنانکه چند سال پیش دادستان مشهد اعلام کرد «هر گونه کارشکنی در راه فعالیت وی یا ایجاد مزاحمت برای نامبرده، جرم تلقی می‌شود.» یکی از دلایل این تصمیم دیدار و سخنرانی برهمند در حضور رهبر جمهوری اسلامی ایران بود. 

ما تحقیقاتی در زمینه فعالیت‌های اقتصادی علی‌اصغر برهمند نداشته‌ایم، اما از شواهد و قرائن به نظر می‌رسد او در بازار شبه‌علم دکان پر رونقی دارد. تبلیغاتی که در کانال تلگرامی او منتشر می‌شود احتمالا ساده‌ترین منبع درآمدی است، اما او احتمالا دست بلندی در جذب سرمایه‌گذاری‌های دولتی و غیردولتی دارد. به عنوان نمونه فراخوان او برای سرمایه‌گذاری برای ساخت دستگاه «سپر بیولوژیکی نابودکننده کرونا» و تاکید او روی تئوری توطئه «جنگ بیولوژیکی» نشان می‌دهد که او رگ خواب نهادهای عمومی سرمایه‌گذار را می‌شناسد و می‌داند چگونه از آب گل‌آلوده ماهی بگیرد. 

فکت‌نامه با اطمینان «علی‌اصغر برهمند» را در فهرست مروجان فعال شبه‌علم قرار می‌دهد که بدون پشتوانه علمی، ادعاهای شاخ‌دار از خود صادر می‌کنند.