دانشگاه جانز هاپکینز هیچ «خلاصه عالی» درباره ویروس کرونا منتشر نکرده است.

ممکن است شما هم این روزها، متنی با عنوان «خلاصه عالی» یا Excellent Summary دریافت کرده باشید؛ نوشته‌ای که ادعا می‌کند مجموعه‌ای از واقعیت‌های مربوط به کرونای جدید از سوی دانشگاه جانز هاپکینز است.

 این نوشته چند روزی است به زبان انگلیسی در شبکه‌های اجتماعی منتشر می‌شود و اتفاقا نمونه ترجمه‌شده آن در توییتر فارسی نیز با همین عنوان «خلاصه عالی» هزاران بار لایک گرفته و به اشتراک گذاشته شده است. 

این مطلب در برخی سایت‌های فارسی زبان نیز با عنوان «نکات بسیار کاربردی دانشگاه جانز هاپکینز در مورد جلوگیری از ابتلا کرونا» منتشر شده است. 

. اما آیا دانشگاه جانز هاپکینز چنین مطلبی منتشر کرده؟ آیا اصلا مطالب ادعا شده در این نوشته صحت دارند؟

?s=20

قبل هر چیز، بد نیست با پاسخ رسمی موسسه جانز هاپکینز به سایت درستی‌سنجی اسنوپس درباره این سوالات آغاز کنیم: 

«این نوشته چیزی نیست که از سوی مرکز پزشکی جانز هاپکینز JHM تولید شده باشد. ما شاهد انتشار شایعات و اطلاعاتی غلط درباره COVID-19 هستیم که منتسب به کارشناسان ماست و در شبکه‌های اجتماعی منتشر می‌شود. همچنین عموم مردم بارها از ما درباره این پست‌ها سوال کرده‌اند. ما از منشا این نوشته بی‌اطلاعیم و اعلام می‌کنیم که این نوشته اعتبار ندارد.» این پاسخ همچنین در حساب رسمی توییتر دانشگاه جانز هاپکینز هم منتشر شده است. 

بنابراین پاسخ کوتاه به سوال اول روشن است: خیر. این مطلب از سوی جانز هاپکینز منتشر نشده است.

اما این مطلب ادعاهایی را هم مطرح کرده که درستی آنها را هم می‌توان به صورت جداگانه بررسی کرد. 

سایت snopes در گزارشی برخی از فکت‌های این نوشته را بررسی کرده است:

مطلب از ابتدا با ادعایی نادرست آغاز می‌شود و ویروس کرونای جدید را به اشتباه یک «مولکول پروتئین» می‌داند. این در حالی است که این ویروس در واقع RNA است که از «اسید ریبونوکلئیک اسید» تشکیل شده و حبابی از مولکول‌های چربی لیپیدی آن را احاطه کرده‌اند. در ترجمه فارسی این مطلب هم چنین جمله نادرستی را می‌خوانیم: «… یک مولکول پروتئین است که توسط یک لایه محافظ لیپید (چربی) پوشانده شده است».

 

این مطلب در ادامه ادعاهایی درباره درصد الکل دهان‌شویه‌ها و مقایسه آن با درصد الکل نوشیدنی‌های الکلی مثل ودکا دارد که داده‌های دقیقی نیست. فراموش نکنیم که توصیه سازمان بهداشت جهانی، شستن دست‌ها با آب و صابون است. 

مرکز کنترل و پیشگیری‌ بیماری‌ها (CDC) نیز اعلام کرده برای ضدعفونی باید از محلول‌هایی با الکل حداقل ۶۰ درصد استفاده کرد. بنابراین دهان‌شویه‌ها که به طور معمول میزان کمتری الکل دارند، برای ضدعفونی کردن مناسب نیستند.

 

یکی دیگر از ادعاهای این مطلب درباره مدت ماندگاری ویروس کرونای جدید روی سطوح است. پیش از این در فکت‌نامه به موضوع ماندگاری ویروس جدید کرونا اشاره کرده‌ایم، اما بررسی ادعای این مطلب نیز، مهم به نظر می‌رسد: «ویروس در جاهای مرطوب و به خصوص تاریک، ماندگاری بیشتری دارد. بنابراین محیط‌های بدون رطوبت، خشک، گرم و روشن سریع‌تر باعث از بین رفتن می‌شود». سازمان بهداشت جهانی مشخصا این ادعا را در لیست باورهای نادرست درباره ویروس کرونا آورده است و اعلام می‌کند که چنین ادعاهایی ثابت نشده و اشتباه است.

بنابراین به طور خلاصه باید گفت آنچه این روزها در شبکه‌های اجتماعی تحت عنوان «خلاصه عالی» یا «جمع‌بندی» دانشگاه جانز هاپکینز دست به دست می‌شود، نه ربطی به این دانشگاه دارد و نه موارد مطرح شده در آنها کاملا دقیق، علمی و معتبر است. بنابراین به این مطلب نشان نادرست می‌دهیم.