کرونا باعث تیره شدن پوست نمی‌شود.

همزمان با انتشار خبر مربوط به «تغییر رنگ پوست دو پزشک چینی بر اثر ویروس کرونای جدید» در رسانه‌های بین‌المللی، وب‌سایت‌ها و پایگاه‌های خبری فارسی‌زبان نیز مطالب گوناگونی را درباره آن منتشر کرده‌اند. در این مطلب به سراغ این ادعا می‌رویم و بررسی می‌کنیم که منابع این خبر چه بوده‌اند، کدام رسانه‌های فارسی آن را پوشش داده‌اند و آیا دلیل آن عملکرد ویروس کرونای جدید بوده است یا این اتفاق ممکن است دلیل دیگری داشته باشد.

 

بازتاب خبر در رسانه‌های فارسی و انگلیسی

پس از آنکه سایت خبری انگلیسی‌زبان دیلی میل در روز اول اردیبهشت، خبری درباره تغییر رنگ پوست دو پزشک چینی مبتلا به کرونای جدید منتشر کرد، وب‌سایت‌های انگلیسی‌زبان دیگر مانند مترو و سان نیز به آن پرداختند. رسانه‌های مختلف فارسی‌زبان داخل و بیرون از ایران نیز به مرور و در روز دوم اردیبهشته این خبر را انتشار دادند؛ از ایسنا، تسنیم و شرق تا ایران اینترنشنال و کانال‌های تلگرامی مثل گیز میز که بیش از یک میلیون عضو دارد.

 

بررسی منبع خبر

ابتدا ببینیم خبر دیلی میل چیست. این وبسایت با استناد به دو ویدئو که گفته می‌شود یکی از آنها از شبکه ملی چین CCTV پخش شده و دیگری گزارش شبکه چینی BTV است، دو پزشک را با نام‌های «یی فان» و «هو ویفنگ» هر دو ۴۲ ساله را معرفی می‌کند که به گفته این وبسایت «بعد از نزدیک شدن به مرگ و بازگشت به زندگی» رنگ پوستشان سیاه شده است. خبر در تیتر خود اعلام کرده که دلیل این تیره شدن پوست، «تاثیر ویروس بر کبد آن‌ها» است.

 

دقیقا چه اتفاقی افتاده است؟

نکته‌ای که در همان ابتدا باید به آن توجه کرد این است که در خود همین خبر، دو روایت مختلف به چشم می‌خورد که می‌تواند اعتبار آن را درباره موضوع «علت این اتفاق» زیر سوال ببرد. دیلی میل در تیتر و در اوایل خبر خود می‌نویسد این تغییر رنگ پوست «به دلیل تاثیر ویروس بر کبد» رخ داده اما در ادامه خبر می‌خوانیم فردی با نام دکتر لی که مسئول درمان دکتر هو ویفنگ اعلام شده، علت این اتفاق را «تاثیر دو دارو بر کبد» اعلام کرده است. دکتر لی اظهار امیدواری کرده که به مرور رنگ پوست این دو به حالت عادی بازگردد. 

تا الان این خبر در رسانه‌های معتبر جهان بازتاب زیادی نداشته است. حتی اگر سه رسانه دیلی‌میل، سان و مترو را به عنوان سایت‌های معتبر بپذیریم، باز هم اشاره به اینکه «کرونا باعث تغییر رنگ پوست دو پزشک چینی شده» گزاره‌ای نادرست و در بهترین حالت ترجمه‌ای غیردقیق و برداشتی غلط از اصل خبر است. 

 

توضیحات بیشتر رسانه‌های فارسی‌زبان

البته خبرگزاری فارس روز دوم اردیبهشت، پس از این بازتاب‌های خبری در فضای مجازی فارسی‌ با انتشار خبری در وبسایت خود اعلام کرد که: «بر خلاف آنچه که توسط این رسانه‌ها منتشر شده، سیاه شدن پوست این دو پزشک نه به علت ابتلا به کرونا بلکه در اثر عوارض جانبی داروهایی است که برای درمان کبد آسیب‌دیده‌ آن‌ها تجویز شده  است.» استناد فارس‌ هم به خبر دیلی میل است.

سایت خبرگزاری ایسنا نیز در گزارشی این مقاله را به نقل از دیلی‌میل ترجمه کرده است.

به طور خلاصه می‌توان گفت جدای از اینکه استناد به رسانه‌هایی مثل دیلی‌میل، استناد مطمئنی نیست، اما حتی در متن خبری که از همین رسانه منتشر شده هم این موضوع عنوان شده که دلیل سیاه شدن رنگ پوست دو پزشک چینی، داروهای تجویزی است. بنابراین این ادعا که «ویروس کرونا باعث سیاه‌شدن رنگ پوست دو پزشک چینی شده است» گزاره‌ای گمراه‌کننده است و شواهدی مبنی بر وجود چنین عوارضی درباره بیماری کووید۱۹ وجود ندارد.