نمک به جای ماسک و ارتباط کولر و بخاری با کرونا!

«خوردن نمک به جای زدن ماسک»، «مسواک نمک و عسل» و «تنفس هوای سرد در زمستان» بخش ناچیزی از اظهارنظرهای «حکیم خیراندیش» برای جلوگیری از ابتلا به کرونا است. این ادعاها که با نام «طب سنتی»، «طب اسلامی» و «طب ایرانی» معرفی می‌شوند، پرشمارند و تیم فکت‌نامه برای بررسی درستی تک‌تک ادعاهای جناب او، نیاز به تعریف یک پروژه جداگانه دارد. با توجه به وضعیت نگران‌کننده کرونا در ایران و صدها هزار دنبال‌کننده‌ای که آقای خیراندیش را در شبکه‌های اجتماعی مثل اینستاگرام دنبال می‌کنند، لازم است بخشی از ادعاهای او را بررسی کنیم؛ حرف‌هایی که او بسیاری از آنها را از تریبون رسمی صدا و سیما اعلام می‌کند. در این مطلب، ده‌ها ادعای حسین خیراندیش را به کناری می‌گذاریم و تنها به بررسی دو ادعای او می‌پردازیم؛ ادعای استفاده از نمک بجای ماسک و همین طور تاثیر کولر و بخاری در احتمال ابتلا به کووید ۱۹. 

ادعای اول: نمک به جای ماسک

آقای خیراندیش در این ویدئو ادعا می‌کند افراد به جای اینکه ماسک بزنند، با خوردن نمک می‌توانند جلوی انتشار کووید ۱۹ را بگیرند. او جلوی دوربین تلویزیون، ماسک خود را درمی‌آورد، ظرف نمک را از جیبش خارج می‌کند و اعلام می‌کند که با خوردن مداوم «یک پر نمک» می‌توان به مبارزه با کرونا پرداخت. او همچنین می‌گوید اگر به نفس فردی که نزدیک شماست شک کردید، یک پر نمک بخورید و این همان ماسک شماست.

/

برای بررسی علم تجربی و پزشکی درباره این ادعا، ابتدا به سراغ منابع سازمان بهداشت جهانی می‌رویم. این سازمان در صفحه‌ای ویژه، توضیحاتی درباره استفاده از ماسک‌های پارچه‌ای و پزشکی داده است که بررسی آن نیاز به مطلب جداگانه‌ای دارد. 

مهم‌ترین نکات  سازمان بهداشت جهانی درباره ماسک این است که این وسیله می‌تواند به عنوان «بخشی» از فرایند محافظت از ابتلا به کرونا باشد. این سازمان تاکید می‌کند که استفاده از ماسک به تنهایی باعث جلوگیری از ابتلا نمی‌شود و توصیه‌ اصلی همچنان رعایت فاصله‌ حداقل یک متری از افراد،‌ شستن دست‌ها و جلوگیری از لمس سطوح و ماسک‌هاست. 

بنابراین در توصیه‌های سازمان بهداشت جهانی، استفاده از ماسک وجود دارد و جایگزینی برای آن در نظر گرفته نشده است. از سوی دیگر سازمان بهداشت جهانی با تاکید بر رعایت فاصله‌ یک متری و شستن دست‌ها، تاکید می‌کند استفاده از موادی مثل فلفل در غذا، تاثیری در جلوگیری از کووید ۱۹ ندارد. سازمان بهداشت جهانی همچنین اعلام کرده که تا کنون هیچ دارو، ماده یا درمانی به صورت قطعی برای جلوگیری از ابتلا به این بیماری وجود ندارد. بنابراین این ادعا که نمک می‌تواند به عنوان جایگزین ماسک برای جلوگیری از درمان کرونا استفاده شود، ادعایی نادرست است.

ادعای دوم: کولر و بخاری استعداد پذیرش کرونا و هر بیماری دیگری را افزایش می‌دهد. 

یکی دیگر از ادعاهای حسین خیراندیش در تلویزیون ایران، ارتباط کولر و بخاری با مقاومت بدن در برابر کرونا است. او در این ویدئو توضیح می‌دهد که سطح مقاومت و ایمنی بدن انسان به این دلیل که در فصل گرما و سرما از سرما و گرمای مصنوعی (کولر و بخاری) استفاده می‌کند، پایین آمده است. 

/?utm_source=ig_web_copy_link

او در ادامه صحبت‌های خود به گفته‌ای از بوعلی‌سینا اشاره می‌کند  که هر گاه اختلاف دمای هوا در سرما و گرمای زمستان کم باشد، بیماری‌ها بیشتر می‌شود. ما نمی‌دانیم استناد او به بوعلی‌سینا دقیق است یا نه، اما می‌دانیم ارتباط اختلاف دمای زمستان و تابستان با ایمنی بدن پایه و اساسی ندارد. چرا که بسیاری از کشورهای جهان در مدار استوایی قرار دارند کلا یک فصل و یک دمای ثابت دارند. 

علاوه بر این هنوز هیچ سندی وجود ندارد که نشان دهد ارتباط مستقیمی میان دمای هوا و کووید ۱۹ وجود دارد. جدای از اینکه سازمان بهداشت جهانی صراحتا اعلام  کرده که هوای سرد باعث کشته‌شدن ویروس کرونا نمی‌شود و دمای بدن به هر حال بین ۳۶/۵ تا ۳۷ درجه است، توصیه می‌کند که برای جلوگیری از کرونا باید فاصله حداقل یک متری را رعایت کرد و دست‌ها را شست. اینجا هم هیچ اشاره‌ای به تنفس هوای سرد زمستان برای جلوگیری از ابتلا به ویروس کرونای جدید نشده است.

ضمن اینکه هم سازمان بهداشت جهانی و هم نهادهای دیگر مانند CDC (مرکز کنترل و پیشگیری بیماری ایالات متحده) اعلام کرده‌اند این ویروس به تازگی کشف شده و برای شناخت مشخصات و همچنین ارائه درمان‌های قطعی آن نیاز به بررسی‌های بیشتر است.

جمع‌بندی

ادعای استفاده از نمک به جای ماسک یا تاثیر کولر و بخاری در احتمال ابتلا به کووید ۱۹، ادعاهایی بی‌پایه و اساس است که نه‌تنها از سوی نهادهای رسمی پزشکی تجربی در دنیا تایید نشده، بلکه خطرناک و بر خلاف توصیه‌های رسمی است. فکت‌نامه به این دو گفته‌ حسین خیراندیش که خود را «حکیم» معرفی می‌کند، نشان شاخ‌دار داد.

این دو گفته تنها دو نمونه از ادعاهای این فرد است. در صفحه‌ اینستاگرام او که بیش از ۲۵۰ هزار دنبال‌کننده دارد، تریبون صدا و سیما در اختیار اوست و راهکارهایش در جامعه تبلیغ می‌شود، می‌توان موارد دیگری را نیز پیدا کرد که او ادعا می‌کند به بیماری کرونای جدید مرتبط است؛ بیماری‌ای که پیشرفته‌ترین آزمایشگاه‌های علومی تجربی در سراسر جهان در حال تحقیق و پژوهش درباره آنند.