شایعات نادرست درباره واکسن‌های بنیاد بیل گیتس و فلج اطفال در هند

یکی از محبوب‌ترین خبرهای نادرست این روزها مربوط به بیل گیتس است؛ خبری که ادعا می‌کند بنیاد او آزمایش‌های واکسیناسیون فلج اطفال در هند انجام داده که باعث فلج شده ۴۶۹ هزار کودک این کشور شده است. به غیر از پست‌های متعدد فیس‌بوک به زبان انگلیسی، سایت‌های ایرانی مثل خبرگزاری تسنیم هم به این خبر پرداخته و آن را منتشر کرده است. در خبر سایت تسنیم، این عدد ۳۵۰ هزار کودک اعلام شده است.

اما ماجرا از چه قرار است؟ آیا چنین خبری صحت دارد؟ در این مطلب،‌ این ادعا را درستی‌سنجی می‌کنیم.

تئوری‌های توطئه‌ی مربوط به بیل گیتس و فعالیت‌های واکسیناسیون بنیاد او، حامیانی جدی در میان طرفداران جنبش‌های ضد واکسیناسیون دارد. یک پست فیس‌بوکی در تاریخ ۲۵ فروردین ادعا کرد بنیاد بیل و ملیندا گیتس بین سال‌های ۲۰۰۰ تا ۲۰۱۷ آزمایش‌های واکسیناسیون فلج اطفال را انجام داده که باعث فلج شدن ۴۹۶ هزار کودک در هندوستان شده است. این پست تا کنون بیش از ۱۷ هزار بار در فیس‌بوک به اشتراک گذاشته شده است. نمونه‌های دیگری از این خبر را می‌توانید اینجا و اینجا در فیس‌بوک ببینید.

منبع اصلی خبر یکی از کندی‌هاست
به گزارش Politifact که زمینه‌های این خبر را دنبال کرده، این ادعا ابتدا در پستی اینستاگرامی از سوی رابرت اف کندی جونیور (برادرزاده رییس‌جمهوری پیشین آمریکا) آغاز شده است؛ پستی که ادعا می‌کند واکسیناسیون فلج اطفال بنیاد گیتس، عامل بحران شده و او از واکسیناسیون، منافع زیادی به دست می‌آورد.

آیا بنیاد گیتس در هندوستان فعالیت دارد؟

این ادعا که بنیاد گیتس در هندوستان فعالیت‌های مربوط به واکسیناسیون فلج اطفال دارد، صحیح است و این بنیاد به صورت رسمی و از طریق رسانه‌های مختلف، سال‌هاست در این زمینه اطلاع‌رسانی می‌کند. سال ۲۰۱۴ بود که سازمان بهداشت جهانی رسما اعلام کرد جنوب شرقی آسیا از فلج اطفال پاک شده است. یکی از دلایل این اتفاق، تلاش‌های گسترده‌ای بود که نهادهایی چون بنیاد گیتس برای واکسیناسیون این منطقه انجام داد. 

آیا واکسن فلج اطفال خطرناک است؟

یکی از اصلی‌ترین فکت‌هایی که ادعای اصلی را زیر سوال می‌برد، گزارش سازمان بهداشت جهانی درباره اثرات واکسن فلج اطفال است. این گزارش اعلام می‌کند امکان ابتلا به فلج اطفال از طریق واکسن وجود دارد اما این مساله بسیار نادر (۱ در ۲/۷میلیون مورد) است. بنابراین اساسا این واکسن امکان به وجود آوردن چنین فلج اطفال گسترده‌ای را ندارد.

بنابراین به طور خلاصه می‌توان با اتکا به دو گزارش سازمان بهداشت جهانی درباره ریشه‌کن شدن فلج اطفال و همچنین نادر بودن تاثیر واکسن بر ابتلا به فلج اطفال، اعلام کرد که خبر مبتنی بر ابتلای کودکان هندی به فلج اطفال بر اثر واکسیناسیون بنیاد گیتس، خبری نادرست است. این خبر را می‌توان ادامه کمپینی دانست که مخالفان واکسیناسیون در سراسر دنیا از آن حمایت می‌کنند و خبرهای مربوط به آن را به اشتراک می‌گذارند.