نام پیامبر اسلام در ورزشگاهی در آلمان؟!

این گزارش به درخواست یکی از مخاطبان فکت‌نامه نوشته شده است. از ما خواسته شده تا صحت ویدئویی را که اخیرا در کانال تلگرامی دکتر احمدرضا مسعودی‌فر، فعال سیاسی اصلاح‌طلب و استاد روان‌شناسی دانشگاه فردوسی مشهد، منتشر شده، بررسی کنیم.  

این ویدئو فقط در کانال تلگرامی آقای مسعودی‌فر منتشر نشده، بلکه پیش‌تر در سایر شبکه‌های اجتماعی، پیام‌رسان‌ها و پلتفرم‌های پخش ویدئو مثل آپارات نیز با این مضمون دست به دست شده است که «طرفداران تیم فوتبال بروسیا دورتموند آلمان در یک حرکت زیبا نام محمد را در استادیوم ترسیم کردند.»

View this post on Instagram

نمایش جالب باشگاه بورسیا دورتموند به مناسبت میلاد پیامبر اسلام

A post shared by celal bozkurt (@celal__bozkurt) on Dec 6, 2017 at 10:11am PST

آیا ویدئو مربوط به هواداران بروسیا دورتموند است؟

خیر. این ویدئو مربوط به بازی دو تیم فوتبال عربستانی به نام «الاتحاد» و «نادی‌الشعله» است که در تاریخ ۲۰ فوریه ۲۰۱۵ (اول اسفند سال ۱۳۹۳) در استادیوم ملک عبدالله در شهر جده برگزار شده است. 

رسانه‌های عرب‌زبان در همان تاریخ (به عنوان نمونه الریاض و العربیه) گزارش طرح موزاییکی «حبیبی یا رسول الله» را منتشر کرده‌اند. بنابراین ویدئو ارتباطی به این روزها ندارد و تماشاگران آلمانی نیز چنین طرحی را ترسیم نکرده‌اند.

این ویدئو در سال‌های گذشته نه تنها در رسانه‌های فارسی بلکه در رسانه‌های اجتماعی غیرفارسی‌زبان نیز با توضیح «هواداران دورتموند» منتشر شده است.

سال گذشته نیز بخش درستی‌سنجی خبرگزاری فرانسه (AFP)  نیز این شایعه را بررسی کرده بود. 

آیا این خبر در رسانه‌های رسمی در این منتشر شده است؟ 

بله. در تاریخ ۱۶ آذر ۱۳۹۶ خبرگزاری میزان و باشگاه خبرنگاران جوان نیز این خبر اشتباه را با عنوان «طرح باشگاه دورتموند آلمان به مناسبت میلاد پیامبر اکرم(ص) + فیلم» منتشر کردند. 

چند سایت ایرانی هم در این میان اعلام کردند که این خبر نادرست است. از جمله سایت «پارس‌فوتبال» در روز ۱۷ آذر ۱۳۹۶ گزارشی در این باره منتشر کرد، همچنین اکانت اینستاگرامی شایعات نیز اعلام کرد که این خبر درست نیست.  

بعد از انتشار این گزارش هم میزان و هم باشگاه خبرنگاران جوان گزارش‌های خود را اصلاح کردند و تیتر آن را به این عنوان تغییر دادند:‌ «طرح موزاییکی الاتحاد عربستان به مناسبت میلاد پیامبر اکرم(ص) + فیلم». عنوان قدیمی گزارش هر دو خبرگزاری رسمی در سایت‌های خبرخوان قابل دسترسی است. 

خبرگزاری میزان توضیحی در این باره منتشر نکرد، اما باشگاه خبرنگاران در گزارش اصلاح شده صرفا نوشت: «در فضای مجازی شایعه شده بود که این جشن توسط تیم بروسیا دورتموند آلمان برگزار شده است.»

البته نکته اینجا است که خبر اصلاح شده باز هم کاملا درست نیست. چرا که گفته شده تماشاگران الاتحاد این کار را به مناسبت تولد پیامبر اسلام انجام داده‌اند که این‌طور نبوده. تاریخ بازی در تقویم هجری قمری  اول جمادی‌الاول ۱۴۳۶ است که با تاریخ تولد پیامبر اسلام (۱۲ یا ۱۷ ربیع‌الاول) چند ماه فاصله دارد.

جمع‌بندی

برخی کانال‌های تلگرامی در هفته‌های اخیر تصاویری را منتشر کرده و مدعی شده‌اند، هواداران تیم فوتبال بروسیا دورتموند، برای احترام به پیامبر اسلام  طرح موزاییکی «حبیبی یا رسول الله» را در ورزشگاه پیاده کرده‌اند. 

این تصاویر قدیمی و مربوط به یک بازی فوتبال در جده عربستان است که ۶ سال پیش میان دو تیم الاتحاد و نادی‌الشعله برگزار شده است. 

چند سال پیش برخی سایت‌های خبری، مثل خبرگزاری میزان و باشگاه خبرنگاران جوان این خبر «نادرست» را منتشر و بعد اصلاح کردند، اما این تصاویر همچنان در شبکه‌های اجتماعی دست به دست می‌چرخد.